2015 yazında Fenerbahçe, EuroLeague’deki ilk dörtlü final deneyiminin ardından bir dönüşüm içerisine girdi. Zeljko Obradovic ve genel menajer Mauricio Gherardini yalnızca dörtlü final hedefinde olan değil aynı zamanda şampiyonluğa ulaşacak kalitede bir kadro kurma amacındaydı. Radikal kadro değişimi sonucunda birçok yabancı ve yerli oyuncu kadroya katıldı. NBA’den Ekpe Udoh, Pero Antic gibi isimler transfer edildi. Udoh 2010 draftlarında 1. tur 6. sıradan seçilmiş savunma özelliklerini üst düzey bir oyuncuydu ancak NBA seviyesinde potansiyelini açığa çıkaramamıtşı. Antic ise geçmişinde Olympiacos ile EuroLeague şampiyonluğu bulunan deneyimli bir uzundu.
NBA’den transfer edilen bir başka isimse Luigi Datome’ydi. İtalyan forvetin EuroLeague tecrübesi tartışılırdı. Daha önce genç yaşlarında Siena forması giymiş ardından 5 sene boyunca Roma’da mücadele etmişti. 2013’te başladığı NBA macerası ise iki sezon boyunca beklenen seviyenin altında kalarak sona ermişti. Kimileri tarafından Obra-Gherardini ikilisinin soru işareti yaratan hamlelerinden biri olarak görünüyordu. Ancak basketbol zekası, entelektüel yapısı, saha içi ve dışındaki olgunluğu onu iki tecrübeli basketbol adamının gözüne sokmuştu. Avrupa’ya EuroLeague şampiyonluğu hedefleyen sarı-lacivert forma altında dönecekti.
Datome, Fenerbahçe’nin kapısından 2015’te girdi.
Çizme’de başlayan yolculuk
İşte bir basketbol sever olarak 2015 yazında ülkemize geldiğine sevindiğim Luigi ‘Gigi’ Datome’nin İstanbul hikayesi böyle başladı. 27 Kasım 1987 tarihinde İtalya’nın kuzeyi Montebelluna’da dünyaya gelen Luigi için kuzey soğukluğuna sahip olmama nedeni belki de Sardinyalı anne babanın oğlu olmasıydı.
Gigi, çocukluk yıllarını Olbia, Sardinya’da geçirdi ve basketbol oynamaya burada başladı. İtalyan beyefendisi ilk olarak 2003’te ülkenin o dönem en iyi takımlarından olan Montepatschi Siena’yla profesyonel oldu. EuroLeague arenasında ilk kez boy gösterdiği takımında kısıtlı süreler bularak geçridiği 3.5 sezonun ardından Şubat 2007’de Scafati’ye geçti.
Burada bir sezon geçiren Gigi, ülkenin başkentine doğru yola çıktı Virtus Roma’ya transfer oldu. Datome Roma’daki ilk sezonunda gösterdiği performansla beraber ligin 22 yaş altındaki en iyi oyuncusu seçildi. Roma formasıyla EuroLeague sahnesine dönen oyuncu her geçen sezon performansını ve aldığı dakikaları yükseltti. 2012-13 sezonuna gelindiğinde Roma EuroLeague’de mücadele etmiyordu belki ama Datome yerel ligde gösterdiği performansla kıta ötesinde sesini duyurdu.
Datome, Roma formasıyla EuroLeague sahnesinde.
Okyanus ötesine gezi
16.4 sayı ve 5.6 ribaunt ortalamaları ile İtalya Ligi’nin en değerli oyuncusu seçilen Datome, bu performansıyla beraber 2009 draftına katılıp seçilmediği NBA’den kontrat bulmayı başardı. Detroit Pistons, İtalyan forvetle 2 yıl için 3.5 milyon dolarlık minimum sözleşmeye imza attı.
2 metre 3 santimetre boyundaki oyuncu için NBA temposu alışması kolay bir şey değildi. Takımıyla ilk sezonunda normal sezondaki 82 maçın 34’ünde yer alabilen isim ortalama olarak 7 dakikada 2.4 sayı ve 1.4 ribaunt kaydedebildi. Ertesi sezonun başında Pistons’ın Gelişim Ligi ekibi Grand Rapids Drive’a gönderilen isim, Pistons formasıyla yalnızca 3 maça çıktıktan sonra Boston Celtics’e takaslandı. Datome Celtics’te nispeten daha fazla süre buldu. 18 maçta 10.7 dakika sahada kalan forvet 5.2 sayı ve 1.4 ribaunt ortalamaları yakaladı. Ancak bu süreler ve ortalamalar 27 yaşına gelen ve kariyerinin zirve yıllarına girmesi beklenen oyuncuyu tatmin etmiyordu.
Seyyah
Datome beklediğini bulamadığı ABD yolculuğuna 2 senenin sonunda nokta koydu. Dümen, Atlantik’ten yeniden Akdeniz’e kırıldı. Fakat bu kez adres İtalya değil, Zeljko Obradovic yönetiminde Avrupa’nın zirvesinde kalıcı olma hedefiyle yola çıkan Fenerbahçe’ydi. İstanbul ekibi ilk dörtlü final macerasının ardından Jan Vesely, Bodgan Bogdanovic gibi isimlerin yanına Ekpe Udoh, Kostas Sloukas, Bobby Dixon, Pero Antic, Nikola Kalinic ve İtalyan skorer Luigi Datome’yi ekliyordu.
Luigi, EuroLeague’e dönüş yaptığı henüz ilk sezonda 12.4 sayı, 4.4 ribaunt ve 1.9 asistle beraber ligin en iyi ikinci beşine seçiliyordu. Fenerbahçe’nin final yolculuğunda büyük pay sahibi olan isim hem Türkiye Kupası hem Türkiye Ligi zaferlerinde de etken oluyor, yerel ligin final serisinde en değerli oyuncu unvanına layık görülüyordu.
Datome’nin mütevazı tavrı taraftarın da ilgisini kazanmasına sebep oluyordu. İtalyan oyuncu adına marşlar besteleniyor ve daha ilk sezondan şaşaalı bir yolculuğun önemli aktörlerinden biri olacağı belli oluyordu. Öyle ki Gigi, EuroLeague’de 33 maça çıktığı ikinci sezonunda takımıyla beraber şampiyonluğa uzanıyordu. Fenerbahçe, tarihindeki ilk EuroLeague zaferi ardından Türkiye Ligi’ni de şampiyonlukla tamamlıyor ve unutulmaz sezonu kupayla taçlandırmayı başarıyordu.
EuroLeague şampiyonluğunun ardından Pero Antic, söz verdiği gibi Luigi Datome’nin saçlarını kesiyor.
Luigi’yi özel yapan unsur sadece Fenerbahçe’nin büyük başarılarına sağladığı katkı değildi. Kişiliği ve karakteri de onu taraftarın sevgilisi yapıyordu. Öyle ya kimi oyuncu Ataşehir’den ya da futbolcuysa Kadıköy’den çıkmak istemez. Yaşadığı lüks daire ve çevresinde ailesiyle vakit geçirmeyi veya bekarsa lüks semtlerin lüks restolarında veya gece kulüplerinde eğlenmeyi seçer. Genel olarak bu manzaralara rastladığımız sporcu paylaşımları ve hikayelerinin Luigi, geldiği günden sonra bir İstanbul seyyahı gibi yedi tepenin her karışını gezmeye çalışıp, İstanbul’u takipçilerine dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak tanıtmaya çalıştı.
Gezmekten en keyif aldığı semtler sorulduğunda Gigi, Kadıköy, Beyoğlu, Karaköy ve Cihangir yanıtlarını verecekti. Entelektüel kişiliğinin belli başlı semtlerin belli başlı ara sokak kahvecilerine tıktığını düşünmeyin. Zira kendisi Balat’ın kaybolmuş sokaklarında kendini aramayı ve İstanbul’un keşfedilmemiş caddelerinde kaybolmayı alışkanlık haline getirmişti. 2018 yılında verdiği bir röportajda “Çok seviyorum yeni yerler keşfetmeyi, sokak aralarında gezmeyi… Eğer maçtan sonraki gün, yorgun değilsem mutlaka bir yerlere gidip yürüyorum” diyerek en sevdiği hobiyi açıklayacaktı.
Balat’ın renkli sokaklarını gezmek en büyük tutkularından biriydi.
Resim çizmeyi ve gitar çalmayı da en az gezmek kadar seven Datome’yi özel kılan şeylerden biri de kitap okuma aşkıydı. İtalyan, röportajda “Orhan Pamuk’un Benim Adım Kırmızı kitabını, İstanbul’unu, Kafamda Bir Tuhaflık kitaplarını okudum. Elif Şafak’ın Baba ve Piç ile Aşk kitabını okudum” diyerek Türk edebiyatına duyduğu ilginin en az İstanbul sokaklarına duyduğu ilgi kadar derin olduğunu açıklıyordu.
İşte bu ve benzeri özellikleri belki de onu Avrupa’nın en iddialı takımlarından birine kazandırmıştı. Obra ve Gherardini, bir oyuncuyu yalnızca sportif yetenekleri nedeniyle değil aynı zamanda kişisel karakterlerini de değerlendirerek transfer ettiği bilinen iki basketbol insanıydı. Datome’nin NBA’de geçirdiği iki soru işareti sezonun ardından Avrupa basketboluna ve Fenerbahçe’ye hızlıca uyum sağlayacağını öngörmeleri de oyuncunun bu eşsiz karakterinden ileri geliyordu.
Datome 2018 senesinde takımıyla bir kez daha EuroLeague finali oynama başarısı gösterdi ancak bu kez şampiyonluk Luka Doncic’li Real Madrid’e kaptırıldı. Türkiye Ligi’nde gelen şampiyonluk adeta bu hüsranın tesellisi niteliğindeydi. 2018-19’da yoluna Fenerbahçe’de devam eden İtalyan takımıyla bir kez daha dörtlü finale kalacak ancak bu kez de yarı finalde Anadolu Efes engeli aşılamayacaktı. Luigi, Fenerbahçe kariyerindeki başarılarına 2019 Türkiye Kupası şampiyonluğu ve kupa finali en değerli oyuncusu ödülleriyle devam edecekti. İtalyan isim aynı ikilemeyi 2020 Türkiye Kupası’nda da tekrarlayacaktı. 2018 ve 2019 sezonlarında EuroLeague normal sezonunu yüzde 50 şut, yüzde 40 üç sayı ve yüzde 90 serbest atış isabet oranlarının üzerinde tamamlayan oyuncu iki sene üst üste 50-40-90 kulübüne girerek ne kadar özel bir skorer ve şutör olduğunu ispatlayacaktı.
Yolun sonu
33 yaşına gelen oyuncu için Fenerbahçe macerasını sonlandırma ve eve dönüş vakti gelmişti. Pandemi nedeniyle Avrupa basketbolunda sezon yarım kalmıştı. Luigi, 5 senelik Fenerbahçe deneyimini sonlandırdı ve İtalya Ligi’nin EuroLeague’deki temsilcisi Olimpia Milano’yla anlaştı.
Luigi, EuroLeague dörtlü finalinde boy gösterme serisine burada devam etti. Takım yarı finalde Barcelona’ya kaybetti. Yerel ligde ise finalde Bologna engeli aşılamadı. 2022’de dörtlü final bileti alamayarak hedeflerinin uzağında kalan takım İtalya Ligi’nde zafere uzandı ve Luigi 2006’dan sonra ilk defa ülkesinde yerel lig şampiyonluğu sevinci yaşadı. 2023’te EuroLeague macerası play-off dahi yapamadan Milano’da tek çıkış yolu lig zaferiydi. Kadrosundaki yıldızlar sezon boyu bekleneni veremeyen Milano, final serisinde bir başka EuroLeague takımı Bologna ile kozlarını paylaştı. Takım, 35 yaşındaki Datome önderliğinde zafere uzandı ve üst üste ikinci kez İtalya Ligi şampiyonu oldu. Luigi, gösterdiği performansla final serisinin en değerli oyuncusu ödülüne layık görüldü.
Datome ve kızı final serisinin en değerli oyuncusu ödülünü almaya giderken.
35 yaşındaki oyuncunun sözleşmesi 2022-23 sezonu sonunda sona erdi. Kariyerine ülkesinin EuroCup takımlarından birinde ya da daha düşük hedefleri olan bir EuroLeague takımında devam etmesi bence işten bile değildi. Onun tecrübesi ve liderliğine ihtiyaç duyan birçok takım bulabilirdi. Ancak seyyah, yolculuğunu Cahit Sıtkı’nın dediği gibi yolun yarısında yani 35’inde nokta koymak istedi. İtalyan basketbolunun 21. yüzyıldaki en istikrarlı değerlerinden Datome, Filipinler-Japonya-Endonezya ev sahipliğinde gerçekleştirilecek Dünya Kupası sonrası kariyerine nokta koyacağını açıkladı. Sanatçı, arkasında 1 EuroLeague şampiyonluğu, 3 İtalya Ligi, 2 İtalya Kupası, 3 Türkiye Ligi, 3 Türkiye Kupası, 2 Türkiye Süper Kupası ve birçok bireysel başarıyla olağanüstü bir miras bıraktı. Basketbol sahalarından bir sanatçı, Gigi Datome geçti…
