UEFA, Avrupa Kulüp Finans ve Yatırım Raporu’nu yayınladı. UEFA’ya üye 55 ülkeden 740 kulübün finansal raporlarının biraraya getirilmesiyle ortaya çıkan raporda Türkiye öz sermaye konusunda sınıfta kaldı. 2022-23 sezonundaki takımların verdiği bilgilerden oluşturulan rapora göre Türkiye’deki 19 kulüpten 18’inin öz sermayesi negatif. Yani varlıkları borç ve yükümlülüklerinden az durumda. 814 milyon euro’luk negatif öz sermaye 55 ülke arasında Türkiye’yi olumsuz anlamda ilk sıraya çıkarıyor. Türk kulüpleri, 1 milyar 25 milyon euro’luk banka borcuyla Avrupa’da dördüncü durumda. Kadrolara yapılan 157 milyon euro’luk harcamayla Avrupa 11.’si olundu.
Dört büyükler en kötü yedi kulüp arasında
Raporda 250’den fazla kulübün öz sermayesinin negatif olduğu belirtilirken “Buna en sık Doğu Avrupa ve Türkiye’de rastlanıyor” deniyor. Bu kalemde Avrupa’nın en kötü yedi kulübünün dördü Türkiye’nin büyük takımları. Dört büyüklerin öz sermayeleri eksi 82 ile eksi 151 milyon euro arasında değişiyor. Avrupa kulüpleri ise toplamda 8,4 milyar euro pozitif öz sermayeye sahip.
Dört halka açık kulübün öz sermayesinde 2022’den 2023’e şu değişim oldu…
Beşiktaş – 2022: -191 milyon euro/ 2023: -151 milyon euro (40 milyon euro iyileşti)
Fenerbahçe – 2022: 102 milyon euro/ 2023: -82 milyon euro (20 milyon euro iyileşti)
Galatasaray – 2022: – 90 milyon euro / 2023: – 109 milyon euro (19 milyon euro kötüleşti)
Trabzonspor – 2022: 112 milyon euro / 110 milyon euro (2 milyon euro iyileşti)
Türkiye gelirde Avrupa dokuzuncusu
Gelir açısından bakıldığında ise Türkiye’nin 533 milyon euro ile 46 ülkeyi geride bıraktığı görülüyor. Elde edilen gelir Türkiye’yi Avrupa dokuzuncusu yapıyor. Gelir kalemleriyse şöyle…
Ticari gelirler: 254 milyon euro
Yayın gelirleri: 142 milyon euro
Maç günü gelirleri: 54 milyon euro
Avrupa kupaları geliri: 49 milyon euro
Diğer gelirler: 34 milyon euro.
Gelir iyi ama çanlar çalıyor
Ancak gelirlerin harcanması konusunda bir sorun olduğu görülüyor. Gelirlerin yüzde 88’i yani 469 milyon euro ücretlere gidiyor. Türkiye, bu anlamda negatif anlamda Avrupa yedincisi. UEFA lisansı için 2023’te ücret/gelir oranının yüzde 90, 2024’te yüzde 80, 2025 ve sonrası için yüzde 70 olması gerekiyor. Yüzde 88’lik ücret/gelir oranı bu sezonu kurtardı. Ancak gelecek sezon için çanlar çalıyor. Rapora göre, ücretlere amortisman giderlerini de katınca harcanan para gelirin yüzde 95’ine tekabül ediyor. Transfer harcamalarında 22 milyon euro ekside bulunan Türkiye 48 ülkenin gerisinde. Vergi öncesi zararsa 310 milyon euro ve bu kalemde Avrupa’da 52. durumda. Yani sadece üç ülke Türkiye’nin gerisinde.
Galatasaray ve Fenerbahçe listeye girdi
Ürün satış gelirleri konusunda Türkiye’nin iki büyük kulübü Galatasaray ve Fenerbahçe ilk 20 takım arasına girdi. Galatasaray, 35 milyon euro gelirle 15. sırada, Fenerbahçe ise 31 milyon euro ile 18. durumda. Listede, Avrupa’nın beş büyük futbol ligi kabul edilen Premier Lig, LaLiga, Serie A, Bundesliga ve Ligue 1 takımları dışında Türkiye’den Galatasaray ve Fenerbahçe, İskoçya’dan Celtic ve Hollanda’dan Ajax yer aldı. İspanya LaLiga ekiplerinden Barcelona, geçen yıl ürün satışında 179 milyon euro gelir elde ederek Avrupa’nın zirvesinde yer alırken Real Madrid ise 155 milyon euro ürün satış geliriyle ikinci sırada bulunuyor. Listede, İngiltere Premier Lig’den yedi takım bulunuyor. Avrupa’da geçen yıl ürün satış gelirinde ilk 20’de yer alan İngiliz ekipleri sırasıyla Liverpool, Manchester United, Arsenal, Chelsea, Tottenham, Manchester City ve Leeds United oldu.
Fenerbahçe ticari gelirde de listede
UEFA raporuna göre; Fenerbahçe, 58 milyon euro ile geçen yıl Avrupa’da en fazla ticari gelir üreten 18. takım oldu. Sarı lacivertliler, PSG, Ajax ve Celtic ticari faaliyetlerden TV yayın gelirlerine kıyasla 5 ila 10 kat daha fazla gelir elde etti. İlk 20 takım arasında beş büyük Avrupa ligi takımları dışında sadece Fenerbahçe, Celtic ve Ajax yer aldı.
Gelir dağılımında büyük adaletsizlik
Rapora göre kulüplerin gelirleri arasında büyük dengesizlik bulunuyor. 24 milyar euro’luk toplam gelirin yüzde 45’i 20 kulüp arasında paylaşılıyor. İlk sıradaki Real Madrid, 12. Dortmund’u ikiye, 18. Napoli’yi üçe katlıyor. İngiltere Premier Ligi toplam 6,5 milyar euro gelirle zirvede. İspanya La Liga 3,3 milyar euro ile ikinci durumda.
