Donald Trump’ın seçim kampanyası vergiye ilişkin vaatlerle bezeliydi: 2017’de kendi başkanlığı sırasında konmuş birtakım indirimlerin süresinin uzatılması, Biden tarafından başlatılmış yeşil enerji üretimine ve kullanımına yönelik vergi teşviklerinin kaldırılması, “ürünlerini Amerika’da üreten kurumlar” için kurumlar vergisi oranının önce %21’den %20’ye daha sonra ise %15’e düşürülmesi, yurtdışında yaşayan Amerikan vatandaşlarının “çifte vergilendirilmesine” son verilmesi, gümrük vergilerinin yaklaşık %20 (Çin’den gelen ürünler için ise %60) oranında artırılması ve son olarak federal gelir vergisinin kaldırılması.
Seçim kampanyası süresince Trump bahşişler, fazla mesai ücretleri ve sosyal güvenlik ödemeleri gibi bazı gelirlerin federal gelir vergisinden istisna edilmesi yönünde çalışmalar yürüteceğini belirtti. Seçime kısa süre kala bir röportajında polisler, itfaiye çalışanları ve ordu mensuplarının gelir vergisi ödememesi için gerekli düzenlemeleri yapabileceğini açıkladı. Seçime yaklaşık 10 gün kala Bronx’ta bir berber dükkanında Fox News’a yaptığı açıklamalar sırasında da federal gelir vergisinin kaldırılabileceğini belirtti. Trump ABD’nin 19. yüzyılın sonlarında uyguladığı ekonomik politikaların son derece başarılı olduğunun altını çizerek “Sadece gümrük vergileri vardı, gelir vergisi yoktu,” “Şu an gelir vergimiz ve can çekişen insanlarımız var. Vergiyi ödüyorlar ve vergiyi ödeyecek paraları yok” açıklaması yaptı.
Bu kadar doğrudan olmasa da haziran ayında da gelir vergisi yerine gümrük vergilerinin geçebileceğini belirten Trump’ın bu açıklamayla kurumlar vergisi dahil kazançlar üzerinden alınan bütün federal vergileri mi yoksa sadece gelir vergisini mi hedef aldığı bilinemiyor. Bununla birlikte yaptığı açıklamalar gelir vergisini kastettiği izlenimini veriyor.
Uzmanlar Trump’ın gelir vergisini kaldırıp gümrük vergilerini artırma projesini hayata geçirmesi halinde ABD’nin kademeli vergilendirme sisteminin ortadan kalkacağını belirtiyor. Bilindiği gibi gelir vergileri “artan oranlı” veya “kademeli” bir vergilendirme sağlıyor. Basit bir anlatımla gelir vergisi sisteminde daha çok kazanan daha çok vergi ödüyor. Bir ülkenin ithal ettiği ürünler üzerinden alınan gümrük vergileriyse tam tersi bir etki yaratıyor. İthal edilen, kıyafet ve gıda ürünleri gibi temel ihtiyaçlar dahil bütün ürünlerden alınan gümrük vergileri söz konusu ürünlerin fiyatında artışa yol açarak düşük bütçeli vatandaşın sırtına daha büyük yük binmesine neden oluyor.
Trump ise Amerikan vatandaşlarının herhangi bir ek yükle karşılaşmasının mümkün olmadığını, gümrük vergilerinin ürünlerini ABD’ye ihraç eden yurtdışında bulunan şirketler tarafından ödendiğini belirtiyor, getirmeyi planladığı gümrük vergisi sisteminin “milyarlarca ve milyarlarca dolar” gelir sağlayarak bütçedeki mevcut zararı büyük oranda azaltacak nitelikte olduğunun altını çiziyor.
Peki Trump’ın hayata geçirmeyi planladığı vergi sisteminin gerçek ekonomik etkisi ne olacak? Institute on Taxation and Economic Policy’nin yaptığı çalışmaya göre Trump’ın seçim kampanyası boyunca dile getirdiği bütün vergisel düzenlemelerin yürürlüğe konması halinde ABD’nin en yüksek gelirli %5’lik kesimi bir vergi avantajı elde ederken diğer bütün gelir gruplarının vergi yükü artacak. Düzenlemelerin 2026’da uygulamaya başlanması halinde en zengin %1 ortalama yaklaşık 36.300 Dolar, bu kesimin dışında kalan en zengin %4 ise 7.200 Dolar daha az vergi yüküne katlanacakken orta gelirliler açısından vergi yükünde 1.500 Dolar, en düşük gelirliler içinse 800 Dolar artış olacak. New York Times’ın haberine göre Institute on Taxation and Economic Policy’nin Federal Politika Direktörü Steve Wamhoff, Trump’ın önerileri için “Amerikalıların genelinin vergilerinde artışa yol açtığı halde senede yüzlerce milyar dolarlık bütçe açığına yol açacak bir vergi planı üretmek zordur, bu plan tam olarak bunu başarıyor” demiş.
Trump’ın vergi alanında devrim yaratacağını düşündüğü çözümler ister istemez Covid-19 döneminde tedavi için hastalara dezenfektan enjekte edilsin önerisini akla getiriyor. Eğer yine sonradan kinaye yaptığını söylemez ya da seçim vaatlerinden vazgeçmezse Amerikan vergi sistemini gerçek bir devrim bekliyor…
Institute on Taxation and Economic Policy’nin yaptığı çalışmaya göre Trump’ın seçim kampanyası boyunca dile getirdiği bütün vergisel düzenlemelerin yürürlüğe konması halinde ABD’nin en yüksek gelirli %5’lik kesimi vergi avantajı elde ederken diğer bütün gelir gruplarının vergi yükü artacak.
