Yeni dünyanın en komik ama en acıklı gerçeği şu: Herkes her şeyin uzmanı.
Öyle böyle değil, tam teşekküllü, çok yönlü, her konuda söz hakkına sahip uzman.
Moda uzmanı
Dekorasyon uzmanı
Sağlık uzmanı
Psikoloji uzmanı
Sanat uzmanı
Mimarlık uzmanı
Longevity uzmanı
Wellness uzmanı
Vücut dili uzmanı
Astroloji uzmanı
Minimalizm uzmanı
Ay ritüeli uzmanı
Ve tabii ki unutulmaz bir tür ilişki uzmanı.
Evet, ilişki.
Kendi ilişkisini yürütemeyenlerin topluma aşk dersi verdiği çağdayız.
Üç ay ilişkide kalınca uzman, altı ay ilişki yaşayınca terapist, bir yıl biriyle çıkınca çift danışmanı olundu zannediliyor.
Bir tek gerçek uzmanların sesi çıkmıyor.
Onlar da artık yoruldu.
“Şöyle Giyinirsen Old Money” Çağı: Estetik Zevkimizi Bile Algoritma Yönetiyor
Instagram açıyorsun;
Şöyle giyinirsen old money
Böyle giyinirsen yeni zengin
Şu pantolon aristokrat
Şu bluz Fransız kadın
Şu elbise Monako gelini
Şu ceket minimalist İskandinav
Sanırsın ki soyluluk kan bağıyla değil online sepetteki ürünle geliyor.
Ev dekorasyonu daha da vahim:
Bu rengi kullanırsan sofistike
Bu lambayı seçersen zen
Bu halıyı koyarsan bohem
Bu tabloyu asarsan sanat okumuş hissi.
Yani evimizin rengi bile artık bize ait değil.
Algoritmanın uygun gördüğü estetik paketle yaşıyoruz.
Sağlıkta Kaos: Herkes Doktor, Her Serum Mucize
Herkes D3K2 kullanıyor
Herkes magnezyum bilirkişisi
Herkes melatonin gurusu
Herkes NAT yaptırıyor
Herkes longevity ustası
Bir influencer çıkıyor
Castor oil göbek deliğine sürülüyor
diyor
Ertesi gün herkes göbeğini yağlıyor.
Sonra başka biri çıkıyor
Aman sakın diyor
Herkes panik oluyor.
Test yapan yok
Tahlil yapan yok
Doktora danışan yok
Ama herkes Harvard tıp fakültesinden mezunmuş özgüveniyle dolaşıyor.
Bu çağ bilgi değil bilgi paniği yayıyor.
“Google’dan Baktım, Biliyorum” Yanılgısı
Eskiden bilmediğimizde bilene sorardık.
Şimdi bileni geçip Google’a soruyoruz.
Ardından Wikipedia’ya bakıyoruz.
Üstüne ChatGPT’ye yazıyoruz.
Sonra kendimizi otorite ilan ediyoruz.
Birinin adını yazıp arıyoruz
çıkan iki haber
bir fotoğraf
bir dedikodu
bir röportaj
ve hop
“Tam çözdüm bu insanı” modundayız.
Görmeyi bilmek
okumayı anlamak
dinlemeyi öğrenmek zannediyoruz.
Başlık okuyoruz
sanki kitap bitirmiş gibi.
Üç Günlük Kursla Uzman Olmak: Bilginin Değil, Sertifikanın Değeri Arttı
Üç günlük vücut dili eğitimi
Beş haftalık ekonomi semineri
Hafta sonu psikoloji eğitimi
Podcastten sanat tarihi
Reelden mimarlık
TikTok’tan dekorasyon
Sonra da herkes uzman beğenmiyor
“Bu doktor çok karamsar
bu mimar çok minimal
bu ekonomist çok abartmış
ben başka uzman dinleyeceğim” diyor.
Hangi uzman
Reelde 90 saniyelik video çeken mi?
Bu arada yakın zamanda diplomalar iptal edildi
uzman dediğimiz kişilerin bazıları bile uzman değilmiş meğerse.
Uzman tanımı kaydı, gerçek bilgi çöktü, bilgi piyasası patladı, enflasyonu olan tek şey özgüven oldu.
Otoritenin Çöküşü: Öğretmen Gibi Öğretmen, Doktor Gibi Doktor Kaldı mı
Eskiden öğretmenler rol modeldi, hayranlık duyulurdu, çocuklar öğretmeni gibi olmak isterdi.
Bugün veli çocuğun öğretmenine ders anlatıyor.
Öğrenci TikTok pedagojisiyle öğretmeni düzeltiyor.
Aile doktoru denen bir figür vardı, çoğu insanın hafızasında bir sığınak gibi.
Ateşini de ona gösterirdin, kulağını da, karın ağrısını da, anneni de, çocuğunu da.
Şimdi bir kişi reels çekti diye 30 yıllık deneyim çöpe gidiyor.
Artık soru şu:
Uzmana güvenelim mi yoksa uzman görünenlere mi?
Bu Kaos Neden Bu Kadar Kolay Yayılıyor: Çünkü Bilgi Satılıyor ve Biz de Alıyoruz
Kimse masum değil, kimse suçlu da değil, bu çağın doğası bu.
Arz var çünkü bilgi satmak en kârlı sektör.
Talep var çünkü insanlar kendini geliştirmek istiyor.
Sonuç:
Bilgi arttı bilgelik bitti.
Fikir çoğaldı derinlik azaldı.
Söz çoğaldı anlam azaldı.
Bilgi Başlıkla Değil Derinlikle Gelir
Bu çağda en değerli cümle şudur:
“Bu konuda fikrim var ama bilgim yok. Uzmanına danışayım.”
Bunu diyebilen insan bilgeliğin kapısından içeri girmiş demektir.
Çünkü bilgi gürültüde kaybolur ama bilgelik sessizlikte çıkar ortaya.
Belki de yeniden öğrenmemiz gereken tek şey çok konuşmak değil doğru kişiyi dinlemek.