Altın fiyatları bu hafta başına kadar düşüş eğilimindeydi. Daha önce 10Haber’de altınla ilgili yazdığım yazılarda anlatmaya çalıştığım gibi ons altın geçen yıldan beri Fed’in (Amerikan Merkez Bankası) para politikasına göre hareket ediyor. Geçen yıl Fed enflasyonu bastırabilmek için faiz artırımlarına başladığında ons altın düşmeye başlamıştı. Sonra bu yıl Fed’in faiz artırımlarının yakında biteceği düşüncesiyle yeniden yükseldi. Ama haziranda Fed, “Faiz artırımlarını bitireceğimi nereden çıkardınız? Sırada yeni artırımlar var” mesajı verince yeniden düşmeye başladı. Düşüş Fed’in eylül toplantısından sonra hız kazandı. Ons altın geçen hafta 1900 doların üzerinde tutunamayıp bir anda 1810 dolara kadar geriledi. (Çünkü Fed bu yıl bitmeden bir faiz artırımı daha yapacağı mesajı vermişti.)
Korkunun nedeni yangının Ortadoğu’ya yayılma olasılığı
Bu yazıyı yazdığım cuma günü ise ons altın dünya piyasalarında 1880 doların da üzerine çıkmış, 1900 dolara doğru ilerliyordu. Yani geçen haftaki kayıplarını bu hafta yerine koydu.
Bu hafta ne oldu? Altında (ve bu arada ekürisi gümüşte) bu hafta yaşanan yükselişin nedeni, İsrail’deki kanlı olaylar. Hamas’ın gerçekleştirdiği saldırı ve ardından İsrail’in Gazze’yi kuşatması ve kara harekatı hazırlığına başlaması dünyayı korkuttu. Korkunun asıl nedeni İsrail’de yaşananlardan çok yangının Ortadoğu’ya yayılma olasılığı. Hamas’ın saldırıyı kendi başına mı planladığı, İran’dan veya Lübnan’daki Hizbullah’tan destek mi aldığı sorusu henüz yanıtlanabilmiş değil.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken saldırının arkasında İran’ın bulunduğuna dair hiçbir kanıt olmadığını söylese de Wall Street Journal’da yayınlanan ve Amerikan istihbarat kaynaklarına dayanan bir haber, asıl sorumlu olarak İran’ı gösteriyor. Bu arada İran da İsrail’in Gazze’yi vurmaya devam etmeye devam etmesi durumunda Ortadoğu’da yeni bir cephe açılacağı tehdidini savurmaktan geri durmadı.
Korku ve endişenin arttığı dönemlerde altın yükseliyor
Yani önümüzdeki dönemde İsrail ile İran arasında sıcak bir çatışma çıkması pekala mümkün. Keza İsrail’in Lübnan’daki can düşmanı Hizbullah’a kapsamlı bir saldırı başlatması da.
İşte bu iki olasılık dünya piyasalarında korku ve endişeyi artırıyor. Ve yakın tarihten biliyoruz ki, korku ve endişenin arttığı dönemlerde altın yükseliyor. Çünkü böyle dönemlerde risk iştahı azalıyor, riskli varlıktan para çıkışı oluyor ve küresel sermayenin bir kısmı “güvenli liman” olarak görülen altına yöneliyor.
Neden?
Çünkü insanlık tarihi, buhran dönemlerinde altının tasarrufları koruduğunu gösteriyor. Bununla birlikte altında bu hafta yaşanan yükselişin tek sebebi İsrail’de yaşananlar değil. Aynı esnada Fed yöneticilerinden de “Artık faiz artırımı yapmayacağız” mesajları gelmeye başladı. Oysa aynı Fed yöneticileri bu hafta başına kadar “Sıkı para politikasına uzun süre devam. Yeni faiz artırımına hazır olun” mesajları veriyordu.
Birdenbire neden görüş değiştirdiler? Bu da aslında İsrail şokuyla ilgili. İsrail’de yaşananlar dünyada korku ve endişeye neden olunca Fed sözlü yönlendirmeyle risk iştahını artırarak finansal sisteme hasar verebilecek paniği yatıştırmak istedi. İşte altında bu hafta yaşanan sert yükselişin ikinci sebebi de buydu.
Burası Ortadoğu, yarın ne olacağını bilmek mümkün değil
Bundan sonra ne olur? Bu sorunun yanıtı İsrail’deki yangının Ortadoğu’ya yayılıp yayılmayacağına bağlı.
ABD ve bu arada Almanya ve Fransa’nın ısrarla Hamas’ın saldırısının arkasında İran’ın bulunduğuna dair herhangi bir kanıt olmadığını söylemesi, yangının büyümesini engellemek istediklerini gösteriyor.
Yine de burası Ortadoğu, yarın ne olacağını bilmek mümkün değil. İsrail’in Gazze’ye başlatacağı kara harekatı İran’la sıcak çatışmayı tetikleyebilir. Buna kabus senaryosu diyelim.
Kabus senaryosunda ons altın Rusya- Ukrayna savaşı başladığı günlerde gördüğü 2070 doları çok büyük olasılıkla geçer, görülmemiş seviyelere yükselir…