Bu hafta yapılacak, Merkez Bankası’nın faiz kararını alınacağı Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantısı bu kez ilginç tartışmalara neden olabilir. Dün gündüz saatleri itibariyle MB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ABD’den döndüğüne ilişkin bir haber alınamamıştı. Ancak başkanın mutlaka döneceği ve salı günü yapılacak “Ön PPK” toplantısına katılacağı tahmin ediliyordu.
Dün gece ya da bugün Başkan Gaye Erkan ve beraberindeki iki korumanın Türkiye’ye geleceği tahmin ediliyordu. Aslında sadece başkanın değil son dönemde ortaya çıkan haberlerin baş aktörlerinden başkanın babası Erol Erkan’ın da ülkeye dönmesi bekleniyor.
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın son dönemde tartışmalı biçimde terfi ettirilen iki koruma müdürüyle birlikte ABD’ye gittiği duyulmuştu. Başkanın gidişinin 24 veya 25 Aralık olduğu öğrenilirken başkanın babası Erol Erkan’ın ise 9 Ocak tarihinde kızının yanına ABD’ye gittiğini öğrendik.
Dolayısıyla baba Erol Erkan’ın çıkan haberler üzerine geçen hafta karşı kampanyayı bizzat yönettiği ve bunu da ABD’den idare ettiği ortaya çıktı. Baba Erol Erkan’ın kızını ve kendini savunan haberlerde konu edilen WhatsApp mesajlarını ve açıklamaları ABD’den gönderdiği anlaşılıyor. Bu arada annenin bir Merkez Bankası çalışanıyla ilgili ortaya çıkan WhatsApp mesajlarının tarihi Gaye Erkan’ın ABD’de olduğu tarihe rastlıyor. Yani başkanın anne ve babasının başkan Merkez Bankası’nda değilken bile bankaya gedikleri ve bu konularda çalıştıkları da basına yansıyan mesajlarla ortaya çıkmış oldu.
Bu arada Başkan Gaye Erkan’ın “yatırımcılarla toplantılar için ABD’deyim” sözlerinin de bankada tartışma yarattığı anlaşılıyor. Merkez bankacılar yatırımcı ilişkileriyle Başkan Yardımcısı Hatice Karahan’ın ilgilendiğini hatırlatarak kurumsal olarak eğer böyle toplantılar yapılıyorsa Karahan’ın da o toplantılarda olması gerektiğini söylüyor. Bankadan sadece iki korumanın başkanın yanında olması onlar resmi görüşmeler için orada bulunuyorsa konaklama ve harcırahlarının da kurum tarafından ödenmesi gerekeceği hatırlatılıyor.
Toplantı Ankara’da ‘sağır oda’da yapılıyor
Başkan Gaye Erkan’ın Türkiye’ye gelmesi yetmiyor, yarın Ankara’da olması da gerekiyor. Çünkü Merkez Bankası’nın Para Politikası Kurulu toplantıları Ankara’da yapılıyor. Bunun nedeni de Merkez Bankası Başkanlığı resmi olarak İstanbul’a gitmesine rağmen bu toplantılar için gereken, yani toplantının gizliğini sağlayacak gerekli teçhizata sahip bir oda henüz İstanbul’da bulunmuyor. O nedenle de bu toplantılara katılacak olan Merkez Bankası çalışanları PPK toplantıları öncesinde her ay bir kez olmak üzere Ankara’ya gelip burada bulunan ve “sağır oda” denen bu teçhizata sahip mekanda toplantı yapıyor.
Kural olarak PPK toplantıları her ay belirlenen perşembe günleri yapılıyor. Ancak bundan önce “Ön PPK” denen, para politikasını etkileyecek tüm genel müdürlüklerin yöneticileri ve banka iktisatçılarının bir araya gelip mevcut durumu tartıştıkları toplantılar PPK öncesindeki salı günleri yapılıyor. Burada yapılan tartışmalardan sonra PPK üyeleri iki gün sonra perşembe günü aynı odada tartışıp faizle ilgili kararlarını veriyor.
Politika faizinin 45’e çıkması bekleniyor
PPK toplantısı alınacak kararlar yerine Merkez Bankası tarihinde ilk kez toplantıda yaşanacakların, kişisel tartışmaların yapılıp yapılmayacağının merak edildiği bir toplantıya dönüşmüş durumda. Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın duyumlarımıza göre banka içinde kendisine yakın birkaç kişi dışında hiçbir yöneticiyle doğrudan teması kalmamış gibi görünüyor.
Bunun en önemli göstergesi olarak çalışanların, hatta genel müdürler ve başkan yardımcılarının bile talimatları başkandan değil başkan yerine Özel Kalem Müdürü Sinan Güler’den aldıkları bir yönetim tarzına geçilmiş olması gösteriliyor. Böyle bir uygulamanın Merkez Bankası’nda ilk kez yaşandığı görülüyor.
Toplantıda alınacak karara gelince, geçen PPK toplantısı açıklama metninde de sinyalleri verildiği için bu ayki toplantıda 2,5 puanlık artış yapılması bekleniyor. Bu artışı da yapmayacağını tahmin eden bazı piyasa oyuncuları olsa da, ağırlıklı tahmin 2,5 puanlık artırım yönünde. Bu karar tartışılırken son dönemde haberlere konu olan olaylar toplantıda gündeme gelip tartışmalara yansır mı bilmiyoruz, ama bunu tahmin etmiyoruz.
Halbuki ekonomi çevreleri bu haberler çıkmadan önce PPK toplantılarını ekonominin gidişatı açısından 2,5 puanlık artışın yetip yetmeyeceği, daha fazla artırım gerekirse zamanlamasının ne olacağı, faiz artışlarının ardından faiz indirimlerine bu yıl başlanıp başlanmayacağı gibi daha çok ekonomik ve teknik konularla ilgili olarak yakından izleyip tartışıyordu.
Tarihinde ilk kez yaşanan bu olaylar Merkez Bankası’nın kurumsal kimliğine büyük zarar veriyor. Bununla birlikte uygulanan ekonomik programın başarısını olumsuz etkileyecek boyutlara ulaştığı da rahatlıkla söylenebilir.