G7 Liderler Zirvesi, İtalya ev sahipliğinde yapılırken, kameralara yansıyan bir an gündem oldu. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la tokalaştığı andaki soğuk ve küçümseyen yüz ifadesi gözlerden kaçmadı. Sadece yüz ifadesi mi? Başbakan resmen Macron’a gözlerini devirdi, mel mel baktı. Yazılanlara göre bu soğukluğun sebebi kürtaj tartışmaları. Ne de olsa Fransa, mart ayındaki tarihi adımla, kürtaj hakkını anayasasına ekleyen ilk ülke oldu. Meloni’nin aşırı sağcı hükümeti ise kürtaj karşıtı. Tabi bu durumda yayınlanacak bildiride “güvenli ve yasal kürtaj” ifadesinin çıkarılması tartışmaları alevlendirdi.
Meloni’nin bakışından Macron’dan çok hoşlanmadığı belli oluyor
İki lider arasındaki tansiyon iner mi bilmem, ama Meloni’nin göz devirmesi sosyal medyaya bir hız treni şeklinde giriş yaptı. Politikacılar poker oyuncularının ellerini belli etmemek için tepkisiz kalma durumlarını ifade eden poker face (poker yüz) olduğundan, tüm dünyanın takip ettiği bir zirvede sözsüz iletişim ile açık vermek şaşırtıcı. Galiba bir başbakan bile dışarıdan nasıl davranması gerektiği biliyor olsa da, yoğun hislerle açık verebiliyor. Bu mikro davranışlar milisaniyelik sinyallerle iletişimi yönlendiriyor.
Bir kadını açık bir kitap gibi okuyabileceğiniz sıklıkla söylenir. Sözsüz davranışlarıyla kadın kendini sussa da ifade eder ve ne söylemek istediği gayet açıktır. Üzgün mü, kızgın mı yoksa mutlu mu olduğunu belirleyebilirsiniz. Maalesef iş dünyasında (hele de bir Başbakansanız) veya özel hayatınızda bu her zaman olumlu bir özellik olmayabiliyor. Diğer taraftan araştırmalar kadınların sözsüz iletişimi anlama konusunda erkeklerden daha ileride olduklarını gösteriyor.
Georgetown Üniversitesi’nden ünlü dilbilimci Deborah Tannen kadınlar ve erkekler arasındaki iletişim farklılıklarını incelemiş ve kadınların daha fazla sözel ve sözel olmayan iletişim kullandıklarını ortaya koymuş. Adına ister empati yeteneği densin ister sosyal rol teorisi, kadınların beden dili ile duygularını ve düşüncelerini ifade etmeye daha yatkın olmalarının altında toplumda daha fazla bakım verici ve empatik roller üstlenmeleri olabilir. Bu roller, kadınların daha fazla göz teması kurma, jest ve mimik kullanma gibi sözel olmayan iletişim becerilerini geliştirmelerini sağlıyor. Carol Kinsey Goman,’The Silent Language of Leaders: How Body Language Can Help – or Hurt How You Lead’ (Liderlerin Sessiz Dili: Beden Dili Liderliğinize Nasıl Yardımcı Olabilir ya da Zarar Verebilir?) kitabında beden dilinizin etkisinin farkında olmanız ve sözsüz iletişim davranışları repertuarınızı genişletmenizin liderlik avantajı sağlayacağını anlatıyor. Onun altını çizdiği farklılıkları kadın-erkek ilişkilerine de yansıtmak mümkün.
Mesela bir kadın için iyi dinleme becerileri göz teması kurmayı ve konuşmacıya görsel olarak tepki vermeyi içeriyor. Bir erkek için dinleme, minimum göz teması ve neredeyse hiç sözsüz geri bildirim olmadan gerçekleşebiliyor. Kadınlar eşinin göz teması kurmamasını eşi onun görüşlerini çok değersiz buluyor şeklinde yorumlayabiliyor. Ya da bir erkek başını salladığında, bu çoğunlukla aynı fikirde olduğu anlamına geliyor. Bir kadın başını salladığında, aynı fikirde olabiliyor veya eşini konuşmaya devam etmesi için cesaretlendiriyor olabiliyor. Kadınların ortamlarda sözsüz sinyalleri okumadaki üstünlüğü sadece ifadelerdeki değişiklikleri ve belirli kritik noktalarda kimin kiminle göz teması kurduğunu takip ederek gizli aşkları, aldatmaları veya ittifakları doğru bir şekilde değerlendirmelerine olanak tanıyor. Zaten kadınlar ortamdaki mesajı tamamına (kelimeler ve beden dili) erişebildikleri için, tepkileri izleme ve dinleme konusunda daha iyi. En önemlisi de bir kadın konuştuğu kişinin duygusal tepkisini okuyamadığında, bu onu endişelendiriyor. Erkeklerin yüzlerini maskeleme yeteneği kadınlarda huzursuzluğa neden oluyor ve kadınlar bunu genellikle olumsuz bir geri bildirim olarak algılıyor.
Kadın ve erkekleri birbirinden ayıran sözel olmayan ipuçlarının nüanslarıyla sık sık karşılaşılıyor. Bu farklılıklar, çeşitli sosyal ve profesyonel bağlamlardaki etkileşimleri, algıları ve sonuçları önemli ölçüde etkileyebiliyor. Mesela Macron sosyal medyada Meloni’nin göz devirmesini gördüğünde bayağı sinirlenecektir diye tahmin ediyorum. Bundan sonra sadece karı kocalar değil, dünya liderleri de bu konuya özen göstermeli. Yoksa 3. Dünya Savaşı bir göz devirmesinden çıkabilir. Ya da lafı eğip bükmeden bizim liderimiz gibi “one minute” diyerek bitirmek lazım.