Steven Barker, Bill Gates’in var olduğu ve onun tanımladığı bir dünyada aynı zamanda örneğin bir Henry James’in tanımlayacağı dünyanın olamayacağını söylediği “The Gutenberg Elegies: The Fate of Reading in an Electronic Age” (Gutenberg Ağıtları. Elektronik Zamanlarda Okumanın Kaderi) adlı çalışmasında, başlığından da anlaşılabileceği gibi kitapların geleceği hakkında pek umutlu değil.

Gutenberg matbaa makinesiyle ilk basılan kitap (1450 ile 55 arası) bir İncil olmasına rağmen kilise okumanın insanları tembelliğe, hayal kurmaya ve böylece günahkâr fikirleri düşünmeye ittiğini söyledi ve bu tartışma çağlar boyu sürdü. Okuyan insanların ve kitapların sayısı ise kiliseye rağmen yıllar geçtikçe devamlı arttı.

Ancak şu anda içinde bulunduğumuz ve internetin hâkim olduğu çağda kitap okumanın bir şekilde darbe alacağını bekleyenler çoğunlukta.

“Passion Spent: Essays 1978-1995” adlı makale derlemesinin “The Uncommon Reader” başlıklı açılış denemesinde eleştirmen George Steiner, çağdaş kültürde kitap okumanın öneminin azalmasının internet döneminden daha önce başlamış oluğunu söylüyor. Bunun sebepleri olarak dünyamızda müziğin öneminin artmasını, sessizliğin yok olmasını ve insanın akılda tutma yeteneğinin ortadan kalkmasını gösteriyor.

Müziği kapatmak, sessizliği yaratmak ve akılda tutma yeteneğini geliştirmek insanın elinde olduğundan bu analizin her yönüne katılmasam da en azından bunun ilginç bir gayret olduğunu söylemeliyim.

İnsan, ressam Chardin’in “Le Philosophe Lisant” adlı çalışmasına bakarken derin okumanın gerektirdiği ideal ortam hakkında hakikaten de bir fikir edinebiliyor. Yani Steiner’in kitap okuma koşulları hakkında yaptığı tespit üzerinde en azından düşünülmesi gerekir. Okuma koşulları zorlaşmış olabilir ama bu, kitapların ortadan kalkacağı anlamına gelmiyor. Çünkü bu dünyada benim gibi çalışma koltuğunun yanı başında kitaplar dizili olmadan kendisini güvende, mutlu hissedemeyecek milyonlarca insan var. Ve bizler, koşullar ne olursa olsun elimizde bir kitap tutmaktan, onu satırların altını çizerek sayfanın yanına notlar alarak okumaktan katiyen vazgeçmeyeceğiz.