Sahne lakabı ‘hakaret komedyeni’ (insult comedian’) olan Don Rickles bir defasında şunu söylemişti:
‘Bunca yıldır tecrübeme rağmen yine de her gece sahneye çıkarken sırtımdan soğuk ter boşanır. acaba bu gece salonda bulunan insanlar arasında rahatsız etmeyi ve kendine hakaret edilmiş gibi hissettirmeyi beceremediğim insanlar kalacak mı diye endişelenirim. bu durumda tek bir kişi bile kalsa şovumun başarılı olmadığını düşünürüm’.
***
evet seyircinizi rahatsız edebilmek, onlara kendilerini hakarete uğramışlar gibi hissettirebilmek bence sahne komedyenlerinin esas işi olmalı.
tabii bu şekilde konuşabilmek o ülkede düşünce ve ifade özgürlüğünün sınırlarının oldukça genişlemiş olmasını da gerektiriyor. işte bu nedenle komedi şovları esas olarak özellikle Amerika ve İngiltere’de çok kalitelidir.
***
buradan yola çıkarak ülkemizde komedi sahne şovlarının istenen kalite düzeyine çıkmasının son derece zor olacağını söylemek de mümkün.
çünkü düşünce ve ifade özgürlüğü tam olmadan komedyen kendini bilinçaltında olsa da sansürlüyor. ve bu otosansür bir defa başladı mı mizahın da sonu gelmeye başlamış demektir.
***
gerçi Ata Demirer ve Cem Yılmaz merkez mizah ortamında ve ayrıca İstanbul’da çok sayıda komedi kulübünde yükselen komedyenler sınırları devamlı zorlamak için uğraşıyor. ama gerçek mizahın rahatsız edici olması ve insana kendini hakarete uğramış gibi hissettirmesi gerekiyorsa onların bu Türkiye ortamında global standartları nasıl tutturabileceğini kestirmek zor.
***
baştan rahatsız edici olmak küfürle sağlanmamalı, bu işin kolayına kaçmak, Cem yılmaz arada bunu yapıyor. Küfürü devreye sokmak kulüp ortamında da kolay. eğer küfür illa da gerekiyorsa bunun bir çerçeve içinde, ortamı sağladıktan sonra bir içerik içinde verilmesi gerekiyor.
***
hoşgörünün tamamen öldürüldüğü ve her insanın önem verdiği konunun kutsal olabildiğini düşünebildiği bir toplum koşullarında cesur komedyen olabilmek mümkün değildir belki de.
milliyetçileri, dindarları, feministleri, eşcinselleri aynı anda rahatsız etmekten çekinmeyecek ve korkusuzca sınırları zorlayabilecek komedyen oluşabilmesi Amerika veya İngiltere ortamında olduğu kadar kolay olmayabilir ama bunu özellikle kulüplerde denemeye çalışan arkadaşlar var ve benim gönlüm onlarla.
kulüp ortamına gelen seyircinin niteliği ve ortamın kendisi belli yaratıcı deneylere daha uygun olabilir, bu yüzden özellikle Cem Yılmaz’ın yeni materyali yeni büyük şovuna çıkmadan önce bu ortamlarda seyirci üstünde denemesinin doğru olacağına inanıyorum.
***
peki rahatsız edici ve insanı kendisine hakaret edilmiş gibi hissettiren komediden ne kastediyorum?
bu ekoldeki Jimmy Carr benim favorim, onun şovlarını Netflix’te görebilirsiniz. Her şovunda fazla ağır olmayan bir espri yaptıktan sonra ‘bu sonraki gerçekten de rahatsız edici bölüme geçmemiz için bir başlangıçtı sadece’ diyor.
Derken ‘eğer ben milyarder bir pedofil olsaydım’ diye başlayıp, sonra bir süre susup ‘ama biliyor olmalısınız ki maalesef milyarder değilim’ diye bir şeyler söyleyip şovunun esas bölümünü açıyor.
***
vereceğim örneklerin hepsi onun şovundan değil, ama yazının başlığının anlamını iyi verecek örnekleri araştırıp buldum.
Haydi bakalım kolay gelsin:
– kız arkadaşım bana sevişmeye başlamadan önce ‘benimle filmlerdeki gibi seviş’ dedi. bunun üzerine anal sekse başladım ve sonra da kızın yüzüne boşaldım. kız nedense kızdı, anladığım kadarıyla onunla aynı filmleri hiç seyretmemişiz galiba.
– kadınların yüzde 99’u gözü kapalı öpüşürmüş. daha sonra tecavüzcüleri tanımlamak işte bu yüzden daha zor oluyor.
– kadının oral seks yapmasının en güzel yanı ilişkinizde kısa süreliğine de olsa sessizlik ve huzur olmasıdır’
***
bu tür esprileri şovunuzun esas daha rahatsız edici bölümüne seyirciyi zihinsel olarak hazırlamak için bir açılış olarak görmelisiniz.
***
Hannibal Lecter gece kız arkadaşından kurtulduktan sonra sizce ne yapmış olabilir?
gayet tabii ki poposunu temizlemiş olması gerekir başka ne olabilir ki?
***
pizzayı eve teslim edenle jinekologun ortak yanı nedir?
ikisi de koklayabilir ama yiyemez.
***
büyük merakla beklendiğine emin olduğum pedofil esprisine geçmeden önce Jimmy Carr’un şovundan başka bir örnekle şov tekniğini de vereceğim.
bu komedyen şovunda seyirciye de sataşıyor ve özellikle saldırgan cevaplar gelince onlara da hakaret ediyor.
örneğin bir şovda seyirciler arasında olan Richie adlı bir genç sürekli bağırarak şovun ne kadar kötü, komedyenin nasıl da beceriksiz olduğunu söyleyip durdu.
Başta Carr bunlara hiç cevap vermedi, genç salonda yokmuş gibi davrandı.
Ama sonra durup dururken şu konuya girdi: ‘biz erkekler ilkesizce hatta çıkarımız için önümüze gelen herkesle yatarız, toplum buna onay bile verir, ama aynı davranışı bir kadın sergilerse toplum ona ne der acaba’ diye sorunca, seyirci toplu olarak ‘fahişe’ diye bağırdı, ama Jimmy Carr ‘bu yanlış cevap, doğru cevap şu, o kadına Richie’nin annesi denir’ dedi. bütün bunlar olurken Richie’nin yan koltuğunda annesinin olduğunu bilmem söylememe gerek var mı?
***
şimdi gelelim meşhur pedofil esprisine:
Pedofiller hakkında söylenecek tek güzel şey nedir?
onlar en azından okulların olduğu bölgelerden geçerken arabayı çok dikkatli kullanır, asla hız yapmazlar, hatta okul bölgesi hız limitinin çok altında yavaş kullanırlar.