İsmet Berkan’ı yıllardır tanırım ama onu daima uzaktan yanına pek yaklaşmamaya dikkat ederek temkinli bir şekilde takip ederim.
Çünkü biraz yanına yaklaşırsam beni Dr. Frankestein’ın yaratığı gibi vücudunda deney yapılacak bir tür yaratığa dünüştüreceğinden korkmuşumdur hep.
Onun bilimsel konulara düşkünlüğü efsane boyuttadır. Fiziğe, evrenin gizemlerine düşkünlüğü nedeniyle hayatı boyunca tam delirmenin eşiğinde yaşayıp durdu.
***
Ben bu kaçınılmaz kopuşun ne zaman yaşanacağını merak edip dururken sonunda yıllardır beklediğim o an geçenlerde geldi. Ve sitesinde yayınlattığı tek bir haber ile İsmet Berkan’ın da artık tamamen çıldırdığını söyleyebiliriz.
Gerçi bu yeni dünyasında O pek de yalnızlık çekmeyecek. Sedat Ergin, Oray Egin, Ertuğrul Özkök,Tuğrul Eryılmaz ve Hasan Cemal’den oluşan ideal kadromuzun tek ortak noktasının arada bir yemekte buluşmamız olduğu sanılmasın. Bizler ayrıca hayatlarının bir aşamasında tamamen çıldırmışlar kulübünün de üyesiyiz.
***
Ben tabii ki kendimin ne zaman tamamen çıldırmaya geçiş yaptığımı biliyorum ayrıca eğer gerekirse Sedat’ın, Oray’ın, Ertuğrul abinin de o anlarını da eğer buna bir talep olursa, bir gün anlatırım.
ama bugün bunun zamanı değil bugün derneğimize yeni üye olarak katılan İsmet Berkan konumuz.
***
Gerçi popüler ve çok okunan bir site olmak hedefi olan bu sitede zaman zaman koydurduğu ciddiyet ve ötesi haberlerle onun tamamen çıldırma sürecinin hızlandığı işaretleri bir süredir geliyordu.
Ama son olarak siteye koydurduğu ’Newton’un ünlü fizik kanununun yanlış çevrildiği 300 yıl sonra anlaşıldı’ başlıklı haberle ismet de bizler gibi o kritik eşiği de aşıp bizim kulübüne giriş yaptı bence. Şimdi alıntı yapacağım paragrafı içi sıkıntılı okuyucularımız okumasın bence;
‘Bugün adına ‘klasik fizik’ denen fiziğin kurucu babası Isaac Newton. Onun Latince olarak kaleme aldığı ‘Principia Mathematica’ adlı kitabında yer alan, dünyada herkesin lise fizik derslerinde öğrendiği ünlü birinci hareket yasası, “Hareket halindeki cisimler hareket halinde kalma eğilimindedir, hareketsiz cisimler de hareketsiz kalma” şeklinde basitçe özetlenebilir. Oysa bir bilim felsefesi profesörüne göre doğru çeviri şöyle olmalıydı: “Bir cismin hareket durumundaki her bir değişiklik, kendisine etki eden kuvvetlerden kaynaklanır.”
***
böylece bir popüler sitede dünyada ilk ve son kez Principa Mathematica’ya dayanan bir haber yazılmış oldu İsmet sayesinde.
***
bu alıntıladığım cümleyi ben bir kaç defa okudum.
Bunda bu kadar sorun yapacak ne var bir türlü anlayamadım.
çünkü benim anladığım şuydu; eğer ortada hareketsiz duran bir cisim varsa, örneğin Ertuğrul Özkök günlük 10 bin adımlık geleneksel yürüyüşünü yaparken aniden durursa ben arkadan gelip onu itersem o yine öne doğru gider demekteydi Newton.
bu kadar herkesin pratikten bildiği bir konuyu Newton neden herkesi bu kadar zorlayacak bir şekilde anlatmayı tercih etti ki bunu da anlamadım.
Ha O fransız olsaydı bunu belki anlayabilirdim. Fransızlar hem çok lüzumsuz konuşurlar ve felsefe yapmaya da giriştiklerinde Derrida gibi tamamen anlaşılmaz yazmayı severler. ama İngilizler böyle değildir onların ampirik gelenekleri zor konuları basitçe anlatmaya elverişlidir
***
300 yıl neden bu konuda bir belirsizlik var var o da belli değil. Galiba o belirsizlik üzerine tartışmayı sürdüren o fizik profesörleri hayatlarında hiç bir derbi maçına gitmemişler ve kimse arkalarından itmemiş olmalı ki bunu algılayamamış olmalılar.
bana 50 yıl önce soruyu sorsalardı, onlara konuyu burada olduğu gibi basitçe anlatır en azından arada geçen zamanı 250 yıla indirirdim.
***
haberi oluşturmak için alıntılanan yazıda ismet Berkan’ın aslında gazeteci yerine olmak istediği asıl meslek olan bir fizik tarihçisi ile de konuşulmuş….
buna hazır mısınız bilemiyorum ama bence nefesinizi tutun ve bunu da okumaya çalışın:
‘Philosophy of Science dergisinde yakın zamanda yayınlanan bir makalede Hoek, Newton’un birinci yasayı yazarkenki niyetinin kuvvetsiz cisimlere atıfta bulunmak olmadığını savundu. Newton’un Latince ‘except insofar’ (nisi quatenus) ifadesini kullanmasının arkasında bu tür cisimlere atıfta bulunmanın değil, hareketin yalnızca bir kuvvetin uyguladığı baskı ölçüsünde değiştiğine işaret etmenin yattığını söyledi. Başka bir deyişle Hoek, bu sözün doğru açımlamasının tüm cisimleri kapsayacak şekilde yapılmasıyla mümkün olacağını belirtti. Yani şöyle: “Bir cismin hareket durumundaki her bir değişiklik, kendisine etki eden kuvvetlerden kaynaklanır.”
Yani yine eğer Ertuğrul Özkök bir gün yürürken durmaya karar verirse onu ne kadar öne iteceğim benim ona arkadan uyguladığım itme gücüne bağlı olacak.
***
bu sitenin aboneleri okuyucuları ismet bu tür konularla ilgili diye onun mutsuz filan olduğunu sanmasın. aksine o bunlarla çok mutluydu ama bundan sonra daha da hatta aşırı mutlu olacağına teminat verebilirim. çünkü ben bugüne kadar tamamen çıldırmış olan hiç bir insanın ,kendim de dahil, mutsuz olduğuna şahit olmadım.