Elli yaşını geçen bir kadının bikini giymesi uygun mudur? Sorunun cevabına birazdan geleceğiz. Önce Z kuşağının önünde nasıl mahcup olduğumun hikayesi.
15 sene önce Vogue’da çalıştığım dönemde ‘Tartışma’ adlı bir köşe yapar, bir durumu birbirine zıt iki perspektiften yazardık. Konular genelde kadın bedeni, estetik, moda vs. olurdu. Misal, hiç estetik müdahalesi olmayan kadınların daha güzel ve zarif yaşlandığı fikriyle estetik operasyonun kadını pekala gençleştirip güzelleştireceğini söyleyen görüş kendi tezlerini savunurdu.
Ya da elli yaşını geçen bir kadına mini etek yakışır mı sorusunu, “tabii ki neden yakışmasın” ve “hayır hiç güzel olmuyor” diyen iki yazar kendi bakış açısından anlatır, okuru ikna etmeye çalışırdı.
Maksat okuyanın kafasında fikir oluşsun, giyim kuşam moda estetik konularında düşünelim, farklı fikirleri duyalım.
Dört senedir İstanbul Moda Akademisi’nde yaşları genelde 20-25 arasında değişen gruplara moda yazarlığı dersi veriyorum. Dersler arasında yazı konusu geliştirmek de var. Vogue’daki deneyimlerimden sık sık faydalanıyorum.
Bir derste “Bir meseleyi birbirine zıt iki bakış açısından okumak ilginç oluyor, konulara bu gözle bakmayı deneyin, bakın bir örnek vereyim” dedim: “Mesela elli yaşın üstündeki bir kadının bikini giyer mi?”
Sınıfta tuhaf bir hava esti, kimse tepki vermedi. Acaba ilgileri mi dağıldı diye düşünerek aynı şeyi farklı kelimelerle tekrar söyledim. Yine ses çıkmayınca cesaretimi toplayıp sordum: N’oldu, ilginç bulmadınız mı?”
Neden sona kızlardan biri “Hocam hangi çağda yaşıyoruz, bu dediğiniz tam olarak ageism (yaş ayrımcılığı)” diye baş kaldırdı. Sınıfın çoğunluğu onayladı. Benim içinse büyük bir farkındalık anıydı.
Hocalık böyle bir şey; ders verirken en az öğrettiğiniz kadar öğreniyorsunuz. Şanslıysanız daha fazla alan taraf bile olabiliyorsunuz.
Şaşkındım çünkü Vogue’da ilerici, eşitlikçi, zeki çok kadın vardı. Nasıl olmuştu da “kim ne giymeli / giymemeli gibi tartışma konuları yapmıştık. İki kere şaşkındım, çünkü eski bir ezberi zamanın süzgecinden geçirmeden derse getirmiştim. O gün bugündür konu benim için tartışmaya kapalıydı. Dün New York Times’taki yazıyı okuyana kadar.
New York Times’a gelen soru: Kızımın düğününde bikini giyebilir miyim
Gazetenin moda ve stil yazarı Vanessa Friedman zaman zaman okurlardan gelen stil sorularını cevaplar. Dünkü yazının başlığı şöyleydi: Bikini giymenin yaşı olur mu? Bu soruyu hâlâ soran var mı dedim ama merakıma yenilerek okumaya başladım.
Soru, kızı yakında bir plaj düğünüyle evlenecek Liz adlı kadından. Liz düğünde bikini giymek istese de çok sayıda muhafazakar aile üyesi, arkadaş ve müstakbel dünürlerinin gözünde “teşhirci” gibi ya da “gençliğe özenen biri” gibi görünmek istemiyor. Ama bikini giyecek cesareti de var. Hayır, vücudu güzel olduğu için değil, bu baskıyı taşıyabileceğine inanıyor. Yine de bikini konusunda kabul görmüş bir yaş sınırı olup olmadığını merak ediyor.
Tabutta bile giyebilirim!
Vanessa Friedman oyuncu, müzisyen ve aktivist Gabrielle Union-Wade’dan bir hikayeyle başlamış cevabına. Union-Wade geçen yıl ellisine girdikten bir süre sonra Instagrama bikini fotoğraflarını koyar. Bir takipçi yorum yapar: “Birinin anneannesi olacak yaştasın, neden hala mayo giyiyorsun?” Union-Wade durur mu yapıştırır cevabı: “Öncelikle, onlar mayo değil, tanga. Kıçım tam anlamıyla düşene kadar bu yanakları göreceksiniz. Hatta tabutta bile bikini giyebilirim. Ayrıca görülmeyi beklemek yerine kendimize cesurca yer açmalı ve güzelliğimizi kabul etmeli ve ettirmeliyiz.”
Friedman’a göre evinizin ya da bir dostunuzun havuzundaysanız ister bikini ister mayo giyin, ister çıplak girin. Ama kamusal alanda ya da Liz’in kızının plaj düğününde durum değişiyor.
“Kadınlar ve yaşla ilgili tüm önyargılarla hatta bilinçaltıyla yüzleşmek / yüzleştirmek için bikiniden daha etkili şey yok” diyor Venessa Friedman:” Bu nedenle “bikini giymek ya da giymemek” sorusu fiziksel görünümden çok psikoloji ve sosyolojiyle de ilgili.
Liz kızının düğününde bikini giyerse ‘Ben buyum, tercihlerimi kendim yapıyorum, yaşçılığa prim vermiyorum” demiş olacak. Genç çifte de özgür bir anne olarak örnek olacak.
Ancak Vanessa’nın takıldığı tek bir konu var. Liz’in giyeceği bikini acaba gelinden yani Liz’in kızından rol çalar mı? Düğünün en çok konuşulan konusu bir anda “kayınvalidenin bikinisi” olur mu? İşte bunu da hesaba katın ve kararınızı öyle verin diyor yazar.
Liz’in hikayesini birlikte çalıştığımız Aydil Durgun’a anlattım. Aydil Liz’in bikini giymesinden yana. Ama onun da kırmızı çizgisi var. “Yüz üstü yatıp bikini üstünün ipini çözmesin yeter” diyor.