Dijital ansiklopedi Wikipedia’nın küçük de olsa kağıda basılma ihtimali olduğunu biliyor musunuz? Muhtemelen bilmiyorsunuz, zaten yok da. Ama bunu “uyduran” ben değilim. Birazdan geleceğim.
Kağıt tüketimini önemli ölçüde azaltan, böylece kârlı ve pratik çalışırken çevreci bir tavır da sergileyenleri tahmin etmek zor değil: Yüzlerce sayfalık raporları artık kağıda basmak zorunda olmayan danışmanlık şirketleri, işleri okuyup yazmak olan ve eskiden bol bol kağıt tüketen akademisyenler, eğitimciler hatta öğrenciler, reklam gelirlerinin dijitale kaymasıyla basılı yayınlardan önemli ölçüde çekilen medya…
Madalyonun bir de öbür yüzü var, onu da BBC, dün yayınladığı ‘Kağıttan vazgeçemeyenler’ başlıklı yazıda anlatmış.
Bir McKinsey araştırması, grafik kağıt (kitap, defter ve diğer basılı materyal için kullanılan) dışında, başta karton ambalaj olmak üzere diğer kağıt türlerine olan ilginin azalmadığını, tam tersine arttığını göstermiş. Avrupa’da 2000 ile 2020 yılları arasında bu türden kağıt tüketimi iki, Çin’de ise dört kat artmış. Covid-19 karantinaları nedeniyle patlayan online alışverişin bu duruma büyük etkisi olmuş.
Sağlık sektörü de hemen hemen tüm dünyada kağıdı dijitale tercih ediyor. Reçeteler, hastane belgeleri, hasta notları basılı olarak saklanıyor.
Belgeleri ısrarla kağıda aktarmak isteyen bir başka grup da gizli servisler. Sistemdeki bir güvenlik açığının kurbanı olmamak için bilgileri kilitli kasalardaki basılı kağıtlarda tutuyor. Hatta Rusya’da Kremlin’in güvenliğinden sorumlu olan Rusya Federal Muhafız Servisi hiç risk almamak için 2013 yılında bilgisayarı bırakıp daktiloya dönmüş.
Güvenlik deyince bir örnek de ABD’nin Alaska eyaletinden. 2018 yılında yapılan siber saldırının ardından bilgisayarları devre dışı kaldığında belediye personeli hızla kağıt formlara ve daktilolara geçmiş.
Kıyamet durumunda ilk kurtarılacak: Wikipedia
BBC’deki yazıda, kağıda dönen ya da dijitale geçemediği için kağıtta kalan başka örnekler de var. Ancak hepsinin içinde en ilginci Wikipedia’nın kağıda basılacağı gün. Peki o gün hangi gün? Kıyametin koptuğu gün.
BBC’den okuyoruz: “Dünyanın dört bir yanındaki insanlar tarafından sürekli güncellenen ve düzenlenen devasa bir çevrimiçi kaynak olan Wikipedia’nın bile ‘Terminal Olay Yönetimi Politikası’ adlı bir acil durum planı var. Gelecekte toplumsal çöküş ya da insanlığın sonunun gelmesi gibi olası bir kıyamet sırasında Wikipedia’nın milyonlarca editörü, online ansiklopedinin çeşitli sayfalarını gelecek kuşaklara aktarmak üzere yazdırmakla görevlendirilecek – çünkü kağıt, nihayetinde güvenilir kabul ediliyor.”
Önce ürktüm. Wiki yalnızca bir kıyamet öngörmekle kalmamış, aynı zamanda ‘dünyayı yeniden kuracaklara’ bugünün medeniyetinden bilgi aktarmayı misyon edinmişti. Ciddi ciddi bir plan yapmış, üç farklı düzeyde ele aldığı çöküş için eylem planı hazırlamıştı. Vay canına dedim ve yazıda Wikipedia’nın ilgili maddesine giden linke tıkladım.
Hakikaten uzun uzun eylem planını anlatıyordu; sayfanın tepesinde de dikkat çekmesi için renklendirilmiş bir not vardı: Bu sayfa mizah amaçlıdır.
Kağıt tüketimi azalıyor mu artıyor mu derken girdiğim kıyamet modundan çıktığıma sevindim, BBC böyle bir hataya nasıl düştü diye şaşırdım ve tüm Wikipedia sayfalarını basmak için ne kadar kağıt gerekir acaba diye hesap yapmayı bırakarak rahatladım.
