Yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’nin geliştiricisi OpenAI bu hafta başında sessiz sedasız bir duyuru yaptı: Kullanıcıların kendi özel sohbet robotlarını paylaşmasına, yeni sohbet robotları keşfetmesine ve hatta satış yapmasına izin verecek bir “GPT Store.”
Apple’ın App Store’une benzeyen bu yeni uygulama yazılımcıların kendi GPT modellerini paylaşmasını, kullanıcıların ise buradan beğendiği sohbet robotunu almasını mümkün kılıyor. GPT Store yazılımcıların ürettikleri bu yapay zekaları ChatGPT Plus, Team ve Enterprise kullanıcılarıyla yani ChatGPT’yi ücretli kullanan kişilerle paylaşmasına olanak tanıyor. Satışa sunulan yapay zeka modelleri arasında kodlama öğretenlerden tutun da kitap önerisi yapanlara kadar çok geniş bir yelpaze söz konusu. En azından OpenAI’ın duyurusunda örnek olarak gösterilen özellikle bunlar.
Gerçek ise biraz farklı olabilir. Quartz’ın haberine göre mağaza şimdiden “kız arkadaş” sohbet robotlarıyla dolup taşmış durumda. GPT Store’da basit bir aramayla “Virtual sweetheart” ya da “Your girlfriend Scarlett” gibi sohbet robotlarıyla karşılaşmanız mümkün. Bu robotları hazırlayanlar, kullanıcılara “En karanlık sırrını benimle paylaş” ya da “Seni değerli hissettiren şeyi açıkla” gibi sorular sorulmasını öneriyor.
Bu sohbet robotları tam olarak ne yapıyor? Bilgisayar arayüzünün sınırları içinde ne isterseniz onu yapıyor. Mesela Scarlett’in tanıtım sayfasında “Sizi akla gelebilecek her koşulda memnun etmeye hevesli, sadık kız arkadaşınız” yazıyor. Tabii “kız arkadaşlar” daha önde olsa da bu yapay zeka modellerinin erkek versiyonları da var. Mesela “Boyfriend Ben” buna örnek: “Emojileri kullanmakta becerikli, şefkatli sanal erkek arkadaş.”
Yeni bir konsept değil ama gittikçe gelişiyor
Aşk oyunları yeni bir kavram değil. Karakterleri kendinize aşık ettiğiniz video oyunlar 1992’den beri var. Ancak o zamandan bu zamana köprünün altından çok sular aktı. Bu sanal karakterler öyle sofistike hale geldi ki insanlar sohbet robotlarına aşık olduklarını anlatmaya başladı. Hatta zevkine göre oluşturduğu sohbet robotuyla evlendiğini söyleyen bile var.
Eğer yalnızsanız ve sohbet edecek bir kız veya erkek arkadaş arıyorsanız, bu sohbet robotları işinizi görebilir. En azından onları geliştiren yazılımcılar böyle düşünüyor.
Romantizm içerikli sohbet robotlarının geliştiricileri bunları “kamu yararına” yaptıklarını iddia ediyor, “yalnızlık salgınıyla” mücadele ettiklerini savunuyorlar. Farklı karakterler yaratıp onlarla konuşmamızı sağlayan Character.AI’in yaratıcılarından Noam Shazeer geçen ekimde Washington Post’a platformun “kendini dışlanmış ya da yalnız hisseden ve konuşacak birine ihtiyaç duyan milyonlarca insana yardımcı olabileceğini umduğunu” anlatmıştı. Onun yarattığı platform ChatGPT’den farklı, hatta bir bakıma biraz daha geri ama yine de web üzerinden ulaşılabilen Character.AI’da en yaygın kullanılan sohbet robotları psikolojik destek veren robotlar.
Olumsuz tarafları neler?
Tabii ki bu sanal dostların olumlu bir tarafı var. Gerçekten kendini dışlanmış hisseden kişilerin dertlerini anlatabileceği ve rahatlatıcı cevaplar alacağı modeller olarak kullanılabilirler pekâlâ. Ama bu karanlık taraflarını bertaraf etmiyor. Bir kullanıcı bu sohbet robotlarına bağlanabileceği gibi sohbet robotu da o kişiye bağlanabilir. Nasıl mı? Geçen yıl Microsoft’un ChatGPT destekli Bing’i teknoloji alanında haberler yapan bir gazeteciye ilan-ı aşk etti ve ondan eşinden boşanmasını istedi.
Bir başka endişe ise itaatkâr kız arkadaşların gerçek dünyadaki toplumsal cinsiyet rollerine bakışı olumsuz etkileyebileceği yönünde. UNESCO’nun raporuna göre Siri ve Alexa gibi kadın sesli yapay zeka asistanları “kadının bir düğmeye basılarak ya da sesli komutla ulaşılabilen, itaatkâr ve kullanıcısını memnun etmeye hevesli bir yardımcı” olduğu fikrini pekiştiriyor. (Tabii tersi de geçerli: İsterseniz Alexa veya Siri erkek sesiyle de konuşabiliyor çünkü.)
Teknoloji ilerledikçe bu sanal dostlar daha gerçekçi hale gelecek. Veri bilimi profesörü Liberty Vittert, Sun’a “İnsanları duygusal ve cinsel açıdan tatmin edebilen fiziksel görüntüye sahip yapay zeka robotları 10 yıldan kısa süre içinde hayatımızın bir parçası haline gelecek” dedi. Vittert bu durumun insan çiftler arasındaki boşanmaları artırabileceğini düşünüyor. “Yapay zeka asla yorulmaz, huysuzluk yapmaz ya da kötü bir gün geçirmez. Kullanıcılarına duymak istediklerini söyler” diyen Vittert bundan dolayı yalnızca bekarların değil evli ve çocuklu erkeklerin veya kadınların bile bu “ideal ilişki” için ailelerini terk edebileceğini söylüyor.
GPT Store’da bu türden sohbet robotlarının ortaya çıkmasındaki asıl sorun ise OpenAI’in yeni mağazasında ne türden botların paylaşıldığını denetlemekte zorlandığını göstermesi. Çünkü ilişki botları OpenAI’nin hizmet koşullarına aykırı. Şirketin kullanıcı politikasında açık açık, “romantik arkadaşlığı teşvik etme amacı güden sohbet robotlarının yasak olduğu” belirtiliyor. OpenAI’nin politikalarının göz ardı edilmesi ve GPT Store açılalı yalnızca üç gün olmuşken bu türden modellerin çoğalması endüstrinin moderasyon konusundaki sıkıntılarını gözler önüne seriyor.
Tabii sunulan sohbet robotlarının romantik ilişki veya sanal seks konusunda ne denli ‘serbest’ olduğunu bilmiyoruz; yaratıcıları onları ‘sohbet robotu’ olarak tanımlıyor ve olan bitenin konuşmadan ibaret kalacağını öne sürüyor. Ama tabii her kullanıcının sohbet robotuna vereceği tepki farklı; daha ilginci her robotun da kullanıcılara vereceği tepkinin farklı olması mümkün.
