Elon Musk İsrail’de: Starlink Gazze’ye ‘İsrail’in onay verdiği ölçüde’ hizmet verecek

ABD’li milyarder Elon Musk, kendisi ve sosyal medya şirketi X çevresinde dönen antisemitizm tartışmasının ortasında İsrail’e gitti. Musk, bu ziyaretinde İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir araya geldi. İlerleyen saatlerde ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile bir araya gelecek. Başbakanlık ofisi, Netanyahu’nun Musk ile 7 Ekim’de Hamas’ın saldırılarına hedef olan kibutzlardan biri olan Kfar Aza’da yürürken görüldüğü bir videoyu paylaştı.

Musk Kfar Aza ziyareti sırasında saldırıda zarar gören bazı İsraillilerin evlerine misafir oldu. Daha sonra Netanyahu ve Musk, X’te canlı sohbet kanalı açtı. Sohbetin kaydını buradan dinleyebilirsiniz. Netanyahu’nun Musk’a bu sohbet sırasında hiç antisemitizmden bahsetmemesi dikkat çekti.

Herzog ile kapalı kapılar ardında gerçekleşen görüşmede ne konuşulduğunu tahmin etmek çok da zor değil: İnternette yükselen antisemitizmle mücadele edilmesi gerektiği. Cumhurbaşkanlığı ofisinin açıklamasında bu görüşmeye Hamas’ın alıkoyduğu rehinelerin aileleri de katılacağı ve “Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısının dehşetini ve esir alınanların acısı ve belirsiz durumu”nu anlatacakları belirtilmişti.

Basına yansıyan bilgilere göre Herzog Musk’a, “Ne yazık ki Yahudilerden nefret etmek anlamına gelen antisemitizm ile sarılmış durumdayız, Yahudi nefreti dünyanın pek çok yerinde insanoğlunun davranışlarını etkiliyor. Bu konuda size büyük rol düşüyor. Bence bu konuda birlikte mücadele etmeliyiz. Çünkü sizin yönettiğimiz platformlarda maalesef antisemitizm çok görülüyorç Kötülüğün nasıl her şeyin önüne geçebileceğini gördünüz, bu sabah nefretin nelere yol açabileceğini gördünüz. Düşüncelerin nasıl kötülüğe evrildiğini, nefrete ve kan dökmeye dönüştüğünü gördünüz” dedi.

Musk ise Herzog’a yanıt olarak, insanların öldürüldüğü bir yeri görmenin ve İsrail’in 7 Ekim gününden derlediği saldırı videolarını izlemenin kendisi için “duygusal olarak zor bir gün” olduğunu söyledi. Bu arada Musk Netanyahu’nun kendisine izlettirdiği 44 dakikalık video için, “Katillerin ölümlerden sevinç duyduğu” ifadesini kullandı. “Bu insanlar çocukluklarından beri propagandayla besleniyor” diyen Musk, “Çocukluklarından beri yalanla beslenen insanların neler yapabileceğini görmek olağanüstü. Masum insanları öldürmenin iyi bir şey olduğunu düşünebiliyorlar. İşte propaganda insanların zihinlerini böylesine etkileyebiliyor” dedi.

Starlink Gazze’de devreye girecek… İsrail’in istediği ölçüde

Öte yandan İsrail, Elon Musk ile SpaceX’in Starlink uydusunu Gazze Şeridi’nde kullanması için prensipte anlaşmaya vardıklarını bildirdi. Geçen ay İsrail, Gazze’ye kara operasyonunun ilk adımında elektriği ve interneti keserek dışarıyla iletişimin önüne ket vurmuştu. Bunun üzerine Musk, Ukrayna savaşında olduğu gibi bu savaşta da Starlink’in devreye girmesine yeşil ışık yakmış, Starlink hizmetinin yalnızca uluslararası yardım kuruluşlarına verileceğini dile getirmişti.

İsrail İletişim Bakanı Shlomo Karhi ise buna itiraz ederek, İsrail’in “gerekli önlemleri alacağını” söylemişti. Ancak Karhi, yeni açıklamasında “İsrail İletişim Bakanlığı’nın onayı çerçevesinde Gazze Şeridi’nde Starlink uydularının devreye girebileceği” konusunda prensipte anlaştıklarını söyledi.

Nedir bu antisemitizm tartışması?

Musk’ın bu ziyareti, Yahudi toplulukların “Beyazlara karşı nefreti” körüklediği iddiasına destek vermesi ardından reklamverenlerin bir bir çekildiği, öyle ki şirketin yıl sonuna kadar 75 milyon dolar reklam gelirini kaybedeceğinin bildirildiği bir dönemde gerçekleşmesi önemli.

X yıl sonuna kadar 75 milyon dolarlık reklam gelirini kaybedebilir

Bu ayın başlarında X’teki bir kullanıcı, Yahudileri “kendilerine karşı kullanmalarını istemedikleri nefreti tam da beyazlara karşı kullanmak”la suçlamış, paylaşımında oldukça popüler olan bir komplo teorisine de atıfta bulunmuştu. Bu komplo teorisine göre Yahudiler, azınlıkları Batılı ülkelere yasalara aykırı bir şekilde getirerek beyaz çoğunluğu azaltmaya çalışıyor. Musk da buna cevaben, “Asıl gerçeği söylemişsin” diye yazdı.

Musk sonrasında yaptığı başka bir paylaşımda ise “beyaz nefretinin tüm Yahudi topluluğunu kapsadığını düşünmediğini” de sözlerine ekledi. Ancak dünya genelinde antisemitizmle mücadele eden Anti-Defamation League’in (ADL) Batı’nın çoğunluğunun İsrail’i desteklemesine rağmen haksız yere Batı’ya saldırdığını söyleyen Musk, bunun sebebi olarak da “kendilerine esas tehdidi oluşturan azınlık grupları eleştirememelerini” gösterdi.

ABD’li milyarderin bu açıklamalarına Beyaz Saray’dan bile tepki geldi. IBM, Disney, Coca Cola, Netflix gibi büyük şirketler, X’teki reklamlarını geri çekerken, Musk kendisine yöneltilen ırkçılık suçlamalarını reddetti, antisemitik olduğu yönündeki iddiaların ise “gerçekten çok uzak” olduğunu savundu.

Musk’ın tartışmalı tweetini paylaşmasından kısa süre sonra medya izleme kuruluşu Media Matters, X’in internet sitesindeki reklamları antisemitik içeriklerin hemen yanında gösterdiğini iddia ettiği bir rapor yayınlamıştı. Bunun üzerine Media Matters aleyhine bir dava açan X, söz konusu kuruluşu “reklam verenlerin X’teki paylaşımlarını kasten ve kötü niyetle neo-Nazi ve radikal içeriklerle yan yana göstermek”le suçladı.

X’in CEO’su Linda Yaccarino şirketi savunduğu paylaşımında platformda yalnızca iki kullanıcının Apple reklamı yanında “hoş olmayan bir paylaşım” gördüğünü söyledi. Endgadget’a konuşan Media Matters ise X’in davasını “anlamsız” bulduğunu, “davayı kazanmayı dört gözle beklediğini” söyledi.

Netanyahu ile daha önce de konuşmuştu

X zaten bu tartışmanın öncesinde de antisemitik söylemlerin platformdaki yaygınlığı nedeniyle eleştirilerin hedefine oturmuştu. ADL ve Dijital Nefretle Mücadele Merkezi gibi kuruluşlar geçen yıl X’te nefret söyleminin arttığını rapor etmişti ki bu bulgular Musk tarafından eleştirilmiş ve reddedilmişti. ABD’li milyarder eylül ayında bu raporların X’in reklam anlaşmalarını etkilediğini söyleyerek ADL’yi hakaret davası açmakla tehdit etmişti.

Netanyahu ve Musk 18 Eylül’de Kaliforniya’da bir araya gelmiş ve İsrailli lider o zaman Musk’a, ifade özgürlüğüyle nefret söylemleriyle mücadele arasında denge kurmasını istemişti. Musk ise antisemitizmi, nefret ve çatışmayı teşvik eden her şeye karşı olduğunu söyleyerek, X’in böyle bir şeyi teşvik etmek gibi amacı olmadığını tekrarlamış ve platformun yakında paralı olacağını söyleyerek, trolleri platformdan uzak tutacağını söylemişti.