Havacılık sektörü iklim krizine etkisini azaltmayı vaat etse de bu konuda başarılı olduğunu söylemek mümkün değil, 2050’ye kadar net sıfır emisyon hedefini gerçekleştirmekten oldukça uzak. Sürdürülebilir uçak yakıtı yeterince hızlı üretilemiyor ve ufukta fosil yakıt canavarı uçak motorlarına pek fazla alternatif görünmüyor.
Uçakların elektrifikasyonu ise arabada olduğu gibi kolay değil. Sektör elektrikli yolcu uçaklarının gerçek olması için batarya teknolojisinin gelişmesi gerektiği kanısında.
Ancak Elysian isim Hollandalı starup şirketi buna meydan okuyor; 805 kilometre uçabilme ve 90 yolcu kapasitesine sahip tamamen elektrikli uçağıyla… Bu vaatler önemli, çünkü aslında havacılık endüstrisi en çok karbon salımını kısa mesafeli 40-60 dakikalık uçuşlar nedeniyle yaratıyor.
Emisyonların yüzde 90 azalması anlamına gelen bu uçaklarının 10 sene içinde havada olmasını hedefliyorlar.
Şirketin tasarım ve mühendislik bölümümün direktörü Reynard de Vries birçok uzmanın makul bir mesafe ve taşıma kapasitesi için mevcut batarya teknolojinin ötesinde bir teknolojiye ihtiyacımız olduğunu söylediğini hatırlatarak şöyle devam etti: “Ancak kendimize sorduğumuz soru şu oldu; sahip olduğumuz batarya teknolojisiyle maksimum mesafeyi nasıl sağlarız. Batarya gücüyle elektrikli hava araçlarında doğru tercihleri yaparsanız birçok araştırmanın iddia ettiğinden daha uzağa uçabilirsiniz.”
E9X isimli uçak şimdilik yalnızca kağıt üzerinde. 2030’da ilk prototipin hazır olması planlanıyor. Temel tasarımı şimdiden biliniyor ve bugün havada gördüğümüz ticari yolcu uçaklarına pek benzemiyor. Büyük bir bölümü bataryalardan oluşacak ve yapısal ağırlığının oranı daha az olacak.
E9X sekiz pervaneli motora ve yaklaşık 42 metre kanat açıklığına sahip olacak, Boeing 737 veya Airbus A320’den daha büyük ama hem yapısal hem de aerodinamik özellikleri geliştirecek daha ince bir gövdeye sahip olacak.
Uçağın tasarımı Hollanda’nın en eski ve en büyük teknik üniversitesi olan Delft Teknoloji Üniversitesi işbirliğiyle ortaya çıktı. Uçağın tasarımına dair de Vries’in yazarları arasında olduğu makale üniversitenin sitesinde yayınlandı.
Temel ilkelerden biri, pillerin gövde yerine kanatlara yerleştirilmesi. “Bu kritik bir tasarım seçimi” diyen Vries “Piller uçağın ağırlığının önemli bir bölümünü teşkil ediyor ve ağırlıkla yapmak istediğimiz şey onu kaldırma kuvvetinin üretildiği yere koymak” diye açıklıyor bu seçimi.
Bataryaların şarj olmasının maksimum 45 dakika sürmesi planlanıyor. Bu süre uçakların ortalama yakıt doldurma süresinden daha uzun. Ancak uçağın mevcut havaalanlarının alt yapısına uygun olacağı, ekstra bir düzenleme gerektirmeyeceği söyleniyor.
Elektrikli uçak 10 sene sonra gerçekten havada olur mu bilinmez ama uçuş korkusu diye bir gerçeğin olduğu dünyada yolcuları elektrikli uçak fikrine alıştırmak pek kolay olmayacaktır.
