Dünyanın en zengin iş insanlarından Elon Musk’ın şirketi SpaceX’in Dragon kapsülüyle uzaya astronot gönderen Türkiye bu alanda yüksek hedefler için kolları sıvadı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır DEVA Partisi Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen’in Milli Uzay Programı’yla ilgili hedefleri konusundaki yazılı soru önergesine verdiği yanıtta Türkiye’nin ürettiği TÜRKSAT 6A uydusunun 2024 yılında fırlatılıp yörüngeye yerleştirilmesinin planlandığını söyledi.
Son yıllarda uzay alanında önemli kazanımların elde edildiğini belirten Kacır 2018’de Türkiye Uzay Ajansının (TUA) kurulması ve 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Milli Uzay Programı’nın ilan edilmesiyle uzay çalışmalarının ön plana çıktığını vurguladı.
Bakan Kacır Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı 19 Ocak’ta Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilerek ilk kez insanlı uzay operasyonlarında yer alındığını ve bu alanda önemli bir eşiğin geride bırakıldığını aktardı.
Türkiye’nin uzay çalışmalarında çok sayıda uydu ve roket projesi olduğunun altını çizen Kacır uydu üretiminde birçok yerli firmayla çalışıldığını ifade etti.
‘Yerlileştirme ve geliştirme çalışmaları yapılıyor’
Mehmet Fatih Kacır TÜRKSAT’ın haberleşme uydularıyla GÖKTÜRK uzaktan algılama uydularının sabit yörüngede hizmet verdiğini anımsatarak şunları söyledi:
“Kendi ürettiğimiz TÜRKSAT 6A uydusunun 2024 yılı içinde fırlatılıp yörüngesine yerleştirilmesi planlanmaktadır. 2017 yılında başlanan metre altı çözünürlüğe sahip yerli ve milli ilk gözlem uydusu İMECE Projesi vasıtasıyla ise sıfırdan yer gözlem uydusu ve yer istasyonu alt sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyete sahip ülke konumuna gelinmiştir. Ayrıca gelecekteki gözlem ve haberleşme uydularının yurt içinde üretilmesine yönelik kritik bir altyapı olan Uydu Montaj, Entegrasyon ve Test Merkezi kurulmuştur. Önümüzdeki dönemlerde küp uydu geliştirme faaliyetlerine devam edilmesi de planlanmakta, uydu itki sistemleri ve diğer alt sistemler üzerine yerlileştirme ve geliştirme çalışmaları yapılmaktadır.”
‘Bilgi ve tecrübe Ay Projesi’ne taşınacak’
Yerli uyduları uzaya çıkaracak bağımsız ve yerli fırlatma sistemlerinin tasarlanmasında yurt içi ve yurt dışı ortaklıklarla çalışma sürdüğünü aktaran Bakan Kacır Milli Uzay Programı kapsamındaki “Ay Projesi” için gerekli yerli ve milli Hibrit İtki Sistemleri, uçuş bilgisayarı ve çeşitli yerli uydu ekipmanlarının tasarımına, geliştirilmesine devam edildiğini söyledi. Mehmet Fatih Kacır gözlem ve haberleşme uydu projelerinde elde edilen bilgi ile tecrübenin “Ay Projesi”ne taşınacağını anlattı.
Uzay Havası Uygulama Merkezi’nin bu yıl içinde kurulmasının öngörüldüğünü söyleyen Kacır yerli ve milli kaynakların verimli, etkin kullanılması amacıyla TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi ile Doğu Anadolu Gözlemevi’nin entegre edilerek tek bir ulusal araştırma alt yapısı haline getirildiğini belirtti.
Uzay Kanunu çıkartılacak
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır uzay farkındalığını artırmak, insan kaynağını geliştirmek amacıyla TEKNOFEST, bilim şenlikleri, kariyer fuarları gibi proje ve etkinliklerle çalışma yapıldığını, çeşitli illerde gökyüzü gözlemini kolaylaştırmak için “Karanlık Gökyüzü Parkları”nın inşasına başlandığını anlattı.
Milli Eğitim Bakanlığının programı kapsamında Türkiye Uzay Ajansı tarafından uzay konusunda ihtiyaç görülen alanlarda eğitim almaları için yurt dışına öğrenci gönderildiğini belirten Kacır şunları söyledi:
“Öncelikli hedeflerimiz uzaya uydu sistemleri götürebilecek roket sistemleri vasıtasıyla uzaya bağımsız erişim sağlamak ve uzay limanı kurma projesidir. Önümüzdeki dönemde insanlı uzay araştırmaları, uzay keşifleri, uzay istasyonları gibi bütün değer zincirinde daha fazla rol üstlenebilmek amacıyla Türk sanayi ve teknoloji ekosisteminin güçlü şekilde desteklenip yönlendirilmesine devam edilecektir. Bu bağlamda Türkiye’de uzay alanında uluslararası bir çalıştay düzenlenmesi, TUA’nın uzun vadeli programlar başlatmasına imkan tanıyacak düzenlemeleri kapsayacak bir uzay kanununun TBMM’ye sunulması ve Ankara’da bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurulması da planlanmaktadır. Ülkemizin Milli Uzay Programı kapsamında 2030 yılına kadar gerçekleştirmeyi hedeflediği önemli projeleri bulunmaktadır. Uzay teknolojisi alanındaki çalışmalara yoğun şekilde devam edilerek önümüzdeki 10 yıl içinde bölgede ve dünyada uzay ekosisteminin önemli oyuncularından biri olma hedefine doğru kararlı adımlarla ilerlenmektedir.”
