Bugün 24 Nisan, haliyle Türkiye’nin de dünyanın da demeçlerinde 1915 olayları vardı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 24 Nisan nedeniyle Türkiye Ermenileri Patriği’ne gönderdiği mesajında nefret ve ayrıştırıcı dilin önüne geçilmesi gerektiği vurgusu yaparken Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden “soykırım” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Türkiye Ermenileri Patriği Maşalyan’a gönderdiği mesajda, “Tek bir Ermeni vatandaşımızın dahi ötekileştirilmesine, dışlanmasına, kendini vatanında ikinci sınıf hissetmesine müsaade etmedik, etmeyiz” ifadesini kullandı. Beyaz Saray tarafından Biden adına yayımlanan açıklamada da “Bugün Ermeni soykırımı sırasında kaybedilen hayatları hatırlamak için bir aradayız ve asla unutmama sözümüzü yeniliyoruz” dedi.
Biden: Zulüm kampanyası
Beyaz Saray da 24 Nisan vesilesiyle ABD Başkanı Biden adına bir mesaj yayımladı. Mesajda “Zulüm kampanyası” diye bahsedilen 1915 olayları için aynı zamanda Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” terimini kullandı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Zulüm kampanyası 24 Nisan 1915’te Osmanlı yetkililerinin İstanbul’daki Ermeni aydınları ve cemaat liderlerini tutuklamasıyla başladı. Bunu takip eden günler, aylar ve yıllar içinde bir buçuk milyon Ermeni tehcir edildi, katledildi veya ölüme götürüldü; aileler sonsuza dek parçalandı ve nesiller sonsuza dek değişti. Bu trajedinin yasını tutarken, Ermeni halkının direncini de onurlandırıyoruz. İnsanlık tarihinin en karanlık bölümlerinden birine katlandıktan sonra, hayatta kalanlar dünyamız için daha iyi bir gelecek kurmaya başladılar. Cesaret ve kararlılıkla hayatlarını yeniden inşa ettiler. Kültürlerini korudular. Bizimki de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki ulusların dokusunu güçlendirdiler. Ve 109 yıl önce bugün başlayan kitlesel zulümlerin bir daha asla tekrarlanmamasını sağlamak için hikayelerini anlattılar.”
Gazze’de Filistinlilere karşı kullanılsın diye İsrail’e silah desteğinde bulunan ABD’nin başkanının açıklamasında “Bu bizim kutsal yeminimiz olmaya devam ediyor. Bugün -ve her gün- Amerika Birleşik Devletleri insan haklarını savunmaya ve hoşgörüsüzlüğe karşı ses çıkarmaya devam edecektir. Nefret ve dehşetin karşısına umut ve şifa ile çıkmaya devam edeceğiz. Ve herkesin onurlu, güvenli ve saygılı bir şekilde yaşayabileceği bir gelecek isteyen herkesin yanında durmaya devam edeceğiz” dendi.
Erdoğan birleştirici mesaj verdi
Erdoğan 1915 olaylarına ilişkin Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan’a bir mesaj gönderdi. Mesajında Birinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkardığı olumsuz şartlarda hayatını kaybeden Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı Ermenileri anan, torunlarına taziyelerini ileten Erdoğan, çatışmalar, isyanlar, çete hareketleri ve tedhiş eylemleri nedeniyle vefat eden, şehit edilen Osmanlı toplumunun tüm mensuplarına Allah’tan rahmet diledi. Birinci Dünya Savaşı’nın Osmanlı topraklarında yol açtığı yıkımın hafızalarda derin izler bıraktığını belirten Erdoğan şunları kaydetti:
Ecdadımızdan bize miras kalan huzur ve barış ikliminin devamı, ancak müşterek gayretlerimizle mümkün olabilir. Ürettikleri kültürel ve beşeri eserlerle Anadolu topraklarını zenginleştiren Ermeni vatandaşlarımızın emniyeti, refahı ve mutluluğu bugün de teminat altındadır. Tek bir Ermeni vatandaşımızın dahi ötekileştirilmesine, dışlanmasına, kendini vatanında ikinci sınıf hissetmesine müsaade etmedik, etmeyiz. Tarihte yaşananları, radikal söylemlere, ötekileştirmeye, nefret diline geçit vermeden, aklın, vicdanın ve bilimin rehberliğinde ele almamız önemlidir. Milli belleğimize kazınan hadiseler arasında ayrım yapmaksızın, empati kurulması, ekilen nefret tohumlarının kök salmasını da engelleyecektir.
Dünyayı çepeçevre saran şiddet ve savaş sarmalından gelecek kuşakları korumanın yolunun, ortak acılardan çıkarılacak dersler ışığında, geleceği birlikte inşa etmekten geçtiğine işaret eden Erdoğan, Ermeni toplumunun mensuplarına selamlarını iletti.
Bu arada Erdoğan’ın mesajı birleştirici bir üslupla dikkat çekerken Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamanın ayrı tonu da gündem oldu. Ankara’nın iki ayrı tondan mesajı için hazırladığımız haberimiz için tıklayınız.
Macron’dan ‘Unutma’ mesajı
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da her yıl olduğu gibi 1915’i anmayı unutmadı. X hesabından yaptığı paylaşımda Macron “Fransa bugün 1915 Ermeni soykırımının 109. yıldönümünü anıyor” dedi ve şöyle yazdı:
Katliamların, tehcirlerin ve zulümlerin kurbanlarının anısını canlı tutalım. Unutma! Fransızlar ve Ermeniler sonsuza kadar dosttur.”
