Dünyada özellikle üniversitelerde Filistin’e destek eylemleri devam ediyor. Üniversite eylemlerinin en ciddi şekilde gündeme geldiği ülke de İsrail’in en büyük müttefiki Amerika Birleşik Devletleri (ABD). Bir yandan Filistinlilere daha çok yardım yapılması gerektiği söylemleriyle öne çıkan ABD bir yandan da İsrail’e silah yardım ve satışlarını artırmış durumda. Bu sebeple ABD’de okuyan öğrenciler de harç paralarının savaş finansmanı için kullanılmasına karşı çıktıkları protestolarıyla hem “68 ruhu yeniden mi canlanıyor?” sorusunu gündeme getirip hem de Filistin’deki halkın sesine ses olmaya devam ediyorlar. Polis operasyonlarıyla kampüslerde kurdukları kamplar dağıtılan öğrencilerden bugüne kadar gözaltına alınanların sayısı 2 bini geçerken bir üniversiteden de güzel haber geldi. Evergreen Üniversitesinin Filistin destekçisi öğrencileri, taleplerini yönetime kabul ettirdi.
Şimdi ABD’deki üniversite protestolarında yaşanan son gelişmelere yakın bir perspektiften bakalım:
ABD’nin en prestijli yüksek öğrenim kurumları dahil onlarca üniversite kampüsünde 18 Nisan’dan bu yana İsrail’in Gazze’deki sivillere yönelik saldırıları protesto ediliyor. Grafik: AA
Buluşma noktası New York Üniversitesi oldu
ABD’deki üniversitelerde, okul yönetimlerinin aldığı sert tedbirler ve polis şiddetiyle kampları dağıtılan öğrenciler bu kez New York Üniversitesi (NYU) kampüsünde bir araya geldi. Öğrencilerin Filistin için düzenledikleri eylemlere sivil toplum kuruluşları ve sivil halktan da büyük bir destek olduğu gözlemlendi. Daha önce birçok kez, İsrail ordusunun saldırdığı Gazze’de ateşkes sağlanması için New York sokaklarında etkili ve barışçıl protestolar gerçekleştiren “Shut It Down” adlı grubun üyeleri de üniversiteye ait Paulson Center binası etrafında toplanarak, protesto gösterisine katıldı.
Öğrenciler dronlarla takip edildi
Bir süre Filistin lehine slogan atan ve üniversitelerde ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına tepki gösteren aktivistler ve öğrencilerin gösterisi, güvenlik güçleri tarafından havadan helikopter ve dronlarla da takip edildi. Gösteriye katılan kalabalık grup, daha sonra bir başka Gazze dayanışma kampının dağıtıldığı New School adlı üniversitenin kampüsüne yürüdü. Bu sırada gruptan bir kişi gözaltına alındı. Grup sosyal medya hesapları üzerinden yaptıkları paylaşımda, “Öğrenciler çağırıyor, biz cevap veriyoruz” ifadesine yer verdi.
NYU ve New School’da müdahale sonrasında az sayıda kalan Gazze dayanışma kampı çadırları sabah erken saatlerde New York polisi tarafından kaldırılmıştı. Kamplar dağıtılsa da öğrenciler, gösterilerine devam ediyor.
Filistin destekçisi öğrenciler şartlarını kabul ettirdi
Protestoların sürdüğü Evergreen Üniversitesi’nden ise öğrencilerin kazanımı haberi geldi. Filistin destekçisi öğrenciler, okul yönetimine taleplerini kabul ettirdi. The Columbian gazetesinde yer alan haberine göre Evergreen Üniversitesinin, Filistin yanlısı öğrencilerin taleplerini kabul etmesiyle 30 Nisan’da öğrencilerle yönetim arasında uzlaşmaya varıldı. Bu kapsamda, öğrenci temsilcileriyle üniversite yönetimi arasında mutabakat zaptı imzalanırken öğrenciler de kamplarını kaldırmayı kabul etti.
Mutabakat zaptına göre,
- Evergreen Üniversitesi Başkanı John Carmichael, Gazze’de ateşkes sağlanmasını, tüm rehinelerin serbest bırakılmasını ve bölgeye insani yardımın genişletilmesini talep ettiğini ifade eden bir bildiriyi paylaşacak.
- Üniversite, ayrıca, çatışma devam ederken İsrail, Gazze veya Batı Şeria’daki yurt dışı eğitim programlarını veya öğrencilerin Yahudi veya Filistinli kimlikleri nedeniyle engellenebilecekleri bölgelere yönelik programları onaylamamayı taahhüt etti.
- Protokol kapsamında öğrenciler ve üniversite yönetimi ortaklaşa kuracakları komitelerle anlaşma maddelerinin uygulanma sürecini de takip edilip süreç üniversiteye bildirilecek ve üniversite ise bunları en geç 2026’ya kadar uygulamayı değerlendirecek.
Ayrıca, diğer komiteler ise 2026 sonbaharına kadar üniversitedeki polis memurlarını denetleyen Polis Hizmetleri Topluluk İnceleme Kurulu için yeni bir yapı oluşturulmasını ve 2030’a kadar ise olaylara polis dışı bir müdahale modeli oluşturulmasını önerecek. Evergreen Üniversitesi sözcüsü Farra Hayes, gösterilerin barışçıl kalması, olayların tırmanmaması ve buna uygun olarak kendileriyle görüşen öğrencilere minnettar olduklarını dile getirdi.
Evergreen’de üçüncü sınıf öğrencisi olan ve protokolü imzalayan dört öğrenciden biri olan Alex Marshall da gösterilerin olduğu bir hafta içinde hiçbir öğrencinin tutuklanmadığı ve hiçbir öğrenciye politika ihlalleri nedeniyle ceza yazılmadığına işaret ederek “Herkesin güvende olmasından ve bu süreci öğrencilerimiz polis şiddetine maruz kalmadan atlatabildiğimiz için son derece mutluyuz” dedi. Marshall, öğrencilerin nihai talep listesinin hafta boyunca kamptaki toplantılar sırasında bir uzlaşmaya varılarak hazırlandığını söyledi.
Öğrenciler, 23 Nisan’da bazı öğrencilerin dersleri bırakıp bir miting düzenlemesinin ardından kampüsün Kızıl Meydan’ında kamp kurmuştu.
Bir anlaşma da Brown Üniversitesi’nden
Brown Üniversitesi Rektörü Christina H. Paxson, üniversite web sitesinde 30 Nisan’da yayımlanan mektubuyla, üniversite yönetiminin ve okulda Filistin’e destek için gösteri düzenleyen öğrenci grubunun, anlaşmaya vardığını duyurdu. Anlaşmanın okul kampüsünde Filistin’e destek için 24 Nisan’da kurulan kampın kaldırılmasını içerdiğini aktaran Paxson, 5 kişilik öğrenci grubunun, üniversitenin bu ayki kurumsal toplantısına katılacağını duyurdu. Paxson, bu ay yapılacak toplantının öğrencilerin talep ettiği İsrail’le bağlantılı şirketlerden yatırımı çekme konusunun oylanmayacağını bildirirken üniversitenin ilgili biriminden söz konusu konuya ilişkin 30 Eylül’e kadar bir rapor sunulmasını isteyeceğini kaydetti. Gösteriyi temsilen toplantıya katılacak 5 kişilik öğrenci grubu, üniversitenin, İsrail’le bağlantılı şirketlere yaptığı yatırımlardan çekilmesine yönelik taleplerini sunacak.
Northwestern Üniversitesi: Gösteriler barışçıl bir şekilde sona erdi
Northwestern Üniversitesi yönetimi, Filistin destekçisi gösteriler düzenleyen öğrencilerle anlaşmaya vardı. Üniversite yönetimi, 29 Nisan Pazartesi günü öğrenciler ve öğretim üyeleri ile bir anlaşmaya vardıklarını ve gösterilerin barışçıl bir şekilde sona erdiğini açıkladı. Böylece, Northwestern Üniversitesi, Filistin destekçisi öğrenciler ile okul yönetimi arasında anlaşmaya varan ilk okul oldu. Buna karşılık gösteriler 1 Haziran’a kadar kampüste devam edecek. Üniversitenin web sitesinde yayınlanan açıklamaya göre protestolara sadece öğrenciler ve üniversite personeli katılabilecek.
Columbia’dan tüm ülkeye yayılan protestolar
Columbia Üniversitesi’nde öğrenciler, kampüs içindeki tarihi Hamilton Hall binasına girerek Filistin’e destek gösterisi düzenledi. Öğrenciler, salona Hind’in Salonu ismini verdiklerini duyurmuştu. Hind, İsrail ateşinde öldürülen 6 yaşındaki kız çocuğu. Fotoğraf: AA
Columbia Üniversitesinde Filistin destekçisi öğrenciler, 16 Nisan’da okulun, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını ve işgalini destekleyen şirketlere devam eden finansal yatırımlarını protesto amacıyla kampüsün bahçesinde oturma eylemi başlatmıştı. Rektörlük, eylemlerin ikinci gününde, New York polisinden göstericilerin dağıtılması için yardım talebinde bulunmuş, kampüse giren polis 108 öğrenciyi gözaltına almıştı. Columbia Üniversitesindeki olay, 7 Ekim 2023’ten sonra ABD’deki üniversitelerde Filistinli öğrencilere karşı başlayan “ifade özgürlüğü kısıtlaması” tartışmalarını alevlendirirken gözaltına almalara tepki olarak öğrenci protestoları ülke genelindeki diğer üniversitelere de yayılmıştı.
ABD genelindeki birçok büyük üniversitede, Filistin’e destek için öğrenci eylemleri hala devam ediyor.
