İsrail-Filistin sorununda bir miladı simgeleyen 7 Ekim saldırıları ve takip eden İsrail işgali Gazze Şeridi’ni yaşanılmaz kılmaya devam ediyor. Şu ana kadar 28 binin üzerinde Filistinlinin yaşamına mal olan ve binlercesini yerinden eden savaşta İsrail yönetimi saldırılarında dur durak bilmiyor.
Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) ihtiyati tedbir kararı ve ABD dahil uluslararası toplumun insani ara çağrılarını görmezden gelen İsrail, şeridin en güneyinde Filistinlilerin tek sığınağı olan Refah’ı da iki arada bir derede kalan bölge halkına dar etmeye kararlı.
Filistin resmi ajansı WAFA’nın haberine göre İsrail güçleri Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) ait yardım konvoyunu Nasır Hastanesine 50 metre uzaklıkta engelledi. Aralarında Birleşmiş Milletler’den (BM) üst düzey yetkililerin de bulunduğu DSÖ yardım konvoyundaki kamyonlardan birinde yakıt, diğerinde su ve yiyecek bulunduğu belirtildi.
Öte yandan Gazze Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, İsrail askerlerinin Gazze’nin güneyindeki Han Yunus şehrinde bulunan Nasır Hastanesindeki sağlık personeli ve hastaları alıkoyduğu hatırlatılarak, bunlara yönelik kötü muamelede bulunduğu bildirildi.
Açıklamada “İsrail güçleri, çok sayıda sağlık personeli ve hastanın yanı sıra yerinden edilmiş kişileri doğumhanede alıkoyuyor, insanlık dışı şartlarda sorguluyor” dendi. İsrail güçlerinin 120 hasta ve 5 sağlık personelini hastanede “elektriksiz, susuz, aç ve oksijensiz bıraktığı” aktarılan açıklamada “jeneratörlerin durması nedeniyle oksijene ihtiyaç duyan hastaların yaşamın kaybedebileceği” ifade edildi. Nasır Hastanesindeki ciddi vakaların başka hastanelere sevkinin ise İsrail askerleri tarafından engellendiği kaydedildi.
UAD: İsrail’in ihtiyati tedbir kararlarını derhal uygulaması gerekiyor
BM’nin en üst yargı organı olan Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in Refah’a saldırı planı nedeniyle Güney Afrika’nın talep ettiği yeni tedbirlere ilişkin kararını açıkladı. Karara ilişkin yapılan yazılı açıklamada, Divan’ın 26 Ocak 2024’te hükmettiği altı tedbir kararının Refah da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamında geçerli olduğu belirtildi ve “İhtiyati tedbirlerin derhal ve etkili bir şekilde uygulanması gerekiyor” dendi.
Gazze Şeridi’nde ve özellikle de Refah’ta yaşanan son gelişmeleri “çok vahim” olarak nitelendiren UAD, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in İsrail’in Refah’a saldırma hazırlığı ile ilgili “Hâlihazırda mevcut olan insani kabusu çok ciddi bir şekilde büyütür ve tarifsiz bölgesel sonuçlar doğurur” şeklindeki uyarısını da hatırlattı.
Açıklamada Divan’ın, 26 Ocak 2024’te hükmettiği ihtiyati tedbir kararlarının Refah da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamında geçerli olduğu vurgulanırken, ilave tedbirlere gerek görülmediği kaydedildi. UAD ayrıca Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin güvenliğini sağlama yükümlülüğü olduğunu vurguladığı İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’ne ve tedbir kararlarına tam olarak uymak zorunda olduğunu söyledi.
Biden Refah konusunda endişeli: Umarım İsrail böyle bir şeye girişmez
ABD Başkanı Joe Biden Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında Gazze ve Refah’taki son duruma ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile son bir hafta içinde birkaç kez uzun görüşmeler yaptığını ve Gazze’deki durumu ele aldıklarını söyledi.
Hamas’ın elindeki esirler arasında Amerikalıların da olduğunu hatırlatan ABD lideri, rehinelerin çıkarılması ve geçici ateşkes anlaşmasının sağlanması konusunda çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti.
İsrail’in Refah’ta kapsamlı ve uygulanabilir plan olmaksızın bir saldırıya başlayıp başlamayacağı konusundaki soruya yanıt veren Biden şöyle dedi:
“Şunu açıkça dile getirdim ki rehineleri çıkarabilmek için (Gazze’de) geçici bir ateşkes olmalı. Bu (süreç) başladı. Bunun gerçekleştirilebilmesi için umutluyum. Ayrıca umarım İsrail, bu arada (Refah’ta) geniş çaplı bir kara işgaline girişmez. Dolayısıyla benim beklentim bunun olmaması. Bu süreçte geçici bir ateşkes olmalı.”
Hamas: İsrail Gazze’deki esirleri bilerek öldürüyor
Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın sözcüsü Ebu Ubeyde, İsrail’in Gazze’ye saldırılarının 133. gününde açıklamalarda bulundu. “İsrailli esirler arasındaki kayıplar gerçekten arttı” diyen Ebu Ubeyde “İsrail ordusunun İsrailli esirleri bilerek öldürdüğünü ve yaraladığını” söyledi
Gazze’de tutulan esirlerin maruz kaldığı tehlikeler konusunda onlarca kez uyarıda bulunduklarını hatırlatan Ebu Ubeyde, İsrail yönetiminin bu uyarıları görmezden geldiğini ifade etti. Kassam’ın “aylarca İsrailli esirleri korumaya ve bakımını sağlamaya çalıştığının ve bunun için hala çabaladığının” altını çizen Ebu Ubeyde, “Gazze’deki İsrailli esirler zor şartlarda yaşıyor ve yaşam mücadelesi veriyor. Biz de onların hayatlarını korumaya çalışıyoruz” dedi.
BM’den Gazze’de gıda güvensizliği uyarısı: Çok kritik seviyede
Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın toplantısında, BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nden (OCHA) gelen bilgileri aktararak, İsrail’in Refah kentine yönelik hava saldırılarının yoğunlaştığını söyledi. Dujarric Refah’ta insani durumun giderek kötüleştiğini, insanların gıda için kamyonları durdurmaya başladığını belirterek özellikle çocuklar, yaşlılar ve sağlık sıkıntısı olan insanların gıdasızlık nedeniyle daha büyük risk altında olduğuna dikkati çekti.
Sürekli ve güvenilir gıda tedarikinin önlendiğini vurgulayan BM Sözcüsü, Gazze’deki güvenlik durumu, sınır kapanmaları, ithalat kısıtlamaları ve temel altyapıların zarar görmesi nedeniyle gıda güvensizliğinin çok kritik seviyeye ulaştığını ifade etti.
7 Ekim sonrası yaşananlar
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 28 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 66 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 225’i karadan işgal sürecinde olmak üzere 560’tan fazla askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 381 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda devam eden çatışmalarda en az 40 Lübnanlı sivil ve 180’den fazla Hizbullah mensubu ile en az 7 İsrailli sivil ve 10’dan fazla İsrail askeri öldü.
