Çin hükümeti tartışma yaratan yeni bir karara imza atmaya hazırlanıyor. Çin’in ‘ruhunu zedeleyen’ ya da ‘onuruna zarar veren’ yorum, kıyafet ya da sembollerin suç sayılması için kamu güvenliği yasasında yapılması önerilen değişiklikler, hem halk arasında hem de hukuk uzmanları arasında endişe yarattı. Çünkü bu değişikliklerin keyfi olarak kullanılabileceğini düşünüyorlar.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in giderek artan otoriter ve milliyetçi yönetimine ilişkiler kaygıların arttığı bir dönemde bu yasa değişikliği geçen hafta zorunlu görüş alma sürecinin bir parçası olarak kamuoyuna sunuldu.
Hukuk alanında uzman çok sayıda akademisyen ve blog yazarı, yasa tasarısındaki bazı maddelerin çıkarılması çağrısında bulundukları yazılar kaleme alarak, sosyal medya paylaşımları yaptı.
Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Zhao Hong tarafından kaleme alınan bir yazıda tasarının yasal netlikten yoksun olması ve kamu otoritesinin kötüye kullanılması ihtimali eleştirildi. Zhao’nun makalesi çarşamba günü devlete ait online medya kuruluşu The Paper’dan kaldırıldı ancak konuya dair tartışmalar sosyal medyada hâlâ devam ediyor.
Doğu Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi’nde anayasa üzerine çalışan akademisyen Tong Zhiwei, Weibo hesabından, “‘Çin ulusunun ruhunu’ kim, hangi prosedüre göre tanımlıyor?” diye sorguladı. Tong, “NPC komitesi bu maddeyi şu anki haliyle kabul ederse kolluk kuvvetleri ve yargı personelleri, devlet başkanının iradesine göre insanları tutuklayıp mahkum edebilecek” diye ekledi.
Akademisyenler ve eleştirmenler, halkı tasarı konusunda geri bildirimde bulunmaya çağırdı. Şimdiye kadar yaklaşık 40 bin kişi Ulusal Halk Kongresi’nin (NPC) internet sitesi üzerinden görüşünü paylaştı.
Halk ayrıca sosyal medya hesaplarından endişelerini dile getirerek değişikliklerin daha fazla sansüre yol açabileceğini söyledi. Bir kişi, “Bugün belli başlı kıyafetleri giymenizi engellerler, yarın konuşmanıza karışırlar, ertesi gün düşünmenize” derken, başka bir kişi de, “Bu yasayı kim neden desteklesin anlamıyorum, sanki yeterince cep suçumuz yokmuş gibi. Bu da yeni bir fıkra” diye belirtti.
Devlete bağlı radyo istasyonu Beijing News Radio, 40 binden fazla beğeni ve 4 binden fazla yorum alan bir gönderisinde ‘değişikliğe açıkça karşı çıkanlar’ olduğunu kabul ederek, Zhao’nun sansüre uğrayan makalesine atıfta bulundu. Radyo, NPC’yi ‘halkın endişelerine kulak vermeye ve vatandaşların haklarını korumaya’ çağırdı.
Devlete ait Global Times gazetesi küçük suçları kapsayan 2005 tarihli kamu güvenliği ceza yasasının mevcut toplumsal gerçeklere daha uygun hale getirilmesi için revize edildiğini yazarak, başka ayrıntı vermedi. Gazetenin eski editörü Hu Xijin’in kaleme aldığı bir köşe yazısında yasal terimlerin açıklığa kavuşturulması çağrısında bulunuldu. Bununla birlikte Hu, “Çin ulusunun ruhu ve duyguları incitilmemelidir” diyerek yasanın ‘değer odağını’ onayladı.
