Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mayıs ayının 9’unda yapılması planlanan Washington ziyareti adeta bir bilmeceye dönmüş durumda. Görüşmeye ilişkin Beyaz Saray’dan dün açıklama gelmiş, Ulusal Güvenlik İletişim Koordinatörü John Kirby, Başkan Joe Biden’la New York’a seyahat ederken konuya ilişkin “Programlanmış bir şey yok” demişti.
Daha öncesinde de iki taraftan da resmi bir açıklama olmamasına rağmen hem Ankara’nın hem de Washington’un görüşme tarihinde mutabık kaldığına ilişkin iddialar basında yer almış ve yalanlanmamıştı.
Beyaz Saray sözcüsü Karine Jean-Pierre de 9 Mayıs tarihini doğrulamamakla birlikte “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı uygun bir zamanda Beyaz Saray’da ağırlamayı sabırsızlıkla bekliyoruz ancak programlarımızı uyumlu hale getiremedik” diye konuştu.
Reuters’ın aktardığına göre konuya aşina bir kaynak ve bir Türk yetkiliye göre Erdoğan, Başkan Joe Biden ile yapılacak Beyaz Saray görüşmesini erteledi.
Adının açıklanmasını istemeyen Türk yetkili, Erdoğan’ın programında değişiklik olması nedeniyle yakın zamanda yeni bir tarihin belirleneceğini söyledi. İsminin gizli kalması kaydıyla konuşan konuya yakın bir kaynak da ertelemeye neyin yol açtığının belirsiz olduğunu aktardı.
Beyaz Saray ziyareti resmi olarak zaten duyurmasa da ABD’li bir yetkili mart ayı sonlarında Reuters’a verdiği demeçte, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Washington ziyaretinin ardından Beyaz Saray’ın Biden ile Erdoğan arasında bir görüşme yapılmasını teklif ettiğini ve Ankara’nın da 9 Mayıs’ta görüşmeyi kabul ettiğini söylemişti.
Dışişleri’nden de doğrulama geldi
Dışişleri Bakanlığı nihayet suskunluğunu bozdu ve konuya ilişkin açıklama yapıldı. Bakanlık sözcüsü Öncü Keçeli’ydi açıklamayı yapıp tartışmalara son noktayı koyan.
Keçeli ziyaretin ertelendiğini şu sözlerle duyurdu: “Cumhurbaşkanımızın 9 Mayıs günü ABD’ye yapması planlanan ziyaret, programların uyuşmaması nedeniyle her iki taraf için uygun olacak ileri bir tarihe ertelenmiştir. Türkiye ve ABD arasında üst düzey diyalog devam edecektir.”
Keçeli ayrıca Türkiye ve ABD arasında üst düzey diyaloğun devam edeceğine de vurgu yaptı.
Bir ilk olacaktı
Bu, Erdoğan’ın dönemin Cumhuriyetçi Başkanı Donald Trump’la görüştüğü 2019’dan bu yana Washington’a yapılacak ilk ikili ziyaret olacaktı.
Erdoğan ve Biden, Demokrat ABD Başkanının Ocak 2021’de göreve başlamasından bu yana uluslararası zirvelerdeki oturum aralarında birkaç kez bir araya gelmiş ve bazen de telefonda görüşmüştü. İki lider son olarak Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki NATO zirvesinde bir araya gelmişti.
ABD ile Türkiye arasındaki ilişkiler çeşitli konulardaki görüş farklılıkları nedeniyle uzun süredir gergin durumda. Ankara’nın bu yılın başlarında İsveç’in NATO üyelik hedefini onaylamasından bu yana bu gerilimler bir nebze çözülmüş olsa da Suriye, Ukrayna ve Gazze’deki savaşla ilgili gerilimler sürüyor.
Erdoğan bu hafta komşu Irak’ı ziyaret etti. Geçen hafta sonu, Hamas lideri İsmail Haniyeh ile İstanbul’da bir araya geldi; bu, Hamas’ın 7 Ekim saldırısının ardından İsrail’in Gazze Şeridi’ne askeri saldırısına başlamasından bu yana Erdoğan ile Haniye başkanlığındaki bir Hamas heyeti arasındaki ilk görüşmeydi.
Erdoğan bu hafta komşu Irak’ı ziyaret etmiş, daha sonra da Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye ile İstanbul’da bir araya gelmişti. İkili 20 Nisan’da Dolmabahçe’de basına kapalı bir görüşme gerçekleştirmiş, bu görüşme oldukça ses getirmişti.
Bu, Hamas’ın 7 Ekim saldırısının ardından İsrail’in Gazze Şeridi’ne askeri saldırısına başlamasından bu yana Erdoğan ile Haniye başkanlığındaki Hamas heyeti arasındaki ilk görüşmeydi.
