Hindistan bir hayli uzun sürecek seçim maratonuna bugün resmen başladı. Hintlilerin günün ilk saatlerinde sandık başına gitmeye başlaması muazzam bir demokratik sürecin sadece ilk adımı. Dünyanın en kalabalık ülkesi, güçlü bir profil çizen Başbakan Narendra Modi’nin üçüncü bir dönem için görevde kalıp kalmayacağını ancak 4 Haziran’da, altı hafta sürecek oylamanın ardından öğrenebilecek.
Peki süreç her şey bu kadar uzun sürüyor? Kısa cevap: Hindistan 969 milyon seçmen sayısıyla dünyanın en kalabalık ülkesi. Bu rakam dünya nüfusunun onda birinden fazla ve bir sonraki en büyük demokrasi olan Amerika Birleşik Devletleri’ndeki seçmen sayısının yaklaşık dört katı.
Uzun cevap ise Hindistan’ın coğrafyasını, seçim kurallarını, güvenlik aygıtlarını, resmi tatillerini ve elektronik oylama makinelerini içeriyor. Ki bunlar bu kadar kalabalık bir ulus için işi oldukça zorlaştırıyor.
The election is a giant undertaking that requires millions of poll workers, voting machines and security forces to cover deserts, mountains, forests and megacities.
Why Does It Take India Six Weeks to Vote? https://t.co/S9gZlLXvrP With @johnjyoon— Hari Kumar (@HariNYT) April 17, 2024
Himalayalar’dan Ganj’a: Akıl almaz bir büyüklük
Hindistan’ın ilk ulusal parlamento seçimleri 1951’den 1952’ye kadar 120 günden fazla sürdü. 1977’de yapılan seçimler ise sadece beş gün aldı. Ancak genel olarak ülkedeki seçimler büyüklükleri nedeniyle ön seçimler olmasa bile haftalar ya da aylar içinde sonuçlandı.
Ülkenin yüzölçümü bir milyon mil kareden fazla ve insanlar Himalayalar boyunca, Thar Çölü’nde, ormanların içinde ve Ganj Nehri boyunca dağılmış mega şehirlerde yaşamakta.
Hindistan yasalarına göre seçmenlerin oy verme merkezine gitmek için evlerinden 2 kilometre ya da 1,2 milden fazla yol kat etmeleri gerekmiyor. Bunu mümkün kılmak için 12 milyon seçim çalışanı bu yıl seyyar oy verme merkezlerini kurmak üzere bazen yürüyerek bazen bisikletle, helikopterle tekneyle, hatta at, deve veya fille ülkeyi dolaşacak.
Bu yolculuklardan bazıları günler sürebilir. 2019 yılında ülkenin en yüksek seçim merkezi Himalayalar’daki Spiti Vadisi’nde deniz seviyesinden 15 bin fit yükseklikteydi. 2009 yılında beş kişilik bir ekip, Hindistan’ın batısındaki Gujarat’ta bulunan Gir Ormanı’nın derinliklerine doğru yürüyüşe çıkarak ücra bir Hindu tapınağının tek sakinine ulaşmıştı.
Rahip Bharatdas Darshandas o yılki seçimlerden sonra gazetecilere verdiği demeçte “Bu bir onur, gerçekten öyle. Bu durum Hindistan’ın demokrasiye ne kadar değer verdiğini kanıtlıyor” demişti.
Sıkı güvenlik önlemleri de etkili
Hindistan’da demokrasinin ilk yıllarında rakip partilerin destekçileri arasındaki çatışmalar ölümcül bir hal aldı. Adaylar kaçırıldı, düzeni sağlamakta başarısız olan yerel polis memurları, iktidardaki politikacıların baskısı altında taraf tutmakla suçlandı. Bu nedenle 1990’lardan itibaren ulusal paramiliter güçler seçimlerde büyük ölçekte kullanılmaya başlandı.
Hindistan bu yıl oy makinelerinin taşınmasına yardımcı olmak ve oy kabinlerinde huzuru sağlamak için federal güvenlik güçlerinin 300 binden fazla üyesini görevlendiriyor. Tüm ülkeyi aynı anda kapsayamadıkları için seçimler birden fazla aşamaya bölünüyor. Her aşamada askerler bir bölgeden diğerine geçiyor.
Geçmiş seçimlerde güvenlik güçlerini denetleyen Hindistan’ın en büyük eyaleti Uttar Pradesh’in eski polis şefi Vikram Singh, bu güvenlik önlemlerinin normalde birkaç gün sürecek seçimleri uzattığını söyledi. Ancak seçmenlerin bu sayede daha güvende olduğunu söyledi.
Bugün ise oy verme merkezlerinde şiddet nadiren görülüyor. Askerlerin varlığı da seçim sonuçlarına güven duyulmasını sağlıyor.
Seçimlerin birden fazla aşamada yapılması şiddet olaylarının patlak vermesini önlese de oy verme sürecinin çok uzun sürmesine neden olduğu yönünde eleştirilere de yol açıyor. Eski bir seçim komiseri olan S. Y. Quraishi bir röportajında aşamalar arasındaki boşlukların dezenformasyonun yayılması için daha fazla zaman verdiğini söyledi.
Oylama resmi tatillerle de bölünebiliyor
Hindistan Seçim Komisyonu oylamaları planlarken ülkenin çeşitli resmi tatillerinden ve dini bayramlarından kaçınmaya da çalışıyor. Hasat mevsimi, akademik takvim, sınav programları ve hava durumu da bu süreçte dikkate alınıyor.
Dikkatli planlama, yüksek seçmen katılımının sağlanmasına yardımcı oluyor. 2019’da seçmenlerin yüzde 67’si ulusal seçimlerde oy kullanarak ülke tarihindeki en yüksek katılım oranını yakaladı.
Bu seçim sırasında kutlanan bayramlardan biri, 21 Nisan’da Hindistan’da yaklaşık altı milyon kişinin dini olan Caynizm’in en önemli festivallerinden biri olan Mahavir Jayanti. Bir diğeri ise Budizm’in kurucusu Buda’nın (Siddhartha Gautama) doğum günü. 23 Mayıs’ta rahipler Buda’nın kutsal emanetlerini savaş arabaları üzerinde taşıyacak, insanlar evlerini çiçeklerle süsleyecek ve ihtiyaç sahiplerine bağışta bulunacak.
Milyonlarca makineye ihtiyaç var
Elektronik oy verme makineleri 2004 yılında Hindistan’ın tüm ulusal seçimlerinde kullanılmaya başladı. Bu makineler özellikle Hindistan’ın en yoğun oy verme merkezlerinin günde en az 12 bin kişiye hizmet verebildiği kalabalık şehirlerinde milyonlarca insan için oy vermeyi daha kolay hale getirdi.
Makineler geleneksel oy sandıklarına göre daha taşınabilir ve daha hafif bir seçenek. Ancak oy verme merkezlerinin kurulduğu her yere taşınmaları gerekiyor. Her makine, oyları sayan ve saklayan bir “kontrol ünitesi”, seçmenlerin bastığı düğmelerin bulunduğu “oylama üniteleri” ve kağıt izi oluşturan bir yazıcıdan oluşuyor.
Ayrıca paketlenmelerini kolaylaştıran özel taşıma çantalarıyla birlikte dağıtılıyorlar. İşçiler bunları ülke çapında taşımak için teferruatlı güvenlik önlemleri alıyor.
Bu makineler sayesinde oylama bittikten sonra sayım hızlı bir şekilde gerçekleşiyor.
