İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırıları aralıksız sürerken 7 Ekim’den bu yana düzenlenen saldırılar sonucu 27 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Kalıcı bir ateşkes için diplomatik çabalar ise sürüyor. Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sjournat da bu sebeple düzenlediği Ortadoğu turunda İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz ile bir araya geldi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre Katz bölge turunda Lübnan’ın ardından İsrail’e gelen Fransız mevkidaşı ile Batı Kudüs’teki Dışişleri Bakanlığı’nda görüştü. Bakanlığın açıklamasına göre Katz görüşmede mevkidaşına “Lübnan’ın güneyinde diplomatik bir çözüm bulunması için vakit tükeniyor. Eğer Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 1701 sayılı kararına uygun şekilde Hizbullah Lübnan’ın güneyinden çekilmezse İsrail sınır bölgesinden tahliye edilen vatandaşlarının evlerine dönmesi için askeri yöntemlere başvuracak” dedi.
Israel won’t hesitate to act military to halt Hezbollah’s attacks along its northern border so that its citizens can return to their homes, Foreign Minister Israel Katz told his visiting French counterpart Stéphane Sjournat on Monday.
✍️ @TovahLazaroffhttps://t.co/0hk4nBAqbK
— The Jerusalem Post (@Jerusalem_Post) February 5, 2024
Fransa’nın savaşın başladığı 7 Ekim tarihinden sonra İsrail yönetimine desteğini memnuniyetle karşıladığını söyleyen Katz Paris’in Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) bağışlarını gözden geçirme kararını takdir ettiğini söyledi. İsrailli bakan Tel Aviv’in de UNRWA’nın yerini bir kuruluşun alması üzerinde çalıştığını ifade etti.
Batı’nın Lübnan’a baskısı ve diplomatik girişimler
ABD, İngiltere ve Fransa gibi önde gelen uluslararası aktörler 2006 yılında İkinci Lübnan Savaşı’nı sona erdiren ateşkes şartlarını belirleyen 1701 sayılı BMGK kararı uyarınca Hizbullah’ın sınırdan çekilmesi için Lübnan hükümeti aracılığıyla baskı yapmaya çalıştı.
ABD özel temsilcisi Amos Hochstein bu hafta başında İsrail ve Lübnan’ı ziyaret ederken İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron da Perşembe günü Lübnan’daydı.
Sjournat Pazar günü Kahire’yi ziyaret ettikten sonra Tel Aviv’in yolunu tuttu. Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile görüşen Sjournat’ın ana gündem maddesi esir takası olmuştu.
Mısır, Katar ile birlikte Gazze’de tutulan 130’dan fazla rehinenin serbest bırakılması için yürütülen müzakerelerde aracılık görevi görüyor. Bu rehinelerden üçü Fransa’nın da rehinelere ilaç ulaştırmak için bir anlaşma üzerinde çalıştığını söyledi. Katz, Sjournat’tan ilaçların teslim edildiğine dair kanıt sunulması için Katar’a baskı yapmasını istedi.
İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana Lübnan sınırında çatışmalar yaşanmaya devam ediyor. Çatışmalarda şu ana kadar 30 Lübnanlı sivil ve 181 Hizbullah üyesi ile 6 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri hayatını kaybetti.
İsrail’in 1967 sonrası işgalleri
İsrail ordusu, 1967’de Suriye ve bazı Arap ülkeleri ile girdiği Altı Gün Savaşı’nda Golan Tepeleri ve ardından Lübnan’ın kendisine ait olduğunu vurguladığı Kefr Şuba Tepeleri, Şebaa Çiftlikleri ile Gacar köyünün bir kısmını işgal etmişti. Lübnan Dışişleri Bakanlığı 4 Temmuz 2023’te yaptığı açıklamada İsrail’in Gacar köyünün kuzeyine girişleri yasakladığını duyurmuş, Tel Aviv’in BMGK’nın 1701 sayılı kararını açık şekilde ihlal ederek işgal bölgesini genişletmek istediği uyarısında bulunmuştu.
Hizbullah da 7 Temmuz 2023’te İsrail’in Lübnan sınırındaki Gacar köyünün tamamını işgal ederek etrafına duvar ördüğünü bildirmişti. Lübnan Dışişleri Bakanı Abdallah Buhabib 10 Temmuz 2023’te yaptığı açıklamada, İsrail’in Gacar köyünden çekilmesi gerektiğini yinelemiş, 11 Temmuz’da ise Lübnan köyü tamamen işgal etmesi nedeniyle İsrail’i BM’ye şikayet etmişti.
Lübnan ordusunda görevli Tuğgeneral Munir Şehadi, İsrail ile ülkesi arasındaki UNIFIL denetiminde yer alan “Mavi Hat” üzerinde 13 tartışmalı bölgenin bulunduğunu söylemişti. Şehadi, Mavi Hat’tın iki ülke arasındaki resmi kara sınırı olmadığını da belirtmişti.
