Son günlerde Polonya’nın gündemini, ülkedeki Rus etkilerini araştırmak üzere komisyon oluşturulmasını tasarlayan yasa meşgul ediyor. Eleştirmenler bu komisyonun, sonbaharda yapılacak seçimler öncesinde, başta muhalefet lideri Donald Tusk olmak üzere bütün muhalifleri hedef almak amacıyla kötüye kullanılabileceğinden korkuyor. İktidarın oluşturulacak komisyonu, muhalifleri bastırmak için kullanabileceği düşünülüyor.
Yasa bu hafta Andrzej Duda tarafından onaylansa da hem Avrupa Birliği hem de ABD’den yoğun eleştiri aldı. Yasanın kabulü muhalefeti de harekete geçirdi. Tusk, pazar günü başkent Varşova’da hükümet karşıtı büyük bir yürüyüşe liderlik etmeyi planlıyor. Yürüyüş, ülkede 4 Haziran 1989’da yapılan ilk kısmi özgür seçimlerin 34’üncü yıldönümünde gerçekleştirilecek.
Öte yandan gazeteci Tomasz Lis de iktidarı eleştirenler arasındaydı. Sosyal medya hesabından attığı bir tweette, “Duda ve Kaczor için bir komora gerek” sözlerini yazdı. Liz’in kullandığı ‘komora’ kelimesinin ilk anlamı karanlık hücre ya da oda olsa da Polonya’da birçok kişi bu kelimeyi, Almanların savaş sırasında toplu katliamlarda kullandığı gaz odalarıyla ilişkilendiriyor.
Lis paylaşımını kısa bir süre sonra sildi ve, “O kelimeyi kullanırken ‘hücre’ anlamını düşündüğüm çok açık ancak kötü niyetli insanların saçma yorumlar yapacağını tahmin etmeliydim. Duda ve Kaczınski’nin demokrasiye karşı işledikleri suçların bedelini ödeyeceklerini umuyorum ancak insani açıdan onlara sağlık ve uzun bir yaşam diliyorum. Ben kimse için ölüm dilemedim” diyerek özür diledi.
Cumhurbaşkanı Duda ise kendisine yönelik eleştiriye, “Auschwitzh’de Almanların işlediği suçlara kurban gidenlerin anısı kutsal ve dokunulmazdır. Milyonlarca kurbanın trajedisi siyasi mücadelede kullanılamaz. Bu değersizleştirme eylemidir” diyerek cevap verdi.
Ancak daha sonra iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi, Duda’nın sözlerini boş çıkaracak şekilde kendini haklı çıkarmak için Auschwitz’i propagandada kullandı. Parti çarşamba günü yayımladığı 14 saniyelik bir videoda, 2. Dünya Savaşı’nın en karanlık yüzlerinden biri olan Auschwitz kampından görüntülere yer verdi. Meşhur ‘Arbeit Macht Frei’ kapısının da gösterildiği videoda, “Gerçekten bu sloganın altında yürümek istiyor musunuz?” sözleri yazıldı.
Devlet tarafından işletilen Auschwitz-Birkenau Müzesi ise 2. Dünya Savaşı sırasında 1.1 milyon insanın yaşadığı trajedinin ‘araçsallaştırılmasını’ kınayarak, bunun hayatını kaybedenlerin anısına hakaret olduğunu savundu. Müze, “Bu, kamusal tartışmanın ahlaki ve entelektüel yozlaşmasının üzücü, acı verici ve kabul edilemez bir tezahürüdür” dedi.
