Dünyanın son zamanlarda yaşadığı en büyük krizlerinden biri olan mülteci sorunu bu kez de Sırbistan sınırında çekilen görüntülerle gündeme geldi. Sırbistan sınırında bulunan mültecilerin dondurucu soğukta kıyafetlerinin çıkarıldığı görüntüler sosyal medyada infial yarattı. Sivil toplum örgütleri yarı çıplak soyulan erkek mültecilerin durumunun Avrupa sınırlarında yaşanan geri itmelerdeki artan istismarın göstergesi olduğuna vurgu yaptı. İnsan hakları gruplarına göre dondurucu soğuklarda giysileri çıkarılanlar Sırbistan sınırından Kuzey Makedonya’ya geri gönderilmeye zorlanan erkek mülteciler. Kuzey Makedonyalı sivil toplum kuruluşu Legis’in Guardian’a gönderdiği ve gazetenin yayınladığı iki videoda Sırbistan-Kuzey Makedonya sınırına yakın bir yerde yarı çıplak dolaşan bir grup erkek görülüyor.
Videoları gündeme getiren Legis videoların Sırbistan sınırına yakın Lojane köyü yakınlarında bir görgü tanığı tarafından çekilip kendilerine 10 Şubat’ta teslim edildiğini belirtti. The Guardian haberini yaptıkları videoları bağımsız olarak doğrulayamadığını yazdı. STK mültecilere yapılan bu istismarın 24 saatlik bir süre içinde iki kez yaşandığını söyledi. Kuruluşun verdiği bilgiye göre 50’den fazla mülteci Kuzey Makedonya’ya geri gönderilmeden önce Sırp yetkililer tarafından çırılçıplak soyunmaya zorlandı.
‘Bu bölgede ilk kez yaşanıyor’
Legis bölgedeki bir çalışanının bu muameleye maruz kalan bir mülteciyle konuşmayı başardığını, Avrupa’nın diğer sınırlarında göçmenlerin kıyafetlerinin zorla çıkarıldığına dair raporlar olmasına rağmen Sırbistan ve Kuzey Makedonya sınırında bunun ilk kez kaydedildiğini belirtti. Legis Başkanı Jasmin Redjepi “rahatsız edici ve aşağılayıcı” geri itmelerin Sırbistan sınırını insan kaçakçılığı operasyonlarına karşı güçlendirmeyi amaçlayan AB-Sırbistan sınır işbirliği zirvesinden kısa süre sonra meydana geldiğine de dikkat çekti. Redjepi “Bu tür olaylar AB’nin güzergah üzerindeki göçmenlere yönelik kısıtlamalar hazırladığı bir dönemde ve bu örnekteki gibi AB-Sırbistan sınır işbirliği zirvesinden sadece birkaç gün sonra meydana geliyor. Yani politikaların doğrudan etki ve sonuçlarını görüyoruz” dedi.
Sırbistan’daki Göçmen Koruma Merkezi Direktörü Rados Djurovic çalışanlarının yılbaşından bu yana Sırbistan’dan Kuzey Makedonya’ya doğru geri itme olaylarında artış gördüğünü söyledi: “Bunun artık düzenli bir uygulama olduğunu söyleyebiliriz.”
‘Endişe verici eğilimlerin arttığını gösteriyor’
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic de Sırp yetkililere soruşturma çağrısı yaptı: “Sırp polis memurlarının Kuzey Makedonya sınırında muhtemelen sığınma talebinde bulunanlar dahil göçmenlere kötü ve aşağılayıcı muamele yaptığı iddialarına ilişkin son raporlar devlet yetkililerinin hızlı ve etkili bir soruşturma yapmasını gerektiriyor.”
Mijatovic bu olayların Avrupa Konseyi üye ülkeleri arasında artan endişe verici bir eğilimin göstergesi olduğunu ifade ederek “Bu eylemler geri itmeyi ve toplu halde sınır dışı etmeyi yasaklayan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yanı sıra sığınma talebinde bulunanlara gerçek ve etkili erişim sağlanmasını gerektiren uluslararası standartları da ihlal ediyor” dedi.
Belçika merkezli sivil toplum örgütü 11.11.11 tarafından hazırlanan bir rapora göre 2023 yılında Avrupa’nın sınırlarında 346, binden fazla zorla geri itme olayı yaşandı.
Sırbistan polisi konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
