Macaristan Başbakanı Viktor Orban kritik bir dönemde İsveç’in NATO üyeliği konusunda önemli açıklamalar yaptı. Basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Orban İsveç’in örgüte üyeliğinin daha da gecikebileceği sinyalini verdi.
Ülke parlamentolarına taşınan üyelik konusunda oylama tarihine kendi ülkesinin parlamentosunun karar vereceğini söyleyen Orban partisinden birçok milletvekilinin bu konuda “çok da istekli olmadığını” ifade etti.
No deal with Turkey on Swedish NATO bid -Hungary’s Orban https://t.co/TLW5DyRX0J
— ST Foreign Desk (@STForeignDesk) December 21, 2023
İsveç’in üyelik başvurusu Türkiye ve Macaristan’ın destek vermeyi reddetmesi nedeniyle gecikmiş durumda.
Orban eylül ayında Macaristan’ın İsveç’in NATO üyeliğini onaylamak için acele etmediğini söyleyerek geçen yıldan bu yana parlamentoda tıkanmış olan sürecin daha da gecikeceğine işaret etmişti.
İsveç’in NATO üyeliği konusunda “Macar-Türk anlaşması yok” diyen Orban onayın sadece Macar parlamentosu tarafından kararlaştırılacağını ve milletvekillerinin oylama için artık zamanın geldiğine kanaat getirdiklerini söyledi ve ekledi: “Bu kararı vermek konusunda büyük bir istekleri yok.”
Budapeşte İsveç’in teklifini onaylamadaki gecikmenin nedeni olarak İsveçli politikacıların ülkelerindeki “demokratik hakları suistimal ettiği” yönündeki iddiasını yineliyor. Şu an kış tatilinde olan Macaristan parlamentosu şubat ortalarında çalışmalarına yeniden başlayacak.
Erdoğan’la görüşüp hediyeleşmişti
İsveç’in üyelik sürecini uzatan iki ülkenin liderleri Erdoğan ve Orban Budapeşte’de bir araya gelmişti. Erdoğan Başbakan Orban’a Türkiye’nin yerli aracı Togg’un oltu siyahı rengindeki SUV modelini hediye etmişti. Macaristan Başbakanı da bu jeste Macar atıyla karşılık vermişti.
Üyeliğe karşılık F-16’lar
Macaristan dönüşü gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan İsveç’in üyelik sürecine ilişkin “Sayın Viktor Orban ile görüşmeniz sırasında bu hususa dair bir değerlendirme yaptınız mı? İsveç’in NATO üyeliğine katılım protokolünü TBMM’ye sevk ettiniz, son tahlilde parlamentonun onayına sunulacak. Cumhur İttifakı olarak tutumunuz ne olacak?” sorusuna şöyle yanıt vermişti:
“Biliyorsunuz İsveç’in NATO üyeliği ile katılım protokolünü Türkiye Büyük Millet Meclisine biz gönderdik. İsveç konusu Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Sayın Joe Biden ile yaptığımız görüşmede de gündeme geldi. ABD ile aramızdaki F-16 meselesini de bu çerçevede değerlendirdik. Görüşmede kendisinin ‘Siz bunu Meclis’ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre’den bunu geçiririm’ şeklinde bir ifadesi oldu. ‘ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan eş zamanlı olarak bu süreci işletsin. Eş zamanlı olarak bunu işletirsek, bunu parlamentodan çok daha rahat bir şekilde bizim de geçirme imkanımız olur’ dendi.
Parlamentodaki sürece ilişkin bir başka zorlaştırıcı konu da savunma tedarikinde Kanada ve bazı müttefiklerin olumsuz tavırları… Bunların hepsi birbirine bağlı. Gerek Amerika’nın F-16 konusu, gerekse Kanada’nın verdiği sözleri tutması noktasında beklediğimiz olumlu gelişmeler, inanıyorum ki parlamentomuzun da konuya olumlu bakışını hızlandıracaktır. Diğer taraftan İsveç’in bize Vilnius’ta verdiği sözler bulunuyor. Bunların tutulmasını bekliyoruz ve gelişmeleri yakından takip ediyoruz.”
Sürüncemeye giren üyelik süreci
İsveç, Macaristan ve Türkiye’nin itirazlarını geri çekmesinin ardından 4 Nisan’da NATO üyesi olan komşusu Finlandiya ile aynı kervana katılmaya hazırlanıyor.
İki İskandinav ülkesi uzun süredir askeri tarafsızlığını korusa da durum Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna topraklarında başlattığı savaşla dengeler değişti.
Türkiye ve Macaristan başlangıçta iki ülkenin başvurusuna da karşı çıkmış, Ankara İskandinav ülkelerini PKK ve YPG ile FETÖ’yü desteklemekle suçlamıştı. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan “Sokaklarında teröristler olan bir ülke nasıl olur da NATO’ya katkıda bulunabilir” demişti.
