ABD Kongresi’nin Türkiye’ye F-16 verilmesine yeşil ışık yakmasının önündeki en büyük engellerden olan ABD’li Senatör Bob Menendez geçen yıl Mısır’dan rüşvet aldığı ve hatta casusluk yaptığı iddiasıyla suçlanarak Senato Dış İlişkiler Komitesi başkanlığından alınmıştı. Görünen o ki senatör için bu yıl da çok zorlu geçecek. Çünkü rüşvet iddialarına Mısır’dan sonra Katar da eklendi.
Manhattan’daki federal savcılar New Jerseyli Demokrat Senatör Menendez’in rüşvet karşılığında senatodaki makamını kullanarak önde gelen bir müteahhidin Katarlı şeyhin yönettiği yatırım fonundan faydalanmasına yardımcı olduğunu söylüyor. İddiaya göre Menendez’e rüşvet olarak nakit para, külçe altın, Formula 1 biletleri ve özel tasarım saat verilmiş. Suçlamada adı geçen müteahhidin adı Fred Daibes.
Yeni iddianameye göre Menendez yatırım arayışındaki Daibes’i Katar kraliyet ailesinin üyesi de olan Katar Yatırım Otoritesi’nin müdürüyle tanıştırmış. Müdahaleyi bununla da sınırlandırmayan Menendez, Katar’ın yatırım yapıp yapmamayı tartıştığı sırada Katar hükümetini destekleyici pek çok açıklama yapmış, Daibes de bu açıklamaları Katarlı yatırımcılarla paylaşmış.
Hatta Menendez Ağustos 2021’de Katar’ı övdüğü bir basın açıklamasını Daibes’e gönderip “Bu açıklamaları onlara göstermek isteyebilirsin” demiş. Ertesi ay da Daibes Katar hükümeti tarafından düzenlenen özel bir etkinliğin ardından Menendez’e 23 bin 990 dolarlık lüks saat fotoğrafları göndererek “Bunlardan birine ne dersin?” diye sormuş. İki gün sonra da Menendez Daibes’e Katar lehine alınan bir senato kararını gösteren site linki göndermiş.
Grafik: AA
Aylar sonra, Ocak 2022’de, Menendez Daibes ile yatırım meselesini görüşmek üzere Londra’da bir araya gelecek Katarlı yatırımcıya mesaj atarak “Sanıyorum ayın 15’inde arkadaşım sizi ziyaret edecek. Umarım ziyaret her iki taraf için de olumlu ve fayda sağlayacak bir anlaşmayla sonuçlanır” diye yazmış. Katarlı yetkili mayıs ayında da senatörün isteği üzerine Nadine Menendez’in bir akrabasına 2022 Formula 1 Grand Prix’si için bilet ayarlamış.
Senatör Daibes ve Katarlı iki yetkili arasında yapılan görüşmenin ardından tarafların ortak girişimine olumlu baktığına yönelik niyet mektubu imzalamış. Karşılığı da Menendez’e verilen bir külçe altın olmuş. Katarlı yatırımcılar Daibes’e milyonlarca dolarlık yatırım yaparken Menendez’e yapılan “yardım”lar da devam etmiş.
Menendez’in duruşmasının mayıs ayında görülmesi bekleniyor.
Rüşvet ve casusluk suçlaması
Menendez geçen eylülde makamını kullanarak ‘yüz binlerce dolar rüşvet almak’la suçlanmıştı. Adalet Bakanlığı’ndan yetkililer sadece Menendez’in değil eşi Nadine Arslanian Menendez’in de üç iş insanından 550 bin dolar nakit para, külçe altın ve bir Mercedes Benz dahil yüz binlerce dolar rüşvet aldığını iddia ediyor. Menendez ve eşi suçsuz olduklarını savunsa da, senatör ABD yasaları uyarınca komite başkanlığından istifa etmek zorunda bırakıldı. Menendez’i hedef alan suçlamalar rüşvetle de sınırlı kalmadı.
Bu suçlamadan bir ay sonra, Menendez’in 2019’da senatodaki ofisinde Mısırlı istihbarat yetkilisiyle bir araya geldiği ve Mısır’la 2015 yılında hava saldırısında yaralanan ABD vatandaşıyla ilgili “insan hakları” konulu görüşme yaptığı iddia edildi. O dönemde saldırıda yaralanan ABD’li asker için tazminat ödememesi nedeniyle bazı kongre üyelerinin Mısır’a askeri yardım yapılmasına karşı çıktığı biliniyor. Menendez ve Mısırlı yetkilinin görüşmesinden bir hafta sonra görüşmeye katılan New Jerseyli Wael Hana’nın telefonuna mesaj geliyor: “Menendez sorunumuzu çözerse çok rahatlayacağız.” Hana’nın bu mesaja cevabı ise “oldu bilin” oluyor.
Menendez yıllar önce New Jersey’de yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kalmışsa da jürinin oybirliğiyle ceza almamıştı.
Türkiye’nin Menendez ile sınavı
ABD’de savaş uçaklarının tesliminden önce Amerikan Kongresi’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi ve üst kanadı Senato’nun onayının alınması gerekiyor. Kongrede bu zamana kadar Türkiye’ye F-16 verilmesindeki en büyük engellerden biri Demokrat Senatör Bob Menendez’di. Menendez hem Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya girişine izin vermemesini hem de Türkiye ile Yunanistan arasındaki gergin ilişkileri gerekçe gösterdiği açıklamalar yapmış, diğer ABD’li siyasetçiler Menendez’e arka çıkmıştı. Ciddi rüşvet skandalıyla karşı karşıya kalan Menendez şu an devre dışı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bu durumla ilgili olarak “Menendez’in durumu sayesinde F-16 ile ilgili süreci de belki hızlandırma fırsatımız olabilir. Menendez’in devreden çıkması bize avantaj sağlıyor ancak F-16 meselesi sadece Menendez’e bağlı bir konu değil” demişti. Şu anki manzarada Türkiye’nin F-16 alması İsveç’in NATO’ya kabulüne bağlı görünüyor. Erdoğan’ın NATO zirvesinde İsveç’in üyeliğini TBMM’ye taşıyacağını söylemesinin hemen ardından ABD Başkanı Joe Biden Temsilciler Meclisi’ne Türkiye’ye F-16 satışını onaylama işlemini hızlandırma talimatı vermişti.
