Gazze’de 36 binin üzerinde Filistinli’nin ölümüne neden olan savaş sürerken İsrail’in en büyük müttefiki ABD’den Başbakan Binyamin Netanyahu’ya bir teklif geldi. ABD Kongresi, İsrail ile olan dayanışmasını pekiştirmek adına Başbakan Binyamin Netanyahu’yu Kongre’deki ortak oturuma hitap etmesi için davet etti. Davet, tam da Netanyahu için Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden tutuklama kararı istendiği günlere denk geldi.
ABD Kongresi’nin Demokrat ve Cumhuriyetçi liderleri, resmi açıklamalarında, İsrail Başbakanı Netanyahu’yu Washington’a davet ettiklerini ifade etti. Davet, Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi Mike Johnson, Senato Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell ve Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Demokrat Hakeem Jeffries tarafından Netanyahu’ya iletildi.
Kongre liderleri davetiyelerinde “ABD ile İsrail arasındaki bağların güçlendirilmesi ve İsrail hükümetinin demokratik değerleri koruma, terörle mücadele ve bölgede kalıcı ve adil bir barışa yönelik vizyonunu paylaşma çabalarını takdir etmek amacıyla sizi Kongre’ye davet ediyoruz” dedi.
Yakın zamanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Kerim Han’ın hakkında yakalama kararı talep ettiği Netanyahu ise teklifi kabul ettiğini duyurdu.
X hesabından yaptığı paylaşımda Netanyahu “İsrail’i Kongre’nin her iki kanadı önünde temsil etme ayrıcalığı ve Amerikan halkının ve tüm dünyanın temsilcilerine hayatlarımızı arayanlara karşı yürüttüğümüz haklı savaş hakkındaki gerçeği sunma ayrıcalığından büyük heyecan duyuyorum” dedi.
Bu kabulün ardından Netanyahu ABD’ye gidip ortak oturumda konuşma yapması halinde Kongre’ye dört kez hitap eden ilk yabancı lider unvanını kazanacak.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Johnson daha önce yaptığı açıklamalarda, Netanyahu’yu Kongre’ye davet etmek istediklerini dile getirmiş ve Demokrat Senato lideri Schumer’a, Netanyahu’ya karşı yapılan istifa çağrılarına karşı birlikte hareket etme çağrısında bulunmuştu.
Netanyahu’nun ABD Başkanı Joe Biden ile bir görüşme yapıp yapmayacağı ise henüz netlik kazanmış değil.
ABD’nin ikili politikası ve yardım paketi
ABD Kongresi son zamanlarda İsrail’e ek askeri yardım içeren bir dış yardım paketini onaylamıştı. İsrail’in Refah’a yönelik ölümcül saldırıları ve kara operasyonu nedeniyle Biden yönetimi bu yardımları askıya almıştı.
Başkan Biden geçen ay CNN’e verdiği röportajda İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) Gazze’nin güneyindeki Refah kentini işgal etmesi halinde ABD’nin İsrail’e bazı silahları vermeyeceğini söylemişti. Röportajda İsrail’in 2 bin kiloluk bombaları Filistinli sivilleri öldürmek için kullandığını ifade etmişti.
“Refah’ta kesinlikle büyük bir çatışma görmek istemiyoruz” diyen Savunma Bakanı Lloyd Austin de sevkiyatın durdurulmasını şu sözlerle açıklamıştı:
“İsrail’in kendini savunma araçlarına sahip olduğundan emin olmaya devam edeceğiz. Ancak şu anda Refah’taki gelişmelerin seyri bağlamında yakın zamanda İsrail’e gönderilecek güvenlik desteği sevkiyatlarını değerlendiriyoruz. Mevcut durumu değerlendirirken içinde yüksek miktarda mühimmat barındıran bir sevkiyatı durdurduk.”
Beyaz Saray salı günü yaptığı açıklamada Temsilciler Meclisi’nin tasarısına karşı olduğunu vurgulayarak söz konusu tasarının “Başkanın etkili bir dış politika yürütme kabiliyetini baltalayacağını” savunmuştu. Açıklamada ayrıca Biden’ın masasına ulaşması halinde tasarıyı veto edeceği belirtilmişti.
İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Gilad Erdan konuya ilişkin Israel Hayom gazetesine yaptığı açıklamada ABD’nin kararının kendilerinde hayal kırıklığı yarattığını söylemişti.
İsrail Enerji Bakanı Eli Cohen de aynı gazeteye yaptığı açıklamada silah ve mühimmat üretiminde bağımsızlığın İsrail’in güvenliği açısından ciddi önem taşıdığını ifade etmişti.
Tüm bu açıklamaların ardından Temsilciler Meclisi İsrail’e silah satışına yeniden onay vermiş, bu durum Biden’ın iptal şansını da ortadan kaldırmıştı.
Bazı Demokratlar Netanyahu hükümetinin Gazze politikalarını eleştirirken, 5 Kasım’da yapılacak ABD başkanlık seçimlerinde Biden yönetiminin İsrail politikasının nasıl şekilleneceği de merak konusu.
İsrail ordusu Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten bu yana saldırılarını sürdürürken, ABD’nin İsrail’e yardımı ile Gazze’ye minimal desteği arasındaki büyük uçurum gözlerden kaçmıyor. / Görsel: AA
Netanyahu savaşta ısrarcı: Hedeflerimize ulaşıncaya kadar…
ABD Başkanı Biden, İsrail’in sunduğu yeni ateşkes önerisinin ayrıntılarını paylaşmıştı. Biden’ın “yol haritası” diye açıkladığı öneri üç aşamalı bir planı içeriyor. İlk aşama Gazze’deki yerleşimlerden çekilme ve esirlerin bir kısmının serbest bırakılmasını öngörüyor.
İsrail Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Netanyahu’nun Gazze’deki operasyonların devam edeceğini ve tüm hedeflere ulaşılana kadar süreceğini vurguladığı söylendi. Netanyahu’nun Gazze’deki esirlerin en kısa sürede serbest bırakılması için müzakere heyetine genel hatlar belirlemesi talimatı verdiği aktarıldı:
“Başbakan, müzakere heyetine Gazze’deki esirlerin mümkün olan en kısa sürede geri dönüşüne ilişkin genel hatları sunması talimatını verirken, tüm esirlerin geri dönüşü ve Hamas’ın askeri ve idari açıdan ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere savaşın tüm hedeflerine ulaşılıncaya kadar sona ermeyeceği konusunda ısrar ediyor.”
Açıklamada ayrıca hükümetin esirlerin serbest bırakılması konusunda tam bir birlik içinde olduğu ve bu hedefe ulaşmak için çaba gösterdiği belirtildi: “İsrail’in önerdiği kesin hatlar, ilkelerimizi koruyacak şekilde bir aşamadan diğerine koşullu geçişe izin veriyor.”
