Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin, Moskova yakınlarında düşen bir uçakta hayatını kaybetmesi akıllara ilk olarak ‘suikast’ ihtimalini getirdi.
Wagner lideri Prigojin, haziran ayında Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’yu devirmeyi amaçlayan silahlı bir isyan çağrısında bulunmuş, Rusya Devlet Başkanı Putin bu isyanı ‘vatana ihanet’ olarak tanımlamıştı.
Moskova yakınlarında düşen uçakta Wagner’in askeri kanat sorumlusu Dmitry Utkin ve 6 Wagner komutanının da olması suikast ihtimalini güçlendiriyordu.
Wagner bağlantılı Telegram kanalı Gray Zone, Prigojin’in öldüğünü öne sürdü ve “Rusya’ya ihanet edenler tarafından öldürüldüğünü” savundu.
Kanal, Prigojin’in uçağının Rus hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü iddia etti.
Peki, istihbarat örgütleri bu gibi suikastleri nasıl düzenliyordu? Uçağın düşmesinin kaza olma ihtimali neydi? Prigojin’in uçağını Rusya dışında başka bir ülkenin düşürme ihtimali var mıydı?
Tüm bu soruları emekli Genelkurmay İstihbarat Başkanı İsmail Hakkı Pekin ve eski MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş, 10Haber’e anlattı.
‘Zamanı gelince intikamını alır’
Uçağın kaza sonucu düşme olasılığının zayıf olduğunu söyleyen İsmail Hakkı Pekin suikastı yapabilecek üç güce dikkat çekti. Pekin, birinci sırada Wagner kalkışmasını Putin’in ihanet olarak tanımladığını hatırlatarak, “Herkes ‘zamanı gelince intikamını alır’ diyordu. Moskova yakınlarında uçak düşünce de gözler Putin’e çevrildi. 3 gün önce de Rus Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Surovikin’i görevden aldı. Putin böyle bir operasyon yaptıysa Prigojin ve Utkin’i öldürerek Wagner’i kontrol altına almış oluyor” diye konuştu.
İkinci ihtimalin ABD olduğunu söyleyen Pekin, “Wagner’in Afrika’da çalışmaları var. Bunlar ABD’nin işine gelmiyor. Oradaki düzeni değiştirmeye çalışıyorlar. Prigojin 2 gün önce ‘Afrika’ya hürriyet götürmeye gidiyoruz’ diye video çekti. Rusya’nın buralarda etkili olmasını istemeyen batılı devletler yapmış olabilir” dedi.
Üçüncü ihtimal olarak ise Putin’in etrafındaki iki gücün altını çizen Pekin; Prigojin, Utkin ve Dugin gibi aşırı milliyetçilerin ve savaşın devamını istediğini ancak diğer gruptaki oligarkların savaşın bitmesini istediğini belirtti. Pekin, savaşın bitmesini isteyenlerin bu suikastta parmağı olabileceğini belirtti.
Wagner lideri Prigojin’in bulunduğu uçak Moskova yakınlarında düştü. Uçakta 10 kişinin olduğu belirtiliyor. Uçak Prigojin’e ait.
Uçak kaza sonucu mu düştü, düşürüldü mü?
pic.twitter.com/GcIgaMNBcl— Dr. Naim Babüroğlu (@NaimBaburoglu) August 23, 2023
‘Uçağın kanadına patlayıcı yerleştirilmiş olabilir’
İstihbarat örgütlerinin Prigojin suikastı gibi operasyonları nasıl yaptığını sorduğumuz Pekin, “İstihbarat örgütleri bu gibi operasyonları doğrudan yapmaz. Ya da önceden karşı grubun içine yerleştirdiği birini bulur ya da parayla satın alır. Uçağın kanadının altına çok küçük bir patlayıcı yerleştirilmiş olabilir. Uçak havalandıktan hemen sonra taş gibi düşüyor. Küçüçük zamanlı bir patlayıcı o uçağı düşürür. Dikkat ederseniz uçağın kanadı uçaktan önce düşürüyor. Burada Wagner’in bir ihmali de var. Wagner’in ekonomik ve siyasi faaliyetlerini düzenleyen Prigojin ve askeri komutan Utkin aynı uçakta. Böyle bir şey olması uygun değil. Ayrı uçaklarla uçmaları gerekirdi” dedi.
‘Wagner personeli kullanılmış olabilir’
Prigojin’in uçağının düşmesi olayını sorduğumuz eksi MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş ise Putin’in karakterini hatırlatarak, “Putin’in karakteri dikkate alındığında Wagner’in harekatına karşı planlanmış bir hareket olarak düşünebiliriz. Doğal yollardan bir kaza ile de karşılaşmış olabiliriz. Ama kaza ihtimali daha düşük. Böyle durumlarda istihbarat örgütleri içeriden adam devşirir. Wagner’in uçağa yakın bir personeliyle planlama yapılmış ve suikast gerçekleşmiş olabilir” diye konuştu.
Wagner isyanında neler yaşanmıştı?
Wagner lideri Prigojin uzun süredir Rusya lideri Putin’in yakın bir müttefikiydi ve onun iktidarında zengin bir iş insanına ve sonra paralı asker patronuna dönüştü.
Wagner savaşçıları, Ukrayna’nın doğusundaki Bahmut’un geri alınması için aylardır süren savaşta büyük kayıplar verdi.
Prigojin, komuta kademesini cephane eksikliği nedeniyle suçladı ve sosyal medyada Ukrayna’daki Rus güçleri arasındaki bölünmeyi sergileyen küfürlü konuşmaları yayımlandı.
Bu gerginlikler 23 Haziran’da Progojin’in Rus ordusunu, Ukrayna’daki Wagner güçlerine karşı füze saldırısı düzenlemekle suçlaması sonrası isyanla devam etti.
Prigojin, Haziran ayında sadece 24 saat süren isyana liderlik ettiğinden beri kamuoyu önünde çok az göründü.
Yaklaşık 5.000 Wagner askeri, Rusya’nın güneyindeki Rostov-na-Donu kentinin kontrolünü ele geçirmiş ve ordu liderliğini ortadan kaldırma amacıyla Moskova’ya doğru hareket etmişti.
Wagner ile Rusya Savunma Bakanlığı arasında Ukrayna’daki savaşın gidişatı konusunda halkın gözü önünde bir çekişme yaşanmıştı. Prigojin, defalarca bakanlığı grubuna mühimmat sağlamamakla suçladı.
24 saatlik krizin ardından Wagner isyanı bastırılmış, Prigojin bir süreliğine Belarus’a gitmişti.
