Rus valiye suikast girişimi: Durumu kritik
Putin’le bilek güreşine giren Wagner kurucusu Prigojin uçak kazasında öldü
23 Haziran'da isyan başlatıp tanklarla Moskova'ya yürüme kararı alan, ertesi gün anlaşma sonucunda darbe girişimini sonlandıran Rus paralı asker grubu Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in yolcu listesinde olduğu uçak düştü. Rus haber ajansı TASS, 10 kişi bulunan jette kurtulan olmadığını duyurdu.
Wagner isyanından sonra en çok yapılan yorum, Rusya lideri Vladimir Putin'in intikamın soğuk yenen bir yemek olduğunu düşünen insanlardan olduğu ve her an Yevgeni Prigojin'in başına bir şey gelebileceğiydi. Rus paralı asker grubu Wagner’in, 23-24 Haziran tarihlerini kapsayan darbe girişimi sonrası akıbetinin ne olacağına dair sorular cevabını beklerken, Moskova’dan kritik bir haber geldi.
Rus haber ajansı TASS, Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı Rosaviatsiya’ya dayandırdığı haberinde, Wagner lideri Yevgeni Prigojin’in Tver’de düşen özel jette bulunduğunu duyurdu. Wagner’e yakınlığıyla bilinen bazı Telegram hesapları da söz konusu uçağın Rus ordusuna ait savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü öne sürdü.
BREAKING: Private jet carrying Russian mercenary chief Yevgeny Prigozhin has crashed with 10 people on board.
No survivors.
Prigozhin was a media favorite back in June when he led led a failed rebellion against Putin.
“Wagner-linked Telegram channel Grey Zone reported the… pic.twitter.com/YuFcUlXGek
— Collin Rugg (@CollinRugg) August 23, 2023
Uçakta olduğu kesin değil
Prigojin’in uçakta olup olmadığına dair kesin bir bilgiyse bulunmuyor. Bu da bu konuda muamma yaratıyor.
Olaya ilişkin açıklamalar birbirini takip ederken yapılan haberlerdeki detaylar şöyle:
Rusya Acil Durumlar Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Moskova’dan St. Petersburg’a giden özel uçağın Tver bölgesine düşmesi sonucu 3 kişilik mürettebat dahil 10 kişi öldü.”
Rosaviatsiya da Tver’de düşen uçağın MNT-Aero adlı şirkete ait olduğunu, kazanın nedenlerine ilişkin soruşturmanın, kurulan özel bir komisyon tarafından yürütüldüğünü duyurdu.
Rus haber ajansı RİA Novosti de Rusya Acil Durumlar Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, enkazda 8 kişinin cesedine ulaşıldığını belirtti.
Rus haber ajansı TASS, jette Wagner’in kurucusu Yevgeni Prigojin’in de bulunduğunu belirtmişti.
Wagner’e yakınlığıyla bilinen bazı Telegram kanallarında, uçakta Prigojin’in yardımcısı Dmitry Utkin’in de bulunduğu ve uçağın Rus ordusuna ait savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü öne sürdü.
Biden’dan ilk tepki: Sürpriz olmaz
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ABD Başkanı Joe Biden’ın, Wagner’in kurucusu Yevgeni Prigojin’in bulunduğu uçağın düştüğüne dair gelişmeden haberdar edildiğini açıkladı. Resmi duyuruda, “Başkan, Rusya’daki uçak kazasıyla ilgili bilgilendirildi” denildi. Biden gazetecilere olayın kendisine sürpriz olmadığını belirttiği bir açıklama yaptı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson ise sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, haberleri gördüklerini belirtip, “Eğer teyit edilirse kimse şaşırmamalı” dedi.
We have seen the reports. If confirmed, no one should be surprised. https://t.co/V81y3P8hzI
— Adrienne Watson (@NSC_Spox) August 23, 2023
24 saatlik isyandan sonra beklenen gelişmeydi
Rus paralı asker grubu Wagner, kurucus Yevgeni Prigojin’in açıklamaları sonrası 23 Haziran akşamı, Rusya’da hükümete karşı isyan başlatmıştı. Ukrayna’da savaşan Wagner’in kurucusu Prigojin, kamplarının Rus ordusu tarafından vurulduğunu söyleyip, kendilerine yeterli silah ve mühimmat verilmediğini açıklayarak savaşçılarıyla sınırı geçerek Moskova’da tamamlayacakları bir yürüyüşe başladıklarını söylemişti.
24 Haziran’da sıkıyönetim ilanının ardından, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun arabuluculuğunda anlaşma sağlanmış ve Wagner’in ilerleyişi ve darbe girişimi sona ermişti.
Prigojin, Belarus’a gidince hakkındaki davalar kapatılırken, Prigojin bu ülkeden paylaştığı videoda, Belarus ordusunu, dünyanın ikinci ordusu haline getireceğini iddia ediyordu. Fakat Lukaşenko da 6 Temmuz’da basınla sohbetinde “Prigojin, St. Petersburg’da, Belarus’ta değil” demişti. Prigojin son olarak önceki gün Afrika’da olduğunu ima eden bir video yayınlayarak, “IŞİD, El Kaide ve diğer haydutların hayatını Afrika halkı için bir kâbusa çeviriyoruz” demişti.
Putin’in açıklaması viral oldu: ‘Bir tek ihaneti affetmem’
Prigojin’in öldüğüne dair haberler sonrasında, Rusya lideri Vladimir Putin’in bir mülakatında kullandığı ifadeler sosyal medyada viral oldu. 2018’de verdiği mülakatta kendisine sorulan “Affedebilir misiniz” sorusuna, “Evet ama her şeyi değil” diyen Putin, sonrasında affedemeyeceği tek şeyin ihanet olduğunu söylüyordu.
https://twitter.com/spectatorindex/status/1694413664743555382
Wagner lideri Yevgeni Prigojin’in dünya kamuoyu tarafından beklenen sonu, ABD Başkanı Joe Biden dahil siyasetçiler tarafından da dile getiriliyordu. ABD Başkanı Biden, Finlandiya ziyaretinden sonra yaptığı açıklamada sorulan sorular üzerine, Prigojin’i olası bir zehirlenme hadisesine karşı uyarırken şöyle konuşmuştu: “Putin’in ne yapabileceğini ancak Tanrı bilir. Nerede olduğundan ve nasıl bir ilişkisi olduğundan emin değiliz. Ben Prigojin’in yerinde olsam, yediklerime dikkat ederdim. Gözümü menümden ayırmazdım.”
Keza CIA Başkanı William Burns de benzer şekilde şu ifadeleri kullanmıştı: “Putin genel olarak intikamın soğuk yenen bir yemek olduğunu düşünen biri. Benim deneyimime göre Putin tam bir intikam havarisi ve Prigojin daha fazla cezadan kurtulabilirse şaşırırım.”
Uçak kazasındaki sembolizm: Kursk Zaferi’yle aynı gün
İkinci Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri olarak kayıtlara geçen Kursk savaşı ve bir günde en fazla kaybın yaşandığı hava çatışmalarına sahne olan muharebenin dün yıl dönümüydü. 23 Ağustos’ta Sovyetlerin Zaferi’yle sonuçlanan bu savaş, Doğu Cephesi’ndeki inisiyatifi Sovyetlere vermiş ve bu durum savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır. Haliyle İkinci Dünya Savaşı’nın kaderini tayin eden bir gün olarak tarihe geçmişti.
Rusya Lideri Vladimir Putin de uçak kazasından birkaç saat sonra Kursk Zaferi’nin 80’inci yıldönümü nedeniyle gerçekleştirilen konsere katıldı ve bir konuşma yaptı.
⚡️While all this is happening, Putin appeared in person the stage in Kursk on the occasion of the 80th anniversary of the victory in the Battle of Kursk. pic.twitter.com/LOcDIuoLzb
— War Monitor (@WarMonitors) August 23, 2023
Oyunlar ve Bulmacalar