Avrupa Birliği (AB) ülkeleri dondurulan Rus varlıklarından elde edilen gelirin Ukrayna’nın savunması için kullanılması planını salı günü kabul etmişti. Üye ülkelerin onayıyla alınan karara göre Rus varlıklarından sağlanan kâr Ukrayna’nın yeniden inşasında da kullanılacak. Washington da yakın zamanda Başkan Joe Biden ve yönetiminin Amerikan bankalarında tutulan Rus varlıklarına elkoymasına ve bunları Ukrayna’ya transfer etmesine izin veren bir yasa çıkardı ki Rusya bunu defalarca yasadışı olarak nitelendirmişti.
Dondurulan Rus varlıkları 2022’nin Şubat ayında Ukrayna Savaşı’nın başladığı andan bu yana gündemdeyken Rusya konu her tartışmaya açıldığında bu hamlenin ters tepeceği uyarısı yapıyordu. Nitekim öyle de oldu. Moskova’nın ABD’yi sorumlu tuttuğu kararın üstünden çok geçmeden Devlet Başkanı Vladimir Putin misilleme niteliğinde bir kararnameye imza attı. Kararnameye göre Rusya, ABD’deki dondurulmuş Rus varlıklarına elkonması halinde uğrayacağı zararın tazmini için kullanılabilecek menkul kıymetler dahil olmak üzere ABD’ye ait mülkleri tespit edecek.
G7 ülkeleri haftalardır Moskova’nın Ukrayna Savaşı’ndan kısa süre sonra dondurulan önemli miktarda para ve devlet tahvili gibi yaklaşık 300 milyar dolar değerindeki Rus finansal varlıklarından en iyi şekilde nasıl yararlanılabileceğini tartışıyordu. Yetkililer ve ekonomistler bu ay Reuters’a yaptıkları açıklamada Batılı liderlerin dondurulmuş varlıklarına elkoyması halinde Rusya’nın misliyle karşılık verme kabiliyetinin azalan yabancı yatırımlar nedeniyle aşındığını, ancak bunun yerine özel yatırımcıların parasının peşine düşebileceğini söyledi.
Kararname neleri içeriyor?
Putin’in kararnamesine göre Rusya Federasyonu ya da merkez bankası bir Rus mahkemesinden devletin mallarına haksız yere elkonup konmadığını tespit etmesini ve tazminat talep etmesini isteyebilecek.
Mahkeme daha sonra Rusya hükümetinin yabancı varlık satış komisyonu tarafından hazırlanacak bir listeden ABD varlıkları veya Rusya’daki mülkler şeklinde tazminat transfer edilmesine karar verecek.
Kararnamede elkonması muhtemel ABD varlıkları arasında menkul kıymetler, Rus şirketlerindeki hisseler, gayrimenkuller, taşınır mallar ve mülkiyet hakları sayılıyor.
Eski Devlet Başkanı Dmitry Medvedev geçtiğimiz ay Rusya’nın elinde önemsiz miktarda Amerikan devlet malı bulunduğunu ve Rusya’nın vereceği herhangi bir karşılığın asimetrik olacağını, özel şahısların varlıklarına odaklanacağını söylemişti.
Kararnamede ayrıca ABD’nin kontrolü altındaki kişilerin sahip olduğu varlıkların hedef alınabileceği belirtildi ancak “ABD kontrolü altında” olması durumunun nasıl tespit edileceği izah edilmedi.
Hem bireyler hem de büyük ABD yatırım fonları dahil olmak üzere birçok yabancı yatırımcının varlıkları Rusya’nın ordusunu Ukrayna’ya gönderdikten ve Şubat 2022’de Batı’nın yaptırım yağmuruna tutulduktan kısa bir süre sonra uygulamaya koyduğu özel ‘C tipi’ hesaplarda tutuluyor. Bu hesaplardaki para Rus makamlarının izni olmadan Rusya dışına transfer edilemez
