Rusya’da seçim heyecanı başladı. Mevcut Devlet Başkanı Vladimir Putin’in seçilmesine kesin gözüyle bakılan oylamada ilk gün ortalık karıştı. Rus yetkililer başkanlık seçimlerinde oylama işleminin ilk gününde oy verme merkezlerinde vandalizm yaptıkları gerekçesiyle çok sayıda kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Devlet medyasının bildirdiğine göre olaylar arasında oy sandıklarına yeşil boya dökülmesi, sandıkların ateşe verilmesi ve oy kullanma merkezlerinin içinde havai fişek patlatılması yer alıyor.
Putin’in oylama sonrasında altı yıl daha görevde kalmasına kesin gözüyle bakılsa da yetkililer kolluk kuvvetlerini dikkatli olmaya çağırdı.
Devlet haber ajansı Tass’a göre olayların çoğu başkent Moskova, Rusya’nın güneyindeki Voronej ve kuzey Kafkasya’daki Karaçay-Çerkes bölgesindeki seçim merkezlerinde meydana geldi.
St. Petersburg’daki seçim yetkilileri bir kadının oy verme merkezinin yakınına molotof kokteyli attığını ancak yangının kısa sürede söndürüldüğünü söyledi.
A woman threw a Molotov cocktail at the polling station in St. Petersburg, Russia, as the first day of presidential elections begun; suspect detained.
— AZ Intel (@AZ_Intel_) March 15, 2024
Sosyal medyada yayınlanan başka bir videoda başka bir kadın Moskova’da bir oy sandığına parlak yeşil bir sıvı dökerken görülüyor.
PROTESTING ELECTIONS IN RUSSIA
⚡️A woman, near Moscow 🇷🇺, poured green ink into the ballot box to spoil the casted ballots.
The woman has been arrested and is in interrogation.
👉 If you cannot run – walk. If you cannot walk – crawl.
It is better to do something than nothing. pic.twitter.com/uswO32atMZ
— Jason Jay Smart (@officejjsmart) March 15, 2024
Bir başka olayda da bir kadının oy kullanma kabinini ateşe verdiği görüntüler kaydedildi.
BREAKING: Woman sets fire to voting booth in Moscow on the first day of presidential elections in Russia pic.twitter.com/t9Tv7Kh1Gc
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) March 15, 2024
Rusya’da oy verme işlemi Pazar gününe kadar üç gün boyunca devam edecek. Putin’in ciddi bir rakibi olmadığı için sonuçtan şüphe edilmiyor ancak devlet medyası Moskova’da katılımın öğleden sonra geç saatlerde yüzde 23’e ulaştığını söyledi. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre Başkan Putin de Moskova bölgesindeki konutunda uzaktan elektronik ortamda oyunu verdi.
Rusya, Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinde de oylamayı zorunlu kıldı ve küçük bir kasaba olan Skadovsk’ta Rusya tarafından atanan yetkililer, bir oy verme merkezinin önündeki çöp kutusunda el yapımı bir cihazın patladığını bildirdi. Yetkililere göre olayda yaralanan olmadı.
En az sekiz kişi tutuklandı ancak Rus yetkililer bu eylemlerin Putin’e karşı bir protesto olup olmadığını açıklamadı.
Putin’in en ciddi muhalifi Aleksey Navalni’nin geçen ay Kuzey Kutbu’ndaki bir hapishanede hayatını kaybetmesinin ardından eşi Yulia Navalnaya, ülkedeki tüm muhalifleri pazar günü öğle saatlerinde toplu halde oy verme merkezlerine giderek protestolarını kaydetmeye çağırdı.
Navalnaya Batı’yı Putin’in beşinci dönem başkanlığını tanımamaya çağırırken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de oylamanın “özgür ve adil olmayacağını” belirtti.
Rusya Merkez Seçim Komitesi Başkan Yardımcısı Nikolay Bulayev yaptığı açıklamada seçim sandıklarına sıvı dökülmesi olayının beş farklı noktada yaşandığını söyledi.
Ukrayna ve Rusya’da protestoların simgesi: Zelyonka
Interfax haber ajansına göre, Zelyonka (Rusya ve Ukrayna’da tıbbi amaçlarla kullanılan parlak yeşil renkli bir antiseptik) boyasının kullanıldığı saldırılar Moskova saatiyle 11.00 sularında gerçekleşti. Zelyonka antiseptik bir solüsyon olarak yaygın bir şekilde kullanılıyor ancak Rusya ve Ukrayna’daki protestolarda sıklıkla yer alıyor.
Rusya Seçim Komisyonu Başkanı Ella Pamfilova sabotajcıları “pislikler” olarak nitelendirdi ve seçim sandıklarını sıvılarla doldurdukları için gözaltına alınanlardan bazılarının bunu para için yaptıklarını itiraf ettiklerini söyledi ve faillerin beş yıla kadar hapis cezasına çarptırılabileceği uyarısında bulundu.
Pamfilova ayrıca gözaltına alınanlardan birine 100 bin ruble (yaklaşık 35 bin Türk Lirası) vadedildiğini söyledi.
Ukrayna yanlısı sloganlar, kolluk kuvvetlerine çağrı
Rusya İnsan Hakları Komiseri Tatyana Moskalkova ülkenin bazı bölgelerinde oy verme merkezlerinde vandalizm eylemlerinin gerçekleşmesinin talihsizlik olduğunu ifade etti.
Moskalkova Telegram kanalından yaptığı açıklamada “Oy kullanma merkezlerindeki kolluk kuvvetlerini uyanık olmaya, oy pusulalarını korumak ve vatandaşların iradelerinin özgürce ifade edilmesini sağlamak için ellerinden gelen tüm tedbirleri almaya çağırıyorum” dedi.
Telegram’da yayınlanan bazı videolara göre sandıklara zarar veren bazı kişilerin Ukrayna yanlısı sloganlar attığı bildirildi.
Rusya’nın en doğusundaki Kamçatka Yarımadası’nda yerel saatle 08.00’de açılan oy verme merkezleri, en batıdaki Kaliningrad eksklavında Pazar günü saat 20.00’de kapanacak.
Devlet başkanlığı koltuğuna oturmak için 4 adayın yarıştığı seçimde, mevcut Devlet Başkanı Vladimir Putin, Birleşik Rusya Partisinin desteğiyle bağımsız aday oldu. Liberal Demokrat Parti Başkanı Leonid Slutskiy kendi partisi, Nikolay Haritonov Komünist Parti, Vladislav Davankov da Yeni İnsanlar Partisinden aday olarak seçim pusulasında yerini aldı.
Yeni seçilecek devlet başkanı 6 yıl görevde kalacak. Seçilme şansı çok yüksek görülen Putin, tekrar sandıktan galip çıkması halinde beşinci kez Rusya Devlet Başkanlığı görevini yapacak.
AB Konseyi Başkanı’ndan Putin’e ironik tebrik
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i, seçim sonuçlanmamasına rağmen “büyük zaferinden dolayı” tebrik etti.
X hesabından yaptığı paylaşımda Michel “Bugün başlayan seçimlerde kazandığı ezici zaferden dolayı Vladimir Putin’i tebrik etmek istiyorum” dedi ve ekledi: “Muhalefet yok, özgürlük yok, seçenek yok.”
Would like to congratulate Vladimir Putin on his landslide victory in the elections starting today.
No opposition.
No freedom.
No choice.— Charles Michel (@CharlesMichel) March 15, 2024
Putin’den Ukrayna saldırılarına yanıt: Cezasız kalmayacak
Seçimlerin ilk günü sona ererken Putin, Rusya Güvenlik Konseyi üyeleriyle çevrim içi toplantı yaptı. Toplantıya, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun yanı sıra Federal Güvenlik Servisi (FSB) Müdürü Aleksandr Bortnikov ile Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin’in de aralarında bulunduğu hükümet üyeleri katıldı.
Rus lider toplantının basına açık kısmında yaptığı konuşmada, Rusya’da bugün devlet başkanlığı seçiminin başladığını belirterek “Kiev’deki Neonazi rejimi oy verme sürecini aksatmak ve insanları korkutmak için bir dizi suç teşkil eden silahlı eylem planladı ve bunları uygulamaya çalışıyor. Rusya topraklarındaki sivil nüfuslu bölgelere saldırılar düzenliyorlar” dedi.
Ukrayna’nın attığı füze ve topların yüzde 95 oranında Rus hava savunma sistemleri tarafından imha edildiğini anlatan Putin, “Ancak maalesef sivil kayıplarımız da oluyor. Ailelerine gerekli her türlü yardım ve destek mutlaka sağlanacaktır. Bu düşman saldırıları cezasız kalmaz ve kalmayacaktır” ifadelerini kullandı.
Putin, Ukraynalı özel birliklerin yabancı paralı askerlerin de yardımıyla Rusya topraklarına sızma girişimlerinde de bulunduğunu belirterek “Rusya topraklarına girmek ve yerleşmek amacıyla bir dizi terör saldırısı gerçekleştirildi. Dördü Belgorod ve biri Kursk istikametinde yapıldı. Düşman, 2 bin 500 binin üzerinde personel, 35 tank ve 40’a yakın zırhlı savaş aracı kullandı ve hiçbir istikamette başarılı olamadı” diye konuştu.
Ukraynalı birliklerin ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldığına işaret eden Putin, söz konusu girişimlerin Rusya’daki devlet başkanlığı seçimini engelleme amacı taşıdığına yönelik görüşünü yineledi.
Rusya halkının bu saldırılara birlik olarak karşılık vereceğini belirten Rusya lideri “Kimi korkutmaya karar verdiler? Rus halkını mı? Rusya’nın çokuluslu halkını mı? Bu hiçbir zaman olmadı ve eminim ki hiçbir zaman da olmayacak” ifadesini kullandı.
Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de “Rusya’nın Odessa’ya düzenlediği saldırılara eşit bir karşılık verileceğini” söyledi. Zelenski “Savunma Kuvvetlerimiz Rus katillerin eşit cevabımızı hissetmelerini sağlamak için kesinlikle her şeyi yapacaktır” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’nın Odessa bölgesine düzenlediği füze saldırısı sonucu 14 kişinin öldüğü, 46 kişinin yaralandığı bildirilmişti.