Ukrayna'nın Kramatorsk kentinde geçen hafta Rusların bir pizza restoranına düzenlediği füze saldırısında yaralanan ödüllü roman yazarı Victoria Amelina hayatını kaybetti. Amelina ölümünden kısa süre önce, "Ben bir yazarım, neden Rusya'nın savaş suçlarına dair kanıt toplamak zorundayım?" demişti.

PEN Ukrayna, ödüllü roman yazarı Victoria Amelina’nın geçen hafta salı günü Rusya’nın düzenlediği füze saldırılarında hayatını kaybettiğini bildirdi. Edebiyat ve siyaset dünyasından pek çok isim de Amelina’yı anarak hem yazarlığına hem de aktivizmine övgüler dizdi.

Amelina, füze saldırısı sırasında restoranda Kolombiya’dan gelen yazar heyetiyle yemek yiyordu. Ağır yaralı bir şekilde hastaneye götürülen Amelina cumartesi günü hayatta kalma mücadelesini kaybetti. İnsan hakları örgütleri, Kramatorsk’taki saldırının savaş suçu olarak ele alınması gerektiğini söylüyor. Saldırıda 13 kişi ölürken, 60’tan fazla kişi de yaralanmıştı.

Ukrayna’nın batısındaki Lviv kentinde doğan Amelina, üniversitede bilgisayar bilimleri okumuş, 2015 yılında ilk romanını yayımlayıp da edebiyat alanında kariyer yapmadan önce 10 yıl teknoloji sektöründe çalışmıştı. Edebi eserlerinde politikayı ve sanatı harmanlamayı severdi.

37 yaşındaki Amelina ‘Dom’un Düş Krallığı’ ile 2021 yılında Joseph Conrad Edebiyat Ödülü’nü kazanmış ve Avrupa Birliği Edebiyat Ödülü de dahil olmak üzere başka önemli ödüllere aday gösterilmişti.

Rusya’nın geçen yıl 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından savaş suçlarını belgelemek ve cephe hattında ya da çatışmalara yakın yerlerdeki çocuklarla ilgilenmek için yazarlığını büyük ölçüde bir kenara bırakmıştı. Aldığı risklerin farkında olan Amelina öldürülmeden yedi ay önce, “Özgürlüğümüz konusunda takıntılı olduğumuzu, hatta bunun için ölmeye hazır olduğumuzu söyleyebiliriz” demişti.

Amelina savaş sürecinde Ukrayna’ya uluslararası alanda destek sağlamak için yabancı gazeteciler ve entelektüellerle bağlantı kurdu. Ölümünden önce Ukraynalı kadınların işgalde yaşadıklarını anlatan ve yakında İngilizce olarak yayımlanacak ‘Looking at Women Looking At War: War and Justice Diary’ adlı kurgu dışı bir kitap üzerinde de çalışıyordu.

2022 yılının başlarında İzyum kentinde Rus askerleri tarafından alıkonulan ve öldürülen yazar Volodimir Vakulenko’nun günlüğünün ortaya çıkarılmasına da yardımcı olmuştu. Vakulenko’nun bahçesine gömülü günlük, Rus askerlerinin savaş suçlarının da gerçek zamanlı bir belgesi oldu.

Haziran 2022’de, “Ben Ukraynalı bir yazarım. Çantamda bir sürü Ukraynalı şairin portresi var. Kitapların, sanatın ve küçük oğlumun fotoğraflarını çekmem gerekirken Rusya’nın savaş suçlarını belgeliyor, şiirler yerine patlamaları dinliyorum. Neden?” diye yazmıştı.

Amelina Kramatorsk’taki saldırıdan önce balkonundan patlamaların sesini duyduğunu, “Savaş, artık haberleri takip edememeye başlayıp senin yerine ölen komşuların için ağlamaktır” demişti.

Romancı Andrey Kurkov Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Victoria Amelina, kendisinden çok başkaları için çabalayan en nazik ve hayırsever Ukraynalı yazarlardan biriydi. Hem Donbas’ta hem de Rus füzesiyle hayatından olduğu Kramatorsk’ta iki edebiyat festivalinin kurucusuydu” dedi. Ukraynalı gazeteci Olga Tokaryuk da, “Geriye yazılmamış kitaplar, söylenmemiş hikayeler, yaşanmamış günler var” diye yazdı.

Ukrayna, Kiev yakınlarında İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma İngiliz savaş uçakları buldu