Julian Assange… Bir dönemin dünya çapında birçok kirli sırrını ifşa eden isim. Anonim kaynaklara dayanarak hassas belgeler yayınlayan ve kâr amacı gütmeyen uluslararası sivil toplum kuruluşu WikiLeaks’in kurucusu olan Assange’ın İngiltere’deki ABD’ye iade davası sürüyor. Assange, Wikileaks web sitesinin 2010 ve 2011 yıllarında ABD yönetimine ilişkin binlerce gizli belgeyi yayınlamasının ardından on yılı aşkın bir süredir İngiltere’den gönderilmeye karşı direniyor.
Sürüncemeye dönen davada Assange’ı ve sevenlerini mutlu edecek bir karar çıktı. Kararı veren yargı makamı İngiltere Yüksek Mahkemesi. Mahkemenin kararına göre Assange’ın askeri sırları sızdırdığı gerekçesiyle yargılanmak üzere ABD’ye gönderilmesi kararına karşı temyiz başvurusunda bulunmasına izin verildi. Bu karar Assange’ın muhtemel yargılama sürecinin nasıl yürütüleceği ve ifade özgürlüğü hakkının ihlal edilip edilmeyeceği konusunda ABD’nin verdiği güvencelere itiraz edebileceği anlamına geliyor.
Halen Belmarsh Cezaevi’nde bulunan Assange’ın temyiz başvurusunu hazırlamak için birkaç ayı olacak ve bu süre zarfında ABD mahkemelerinin bir Avustralya vatandaşı olan Assange’ın ifade özgürlüğü hakkını koruyup koruyamayacağına bakılacak.
Kendisi 2010 yılında yaptığı ifşaatların ABD tarafından işlenen savaş suçlarını ortaya çıkardığını savunuyor. Savcılar ise bu ifşaatların hayatları tehlikeye attığını söylüyor.
Mahkeme ABD’nin lehine karar verseydi Assange İngiltere’deki tüm yasal yolları tüketmiş olacaktı.
Eşi konuştu: Bu dava ilkelerimize aykırı, ona Nobel verilmeli
Assange’ın destekçileri kararın mahkeme salonundan dışarıya sızmasıyla birlikte sevinç gösterilerinde bulundu. Zira bu karar Assange’ın şimdilik İngiltere’de kalacağı anlamına geliyor.
Günün erken saatlerinde Assange’ın eşi Stella Assange BBC’ye yaptığı açıklamada bugünün uzun süren hukuk mücadelesinde “belirleyici” bir gün olacağını söyledi. 40 yaşındaki Assange yargıçlar ne karar verirse versin “Julian özgür olana kadar mücadele edeceğini” de sözlerine ekledi.
İnsan hakları aktivisti ve avukat olan 40 yaşındaki Stella Assange eşine karşı açılan davayı “saldırgan” olarak nitelendirdi: “Bu dava demokratik ilkelerimize aykırıdır ve haber alma hakkımızı rencide etmektedir. Bu aynı zamanda dünyanın her yerinde gazetecilere yönelik saldırının bir örneğidir.”
Kararın doğru olduğunu ve ailesini rahatlattığını söyleyen Stella Assange sözlerini şöyle sürdürdü: “Fakat bu daha ne kadar devam edebilir? En büyük oğlumuz 7 yaşına yeni girdi. Babalarıyla ilgili tüm anıları Belmarsh Cezaevi’nin ziyaret bölümünde.”
“Eşim yolsuzluğu ifşa ettiği, cezasız kalan savaşlarda masum insanların uğradığı ihlalleri ortaya çıkardığı için ve bu cezasızlığın üstüne bir de bu cezasızlığı kamuoyuna duyuran adamın peşine düştüğü için hapiste. Bu dava o ülkenin (ABD) açıklık ve hesap verebilirliğe karşı intikamıdır.” dedi ve ekledi:
“(ABD Başkanı Joe) Biden yönetimi bu utanç verici davayla arasına mesafe koymalı. Bunu ilk günden itibaren yapmalıydı ancak doğru olanı yapmak için zamanı tükeniyor olabilir. Burada ne yapılması gerektiğini herkes görebilir. Julian serbest bırakılmalı. Davadan vazgeçilmeli. Kendisine tazminat ödenmeli ve Nobel Ödülü verilmeli.”
Assange’ın ‘eşitlikçi’ Batı yargısıyla imtihanı
Julian Assange’ın kurduğu WikiLeaks 28 Ekim 2010’da ABD’nin Afganistan (2001) ve Irak’ta (2003) işlediği suçları da delillendiren 251 bin gizli belgeyi yayımlamıştı. Assange Haziran 2012’de sığındığı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış ve ‘kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten’ tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne konmuştu.
Mahkeme 50 hafta hapse mahkum edilen Assange’ın iade talebi çerçevesinde cezasını tamamladıktan sonra da tutuklu kalmasına karar vermişti. Yüksek Mahkeme de 10 Aralık 2021’de Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine hükmetmişti. Westminster Sulh Ceza Mahkemesi’nin 20 Nisan 2022’de iadeye hükmetmesiyle dönemin İçişleri Bakanı Priti Patel 17 Haziran 2022’de Assange’ın ABD’ye iade edilmesi kararını imzalamıştı. Assange’ın avukatları da 1 Temmuz 2022’de karara ilişkin Yüksek Mahkemeye itiraz başvurusunda bulunmuştu.
Julian Assange’ın ABD’ye iade davasına ilişkin duruşmalar, 20-21 Şubat’ta Yüksek Mahkeme’de görülmüş, kararın ileri tarihte verileceği kaydedilmişti. Mahkeme 26 Mart’ta ise ABD tarafından bazı güvenceler verilmezse Assange’ın ABD’ye iade edilmeyeceğine hükmetmişti.
ABD’den Assange’ın ölüm cezasına çarptırılmayacağı ve adil şekilde yargılanacağı gibi güvenceler istenmiş, aksi halde Assange’ın tutukluluğunun kaldırılması için temyiz başvurusu yapabileceği ifade edilmişti. Bunun üzerine Yüksek Mahkeme güvencelerin verilmesinin ardından bunların tatmin edici olup olmadığına karar vereceğini açıklamıştı.
ABD nisan ayında talep edilen güvenceleri vereceğini duyururken Stella Assange eşinin ABD vatandaşı olmadığı için bazı haklara sahip olamayacağı tezini savunmuştu. Avukatları ve destekçileri ABD’ye iadesi durumunda Assange’ın 175 yıla kadar hapis cezası alabileceğini belirtirken ABD tarafı hapis cezasının dört ila altı yıl olabileceğini öne sürüyor.
