Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) değişim bir önceki aya göre yüzde 3,92, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 19,77, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,21 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 59,95 olarak gerçekleşti. Yıllık gıda enflasyonu, yüzde 53,92 olarak hesaplandı. Böylece yıllık enflasyon son 18 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti.
Memura enflasyon farkı dışında 8 bin 77 liralık seyyanen zam
Enflasyonun açıklanması üzerine AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, memur maaşlarına yapılacak zam oranını açıkladı. En düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya yükseltilmesini de içeren kanun teklifinin TBMM Başkanlığı’na sunulduğunu belirten Güler, “Teklifimizle tüm kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinde 1 Temmuz 2023 tarihi ile 31 Aralık 2023 tarihler arasındaki dönem için enflasyon farkı dahil yapılması öngörülen artışa ilave olmak üzere seyyanen net 8 bin 77 liralık bir artışı öngörüyoruz” dedi.
6 aylık gıda enflasyonu yüzde 28,18, emekli en az yüzde 30 zam bekliyor
Haziran ayı enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte memur ve emeklilerin gözü, hükümetten gelecek zam haberine çevrildi. 6 aylık enflasyon farkı yüzde 19,77 olarak gerçekleştiği için memur ve emeklilere refah payı hariç bu oranda zam yapılacağı kesinleşmiş oldu. Bu oranla birlikte emekli maaşlarına gelecek refah payı hariç zam yüzde 19,77 oldu. Asgari ücrete temmuz ayı itibarıyla yüzde 34 zam yapıldığı ve 6 aylık gıda enflasyonu yüzde 28,18 olarak gerçekleştiği için emekliler de maaşlarına en az yüzde 30 civarında zam yapılmasını bekliyor. Seçimden önce en düşük emekli aylığı yüzde 36,3 zamla 5 bin 500 liradan 7 bin 500 liraya yükseltilmiş ancak diğer emeklilere zam yapılmamıştı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da “5 Temmuz’da 6 aylık enflasyon oranlarımız netleşmiş olacaktır. Enflasyon oranlarının belli olmasıyla birlikte biz de memur ve emeklilerimize verdiğimiz sözleri yerine getireceğiz. Tatile girmeden evvel Meclis onayı gerektiren tüm hususları parlamentomuzun takdirine sunacağız” demişti.
Hangi memur, ne kadar alacak?
Memurlar enflasyon farkına ek olarak hükümetin yapması gereken maaş zammını bekliyor. Buna göre, Meclis’e gelecek düzenleme ile en düşük memur maaşı 22 bin TL’ye yükseltilecek. Diğer memurlar içinse unvan ve derece gibi kriterlere göre kademeli artış yapılacak. Buna göre bazı memur maaşları şöyle olacak:
Memur 12/1: 21 bin 277 TL
Memur 9/1: 21 bin 309 TL
Hizmetli: 20 bin 376 TL
Teknisyen: 21 bin 915 TL
Öğretmen 8/1: 23 bin 377 TL
Doktor: 30.200 TL
Hemşire: 25 bin 87 TL
Mühendis 8/1: 28 bin 577 TL
Polis 8/1: 28 bin 619 TL
Polis: 29.000 TL
Başkomiser: 32.200 TL
Şef 4/1: 22 bin 757
İmam-hatip 8/1: 23 bin 102 TL
Bekçi (lise mezunu): 22.700 TL
Bekçi (üniversite mezunu) 24.700 TL
Profesör 47.700 TL
Kaymakam 50.100 TL
SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarına normalde temmuz ayında 6 aylık enflasyon oranında, memur maaşlarına ve emekli memur aylıklarına ise 6 aylık enflasyon farkı+yüzde 6 oranında zam yapılıyordu. Ancak bu yıl enflasyon farkı ve toplu sözleşme zammı haricinde verilecek refah payı ile bu oranlar değişecek. 2000 öncesi SSK’lıların en düşük kök aylığı 6 bin 93 TL düzeyinde bulunuyor. Bu aylıklara yüzde 19,77 oranında zam yapıldığında kök aylık 7 bin 295 TL’ye yükseleceği için temmuz ayından sonra da 7 bin 500 TL aylık almaya devam edecek.
En düşük artış konutta, en fazla artış lokanta ve otelde
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 14,76 ile konut oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 67,22 ile lokanta ve oteller oldu.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 3,45, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 23,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46,63 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 59,18 olarak gerçekleşti.
En çok artış alkollü içecekler ve tütünde
Ana harcama grupları itibarıyla haziran ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 1,21 ile sağlık oldu. Buna karşılık, haziran ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 11,13 ile alkollü içecekler ve tütün oldu.
Alkollü içecekler ve tütün grubunda ise haziran ayındaki zamlar etkili oldu. Fiyatların yüzde 11,13 arttığı bu grubun manşet enflasyona etkisi 0.38 puan oldu. Artan ÖTV nedeniyle sigara ve içkiye gelecek otomatik zamlar enflasyonu bu ay da olumsuz etkileyecek.
Ulaştırma grubundaki yüzde 7,96’luk artışta akaryakıt ve otomobil zamları etkili olurken temmuz ayında manşet enflasyona katkısı 1,19 puan oldu. Temmuz ayı başında benzine yapılan yüzde 8’lik zam ve otomobil fiyatlarında devam eden artışlar bu ay da yüksek enflasyonu beraberinde getirecek.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan haziran ayı itibarıyla, 20 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 117 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Zam şampiyonu çay oldu
Haziran ayında zam şampiyonu, yüzde 14,93’lük ortalama fiyat artışıyla “çay ve diğer demlendirilen içecek çeşitleri” oldu. “Oteller, pansiyonlar ve diğerleri”, yüzde 12,27’lik aylık zam oranı ile ikinci, sigaralar yüzde 12,29’luk zam oranıyla üçüncü sırada yer aldı.
ENAG’ın yıllık enflasyonu yüzde 108,58
Akademisyenlerin ve ekonomistlerin bağımsız biçimde oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), haziran ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. ENAG verilerine göre, aylık enflasyonun yüzde 8,54; yıllık enflasyonun ise yüzde 108,58 olarak hesaplandı. ENAG Ocak-haziran dönemi enflasyon oranını ise yüzde 50.53 olarak açıkladı. İstanbul Ticaret Odası ise İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi’nin haziran itibarıyla yıllık artışını yüzde 55,9 olarak hesaplamıştı.