Türkiye İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının altıncı ayını doldurduğu bugünlerde İsrail’e yönelik ihracata kısıtlama getirmeye karar verdi. Karar epeydir iç kamuoyunda devam eden tepkiler üzerine ve Tayyip Erdoğan iktidarının bu sebeple oy kaybettiğini düşünmesi üzerine alındı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından önceki gün getirileceği açıklanan ihracat kısıtlamalarına ilişkin liste dün sabah Resmi Gazete’de yayınlanınca, bu kez listedeki bir madde ortalığı karıştırdı. Buna göre İsrail’e satışı kısıtlanan mallar arasında ‘Uçak benzini ve jet yakıtları’ da vardı. Kamuoyu ve sosyal medya bu maddeden hareketle Türkiye’nin 6 aydır İsrail’e jet yakıtı sattığını düşündü, bu yakıtların İsrail savaş uçaklarında kullanıldığına inandı ve büyük bir tepki dalgası yükseldi. Tepkilere Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan da katılınca bu kez Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bir açıklama yaptı, söz konusu jet yakıtının Türkiye’ye inip kalkan yolcu uçakları için olduğunu söyledi.
Dünkü Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğe göre, Ticaret Bakanlığı 9 Nisan 2024’ten itibaren bazı ürünlerin İsrail’e ihracatını kısıtlama kararı aldı. Ticaret Bakanlığı’nın İsrail’e yönelik kısıtlama kararı inşaat demirinden yassı çeliğe, mermerden seramiğe kadar 54 ürün grubunu kapsıyor. Kısıtlamaların İsrail Gazze’de ateşkes ilan edene ve yeterli miktarda, kesintisiz yardıma izin verene kadar yürürlükte kalacağı belirtildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada İsrail’in Gazze’ye 7 Ekim 2023’ten beri süren saldırılarına vurgu yapılarak “İsrail, 6 ayı aşkın süredir Gazze Şeridi’nde yürüttüğü ve ayrım gözetmeden masum Filistin halkına ve sivil yerleşim yerlerine yönelik topyekun katliamda hayatını kaybeden Filistinli kardeşlerimizin sayısı 33 binin, yaralı sayısı yüzbinlerin üzerindedir. Bunların büyük çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşmaktadır. Gazze Şeridi yerle bir olmuş, büyük bir yıkıma uğramıştır” dendi. Açıklamada Türkiye’nin 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana çatışmaların durdurulması, insani kayıp ve fiziki yıkımın engellenmesi, önce kalıcı ateşkes ve diplomatik çözüm arayışlarının hâkim olması ve Gazze’nin yeniden imarı için gerek taraflar nezdinde, gerekse uluslararası arenada ve İslam dünyası bünyesinde siyasi ve diplomatik çalışmaları en üst düzeyde yapıldığı bildirildi.
‘Hiçbir kararı maalesef uygulamadı’
Açıklamanın devamında “Türkiye, İsrail’in saldırıları başladıktan sonra Gazze’ye ve Gazze halkının yardımına koşarak başta gıda, sağlık, tıbbi yardım ve binlerce hasta tahliyesi olmak üzere, gemilerle ve uçaklarla on binlerce ton yardımları ulaştırmış ve bu alanda dünyada en önde gelen iki ülkeden biri konumunda olmuştur. Bununla beraber İsrail uluslararası hukuku alenen çiğnemeye devam etmekte, uluslararası camianın sayısız siyasi ve hukuki ateşkes ve kesintisiz insani yardım sağlama çağrılarını yok saymaktadır. İsrail bugüne kadar uluslararası hukukun ve düzenin temel yapıtaşları olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, BM Genel Kurulu, BM İnsan Hakları Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın bu yönde almış oldukları hiçbir kararı maalesef uygulamamıştır” dendi.
İşte İsrail’e ihracatı kısıtlanan 54 ürün grubu…
1. Alüminyum Profiller
2. Alüminyum Teller
3. Boyalar
4. Bakır Profiller, Çubuklar ve Teller
5. Beton Mikserleri
6. Çelik Borular Ve Bağlantı Parçaları
7. Çelik Filmaşin
8. Çelik Kaplar ve Depolar
9. Çelik Köprü Aksamı
10. Çelik Kuleler
11. Çelik Profiller
12. Çimento
13. Çimentodan, Betondan veya Suni Taştan İnşaat için Bloklar ve
Levhalar
14. Demir Çelikten Tüm İnşaat Malzemeleri
15. Demir-Çelik Tüm Teller
16. Ekskavatörler
17. Elektrik Kabloları
18. Elektrik Panoları
19. Fayanslar
20. Fiberoptik Kablolar ve Elektrik İletkenleri
21. Forkliftler
22. Granit
23. Halat ve Kablolar
24. Hırdavat Ürünleri
25. Hidrolik Yağlar
26. İnşaat Demiri
27. İnşaat Makinaları
28. İnşaat Yalıtım Malzemeleri
29. İnşaatta Kullanılan Camlar
30. Kimyasal Bileşikler
31. Kimyasal Gübreler
32. Klinker
33. Kovalar, Kepçeler, Kürekler, Kıskaçlar ve Kancalar
34. Kükürt
35. Madeni Yağlar
36. Makaralı Zincirler
37. Mermer
38. Metal İşleme Makinaları
39. Metallerin İşlenmesinde Kullanılan Kimyasallar
40. Mineral Gübreler
41. Motor Yağları
42. Paletler
43. Plastik Borular
44. Sandviç Paneller
45. Seramikler
46. Solvent Boyalar
47. Tel Çekme Makinaları
48. Testere Makinaları
49. Tuğlalar
50. Uçak Benzini ve Jet Yakıtı
51. Vernikler
52. Vinçler
53. Yapıştırıcılar ve Tutkallar
54. Yassı Çelik Ürünleri
Gazze’yi açlığa mahkum eden İsrail’e gıda ihracatı serbest
Gıda maddeleri Gazze’ye uyguladığı ambargoyla milyonlarca insanı açlığa mahkum eden İsrail’e yönelik “sözde kısıtlama”nın dışında tutuldu. Türk şirketleri kamuoyunun tepkisi nedeniyle alınan “sözde kısıtlama” kararı kapsamı dışında olan deniz ürünleri, bisküvi, kuruyemiş, maden suyu, çikolata, peynir, makarna, meyve, konserve sebze, süt, krema, domates salçası gibi gıda maddelerini satmaya devam edecek.
Türkiye Ticaret Bakanlığı’nın sitesinde yer alan “İsrail Potansiyel Tarım ve Gıda Ürünleri Matrisi 2023” başlıklı belgeye göre, 2022 yılında İsrail’e, İtalya’dan sonra en çok makarna satan ikinci ülke oldu. Türkiye, İsrail’in makarna ithalatında yüzde 17.3, konserve sebze ithalatında yüzde 15.9, meyve ithalatında yüzde 14.8, bisküvi ithalatında yüzde 10 paya sahip bulunuyor.
Jet yakıtı ortalığı karıştırdı
Kısıtlama listesinin 50. maddesinde yer alan ‘Uçak benzini ve yet yakıtı’ maddesi, Türkiye’de sosyal medyanın hemen ilgisini çekti. Bu maddede yapılan ihracatın İsrail’in Gazze’yi her gün bombalayan savaş uçaklarının yakıtı olduğu inancı yayıldı ve çok ağır eleştiriler dile getirilmeye başlandı.
Oysa, İsrail Havayolları başta olmak üzere İsrail’de yerleşik şirketlere ait uçaklar Türkiye havaalanlarına inip yakıt ikmali yaptığında, bu yakıt ‘İsrail’e ihracat’ olarak kayda geçiyor. Türkiye’den tankerlerle İsrail’e uçak benzini ve jet yakıtı ihraç edildiğine dair bir bilgi yok.
İletişim Başkanlığı ‘manipülasyon’ dedi
Tepkilerin büyümesi üzerine İletişim Başkanlığı’ndan açıklama geldi. Açıklamada bahse konu yakıtın Türkiye topraklarındaki havalimanlarında İsrail’e ait sivil uçaklar için satın alınan jet yakıtı olduğu belirtildi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun verilerinde de görülen jet yakıt satışının İsrail savaş uçaklarıyla ilgisi bulunmadığı belirtilen açıklamada şunlar yer aldı:
“Bahse konu yakıt İsrail’e gönderilen bir yakıt değil tamamen Türkiye topraklarındaki havalimanlarında İsrail’e ait sivil uçaklar için satın alınan jet yakıtıdır. Yakıt alan uçakların tamamı yolcu uçağıdır. Kamuoyunun hassasiyetleri üzerinden yürütülen manipülasyon kampanyalarına itibar etmeyiniz.”
Erbakan: Liste durumun vahametini gösterdi
Mayıs 2023 seçimlerinde son düzlükte Cumhur İttifakı’na katılmışken 31 Mart seçimleri öncesinde Ak Parti’ye karşı bayrak açan ve iktidarı en çok ekonomi politikaları ve İsrail ile ilişkiler üzerinden eleştiren Yeniden Refah Partisi (YRP) ise İletişim Başkanlığı’nın “itibar etmeyiniz” dediği tartışmaya çok sert girdi.
Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan Ticaret Bakanlığı’nın İsrail ile ticarete kısıtlama getirmesinin ardından yaptığı açıklamada “7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yaşanan soykırım karşısında ‘Uçak Benzini ve Jet Yakıtı’ başta olmak üzere, Türkiye’den İsrail’e sevk edilen 50 maddeye kısıtlama getirilmesi bugüne kadar çocuk katili Siyonist rejim ile yapılan ticaretin boyutunu, olayın vahametini açıkça gözler önüne sermiştir. Aziz milletimizin bu konudaki hassasiyetinde ne kadar haklı olduğu görülmüştür. Özellikle de Gazze katliamlarında kullanılmış olması kuvvetle muhtemel ‘Uçak Benzini ve Jet Yakıtı’nın Türkiye’den gönderilmiş olması tam bir felakettir” dedi.
Erdoğan’a BOP çağrısı
Hükümetin ilan edilen mal grupları ile yetinmeyip diğer tüm ticari alanlarda da İsrail’e yönelik kısıtlama getirmesini, Malatya Kürecik Radar Üssü’nün kapatılmasını ve İncirlik Üssü üzerinden İsrail’e yönelik muhtemel silah ve mühimmat sevkiyatının durdurulması konusunda önleyici tedbirlerin acilen alınmasını isteyen Erbakan “ABD’nin ‘Genişletilmiş Büyük Ortadoğu’ projesi kapsamında ortaya koyduğu ‘Demokrasi Yardım Diyaloğu’nun eş başkanlığı ve ‘Ilımlı İslam’ kavramının sözcülüğü görevlerini üstlenen Cumhurbaşkanı Erdoğan’nın bu görevlerini bir an evvel iade etmesi de milletimizin arzusudur” dedi.
