Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaş, yaklaşık 900 bin Rusu yurdundan etti. The Economist dergisinde yayınlanan analize göre, aradan geçen 1,5 yılda yaklaşık 900 bin kişi ülkesini terk ederek başka ülkelere yerleşti. Bir analiz ve politika ağı olan Re: Russia, çok sayıda Rus göçmeni kabul eden ülkelerden gelen çeşitli tahminleri ve mevcut verileri inceledi. Buna göre Şubat 2022’den bu yana 817 bin ila 922 bin kişi Rusya’yı terk etti. En çok göç alan ülkeler, 150 biner göçmenle Kazakistan ve Sırbistan oldu. Ermenistan yaklaşık 110 bin kişiyle üçüncü sırada yer alırken, Türkiye yaklaşık 90 bin Rus göçmenle dördüncü sırada. Ancak tahminlere göre, 30-40 bin kişi ABD’ye olmak üzere Ruslar dünyanın dört bir yanına taşındı.
Verilere göre ilk göç savaşın başlangıcında gerçekleşti: Yaklaşık 300 bin Rus, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’yı geniş çaplı işgalinin ilk birkaç ayında ülkeden kaçtı. Putin’in eylül ayında “kısmi seferberlik” ilan etmesiyle ikinci bir dalga başladı ve çaresiz genç erkekler askere alınmamak için sınır kapılarına koştu. Savaşın yol açtığı göçün kesin ölçeğini belirlemek zor. Kremlin, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bu konuda veri yayınlamadı. Bağımsız tahminler ise 500 bin ila 1 milyon arasında değişiyor.
19 yıllık Putin iktidarında 2 milyon kişi ülkeyi terk etti
Putin’in Rusya’sında göç yeni değil. Putin iktidarının ilk 19 yılında 1.6-2 milyon kişi ülkeyi terk etti (ancak bu oran 1989’dan sonraki çalkantılı 10 yıldan beri düşüyordu). Bu oran, Putin’in hile ve protestoların damgasını vurduğu bir seçimle Rusya devlet başkanlığına döndüğü 2012 yılında önemli ölçüde arttı. Ancak Ukrayna’nın işgali, 1920’lerden bu yana siyasi çalkantıların yol açtığı en büyük göçe neden oldu.
Analize göre Rusya’nın savaş göçmenlerinin ortak özelliği nispeten yüksek gelir, sosyal sermaye ve eğitim seviyelerine sahip olmaları. Bu Rusya için hem ekonomik hem de sosyal açıdan kötü bir haber. Re: Russia, savaş göçmenlerinin ülkenin işgücünün yaklaşık yüzde 1’ini oluşturduğunu ve akut işgücü açığını daha da kötüleştirdiğini düşünüyor. Moskova’daki bir düşünce kuruluşu olan Gaidar Enstitüsü de, nisan ayında imalat işletmelerinin yüzde 35’inin yeterli sayıda çalışanı olmadığını ve bunun 1996’dan bu yana görülen en yüksek rakam olduğunu açıkladı. Uzman eksikliği özellikle ciddi boyutlarda. Kremlin’den bir yetkiliye göre, 2022 yılında en az 100 bin bilişim teknolojisi uzmanı ülkeyi terk etti. Uluslararası izolasyon ve savaş dışında bir gelecek vizyonu olmayan Kremlin’in bu gidişatı durdurmak için mücadele edeceği belirtiliyor.
