Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ilk kez yayınladığı “Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı” araştırması yoksulluğun da tıpkı zenginlik gibi nesilden nesile aktarıldığını ortaya koydu. 25-59 yaş grubundaki fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapılan araştırmaya göre, kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok kötü” olarak belirtenlerin yüzde 16,5’i şu an en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunda yer alırken, yüzde 25,5’i ise en düşük grupta kalmaya devam etti. Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok iyi” olarak belirtenlerin yüzde 40,6’sı şu anda en yüksek gelir grubunda iken yüzde 7,6’sı ise en düşük grupta yer aldı.
Gelir durumunun kuşaklararası aktarımı (%), 2023
Ailesi kiracı olanlar yine kiracı
Görüşülen fertler 14 yaş ve civarında iken ailesi “ev sahibi” olanların yüzde 57,7’sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu “ev sahibi”, yüzde 26,3’ünün ise “kiracı” olduğu tahmin edildi. Yine fert 14 yaş civarında iken mülkiyet durumu “kiracı” olanların, yüzde 40’ı şu an oturduğu konutun sahibi iken yüzde 47,7’sinin ise kirada oturduğu görüldü.
Mülkiyet durumunun kuşaklararası aktarımı (%), 2023
Çocukken tatile gidemeyenlerin yüzde 69,1’i şu anda da gidemiyor
Fertler 14 yaş civarında iken tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların yüzde 59,6’sının şu anki hanesi ile bir haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise yüzde 69,1’inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı görüldü.
Tatil masrafı karşılama durumunun kuşaklararası aktarımı (%), 2023
Çocukken iyi beslenenlerin yüzde 72,4’ü alışkanlığına devam ediyor
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin yüzde 72,4’ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği, yüzde 27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi.
İşveren babasının yolundan gidenlerin oranı yüzde 14,5
Veriler çocukken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların onun yolundan gitmekte zorlandığını da gösteriyor. Fertler 14 yaş civarında iken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların yüzde 39,2’si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 14,5’i işveren veya kendi hesabına, yüzde 5,6’sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken bu fertlerin yüzde 40,6’sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü.
Annesi yükseköğretim mezunu olanların yüzde 83,5’i üniversiteyi bitirdi
Kendisi 14 yaş civarında iken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin şu anki eğitim seviyesi incelendiğinde, yüzde 2,7’sinin lise altı, yüzde 13,7’sinin lise ve dengi, yüzde 83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Yine 14 yaş civarında iken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 4,4’ünün lise altı, yüzde 16’sının lise ve dengi, yüzde 79,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Fert 14 yaş civarında iken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu incelendiğinde yüzde 56,3’ünün lise altı, yüzde 21,9’unun lise ve dengi, yüzde 21,9’unun ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarında iken babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin ise yüzde 60’ının lise altı, yüzde 21,5’inin lise ve dengi, yüzde 18,4’ünün ise yükseköğretim mezunu olduğu tahmin edildi.
