Oxford Üniversitesi’nin Reuters Enstitüsü her yıl dijital haber raporları yayınlıyor. 2018 yılında da bir rapor yayımlanmıştı ve Türkiye’nin manipülatif haber sıralamasında zirvede olduğu belirtilmişti. Bu rapora 37 ülkede yapılan anket sonuçlarından oluşturuluyordu. raştırmada katılımcılara geçen hafta tamamen uydurulmuş habere denk gelip gelinmediği sorulmuştu. Türkiye’den katılan katılımcılar yüzde 49 oranında uydurulmuş haber ile karşılaştığını belirtmişti ve bu oranla Türkiye 37 ülke içinde birinci olmuştu.
Bununla birlikte Türkiye, ifade özgürlüğüyle mücadele etme konusunda zirveye oynuyor. 161 ülke arasında ifade özgürlüğü bakımından 139’uncu sırada yer alan Türkiye’den Uganda, Kamboçya gibi ülkeler daha iyi durumda görünüyordu. Bu veri de Britanya merkezli uluslararası ifade özgürlüğü üzerine çalışan insan hakları kuruluşu Article 19 yıllık raporunun sonucu. Konuyla ilgili ayrıntılı haberimizi okumak için tıklayabilirsiniz.
Hem ifade özgürlüğünün kısıtlanması konusunda hem de manipülatif haber yaygınlığında gelişmiş ülkelerin çok gerisinde kalan ülkemizde bunları kanıtlayacak bir örnek daha yaşandı. Yalan bir haber dolaşıma girdi, bunun yalan olduğunu ortaya çıkaran da kısıtlanmak istenen sosyal medya platformlarından biri olan Twitter oldu. Twitter toplumsal olaylarda -buna 6 Şubat depremleri de dahil- ilk kısıtlanan platform oluyordu. Ancak ifade özgürlüğünü her seferinde buradaki kullanıcılar trollere rağmen hatırlatıyor. Peki son olay neydi?
Avrupa Yakası dizisinde canlandırdığı ‘Gaffur’ karakteriyle tüm Türkiye’nin tanıdığı Peker Açıkalın’ın beyin kanaması geçirdiği iddia edildi. Hatta 61 yaşındaki oyuncunun bu yüzden konuşma yetisini kaybettiği de iddia edildi. Öyle ki durumunun kötü olduğu yazılan oyuncunun bir dizi ameliyat geçireceği de iddialar arasındaydı. Çünkü Peker Açıkalın 2011 yıllında kalp krizi geçirmişti ve ölümden dönmüştü. Ancak bu kez durum böyle değildi bunu da iktidarın hedefindeki sosyal medya platformlarından biri olan Twitter ortaya çıkardı. Twitter kullanıcısı olan Peker Açıkalın’ın eşi Çilem Açıkalın eşinin durumunun iyi olduğunu söyledi. Çilem Açıkalın haberlerin doğru olmadığını belirterek “Evet 4 ay oldu opere oldu ancak sağlığı gayet iyi. Yazılanlar gibi değil. lütfen bu asılsız haberlere inanmayın. Eşim gayet iyi ve sağlıklı” dedi. Çilem Açıkalın öfkesini de şu sözlerle anlattı:
“Allah kahretsin sizi Peker Açıkalın gayet iyi. Yalancı medya. Haber mi bulamadınız? Allah’ın belaları.”