İzmir’de 13 yaşında bir erkek çocuğu AIDS nedeniyle hayatını kaybetti. HIV pozitif olduğu bile bilinmiyordu, son evredeki kemik erimesi nedeniyle hastaneye yatırıldığında artık çok geç kalınmıştı.
Bu trajedi aslında bir sağlık trajedisi değil. Anneleri HIV pozitif olduğu için doğuştan AIDS’e neden olan HIV virüsüyle doğan çocuklar olduğu biliniyor ama İzmir’de ölen çocuk öyle değil. Daha da önemlisi, aynı çocuk bundan 3 yıl önce bir operasyon geçirmiş, o sırada yapılan kan testinde HIV pozitif çıkmamış. Yani virüsü son 3 yılda almış.
HIV virüsü ya kanla ya da cinsel ilişki yoluyla, cinsel sıvıların aktarılmasıyla bulaşıyor.
Türkiye’de kural olarak bütün çocuk AIDS vakaları ve çocuk yaşta AIDS ölümleri ‘adli vaka’ kabul ediliyor; savcılıklar tarafından soruşturuluyor. Bu vakada da savcılık soruşturma başlatmış durumda ve gözler çocuğun HIV pozitif olan babasında. Henüz ortada resmi bir suçlama yok ve bir şey bilinmiyor ama aile içi cinsel istismar vakasından şüpheleniliyor. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın çocukla psikiyatri görüşmeleri gerçekleştirdiği ve bir cinsel istismar şüphesi oluşmadığı da söyleniyor.
Türkiye’de çocuklarda HIV pozitif vakalarındaki artış dikkat çekici. NTV’den Melike Şahin’in haberine göre yalnızca İstanbul Tıp Fakültesi’nde şu an HIV pozitif nedeniyle takip edilen 100 çocuk var.
İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyonu Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayper Somer “Bizim eski yıllarda böyle vakalarımız tek tüktü. Ama son beş-altı yıldır bu vakalarda artış oldu” dedi.
100 vakanın 20’sinin cinsel yolla bulaşan vaka olduğunu belirten Somer şu ana kadar beş vakanın hayatını kaybettiğini söyledi.
Çocuklarda HIV’in nedeni anne değilse cinsel yolla bulaşma söz konusu. Bu da bazen küçük yaşta cinsel birliktelik bazen de istismar anlamına geliyor. Bu nedenle her bir çocuk HIV vakası adli olarak da araştırılıyor.
Türkiye’de bilinen 250 HIV pozitif çocuk var
Türkiye’de bilinen, teşhis konan 250’ye yakın HIV pozitif çocuk var.
Aileleri uyaran Somer “Çocuklarının özel yaşamlarını takip etmeleri, güvenli ilişki konusunda onların bilgilendirilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Tedaviler sayesinde son yıllarda anneden bebeğe bulaşma engellenebiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi’nde annesi HIV pozitifken sağlıklı dünyaya gelen 200’e yakın çocuk takip ediliyor.
“AIDS nedeniyle hayatını kaybeden çocuk erkek. Babası HIV pozitif, annesi değil. Yani bu doğuştan virüsün bulaşmadığı anlamına geliyor. Daha önemlisi çocuk 3 yıl önce bir ameliyat geçiyor ve ameliyat öncesi yapılan rutin testte HIV pozitif değil. Yani virüs son üç yıl içinde bulaşmış. Olay aynı zamanda adli vaka. Ve istismar, dahası aile içi istismar da olasılık dahilinde.”
Sağlık Bakanlığı, psikiyatri görüşmesinde istismar bulgusuna rastlanmadığını belirtiyor.
HIV / AIDS nedir?
HIV (Human Immunodeficiency Virus / İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), kan ve korunmasız cinsel temas yoluyla bulaşan, bağışıklık sistemini hedef alan bir virüs.
HIV bağışıklık sisteminin hayati bir bileşeni olan CD4+ T lenfositlerini yok edip savunma mekanizmasını zayıflatarak vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getiriyor.
Bu nedenle HIV pozitif bireyler verem, menenjit, zatürre gibi enfeksiyonlar ve bazı kanser türleri açısından daha yüksek risk altında. Günümüzde HIV tedavisinde kullanılan antiretroviral ilaçlar virüsün çoğalmasını engelleyerek bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı oluyor.
Bu ilaçlar sayesinde HIV pozitif bireyler uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilir. Ancak etkili bir tedavi için erken teşhis ve düzenli doktor kontrolü gerekli. HIV’in erken tespiti tedaviye başlanma açısından büyük önem taşıyor ve hastaların yaşam kalitesini artırıyor.
Bu nedenle HIV testi yaptırmak ve korunma yöntemlerini kullanmak enfeksiyon riskini azaltmada kritik rol oynuyor. HIV tedavisi ve korunma hakkında daha fazla bilgi için sağlık uzmanlarına danışmak önemli.
