Türkiye’nin en çok ziyaretçi ağırlayan bölgelerinden Kapadokya hem doğal görüntüsü hem binlerce yıl öncesine uzanan tarihiyle çok özel bir rotasyon. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tarihi ve kültürel değerlerin korunması amacıyla bölgede başlattığı koruma çalışmaları bölgenin gelecek kuşaklara eksiksiz bir şekilde aktarımını amaçlıyor. Bu çalışmaları sürdüren kurum ise Kapadokya Alan Başkanlığı.
Bakıma ihtiyaç duyan 14 peribacası var
Kapadokya Alan Başkanlığı ekipleri, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Kapadokya’da, iklim, zaman, çevresel koşullar, insan etkisi gibi faktörlerden etkilenerek onarıma ihtiyaç duyan 14 peribacası tespit etti. İlk etapta bunlardan dördünde bakım, onarım ve restorasyon çalışması başlatıldı. Risk oluşturan diğer peribacaları da peyder pey restore edilecek.
Çalışmanın yapıldığı peribacalarının zarar görmemesi için kurulan iskele parçaları yapıya keçeyle tutturulurken, onarımda kullanılan malzemeler doğaya uygun ve uzun ömürlü olması için uzman görüşleri alındıktan sonra komisyon kararı ile uygulanıyor. Kapadokya Alan Başkanı Birol İnceciköz, yaptığı açıkalamada misyonlarının bölgenin doğal, tarihi ve kültürel değerlerini geleceğe sağlıklı şekilde taşımak olduğunu, bu kapsamda gerekli alanlarda restorasyon çalışmalarını başlattıklarını belirtti.
14 peribacasının acilen restore edilmesi gerekiyor.
Öncelik doğal ve tarihi kimliği korumak
Özellikle Nevşehir’in Göreme beldesinde peribacalarıyla iç içe olan yerleşim alanlarının bulunduğuna dikkati çeken Birol İnceciköz, restorasyon ve onarımlarla hem peribacalarının doğal ve tarihi kimliğinin korunduğunu hem de can ve mal güvenliğini açısından oluşabilecek risklerin bertaraf edildiğini söyledi.
Restorasyon çalışmaları öncesinde, dünya mirasını oluşturan değerlerin kriterlerini belirleyen ve denetleyen İCOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) ile UNESCO’dan katılımcıların da olduğu toplantılar düzenlediklerini anlatan Kapadokya Alan Başkanı Birol İnceciköz, çalışmaları insanlığın ortak mirası peribacalarını korumak adına katılımcı bir anlayışla sürdürdüklerini hatırlattı.
Acilen restore edilmesi gereken peribacaları var
Titizlikle yürütülen restorasyonda alanında uzman çevrelerden faydalandıklarını aktaran Birol İnceciköz, “Kapadokya Alan Başkanlığı olarak peribacalarımızı acil müdahale gerektirenler, kapsamlı onarım gerektirenler gibi sınıflara ayırdık. Bunlardan 14’ünün acil restorasyon ihtiyacını olduğunu tespit edip, bilimsel çalışmalar yaptık. Bu peribacalarından dördünün lazer taramasıyla adeta röntgenlerini çektirdik. Çıkan sonuçlara göre kayaç yapıların düşeydeki hareketleri, yapraklanma, iklim ve insan etkisinin sebeplerini araştırıp bundan sonraki süreçte ömürlerinin daha uzun olması amacıyla çeşitli müdahale önerileri ürettik. Bu kapsamda çeşitli üniversitelerdeki akademisyen ve bilim çevrelerinden tavsiyeler alıp hepsinin ortak noktada buluştukları süreci komisyonumuzun onayıyla uygulamaya başladık” dedi.
