Anadolu’dan tarih fışkırmaya devam ediyor. Bu seferki haberler Sivas’taki tarihi Hitit yerleşimi Samuha’dan. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığındaki kazılarda dikkat çekici bulgulara ulaşıldı.
Kazılarda taş aletler ortaya çıkarıldı
Samuha’da bugüne kadar kazılarda eski Asur ticaret kolonileri çağı, Hitit, Roma ve Bizans dönemlerine ait yapı izleri, Roma ve Erken Bizans dönemleri kalıntıları, Hitit kralları, prenses, prens ve görevlilerine ait çok sayıda mühür baskısı bulundu. Kazı Başkanı Doç. Dr. Çiğdem Maner, yaptığı açıklamada 2022 yılından itibaren sürdürdükleri kazılarda yontma taş aletlerinin ortaya çıktığını, uzmanlar tarafından yapılan değerlendirmede bunların Paleolitik Çağ olarak tanımlanan taş devri ile tarihlendirildiğini söyledi. Maner, buluntular arasında Neolitik Çağ’a ait verilerin yer aldığını da belirlendiğini aktararak, bunun önemli bir bilgi olduğunu ifade etti.
Kızılırmak bölgesinde şu anda o dönemlere ait pek yerleşim ya da buluntu izine rastlanılmadığını söyleyen Doç. Dr. Çiğdem Maner, “O dönemlere ait bir yerleşim bulunamadı ama eserler var. Dolayısıyla Kayalıpınar’ın tarihini çok daha geriye çekebiliyoruz” dedi.
‘İştar’ın Tapınağı burada’
Kayalıpınar’da eski Asur ticaret kolonileri ve Hitit dönemine ait birçok bilgi edinebildiklerini belirten Doç. Dr. Çiğdem Maner, açıklamalarına şu bilgileri de ekledi: “Ayrıca buradaki mimari yapılar da o döneme ait ancak taş devri eserler buranın tarihini çok geriye çekiyor. Yaklaşık olarak milattan önce 15 bin yıla geri çekebiliyor, yani günümüzden 17 bin yıl evvel. Dolayısıyla bu bölgenin de en eski yerleşimlerinden biri olacak. Ancak çok daha derin katlarda bu yerleşimler. O dönemde insanlar avcı toplayıcıydı, daha sonra farklı dönemlerde burası gelişti. Eski Asur ticaret kolonileri dönemimde çok önemli bir ticaret merkezi oldu, nehirden faydalanıldı”
Doç. Dr. Çiğdem Maner, Kayalıpınar’ın, Hitit döneminde dönemsel başkentlik yapmış bir yerleşim yeri olduğunu dile getirerek, çivi yazılı metinlerde burada kralların yaşadığını, ayrıca rahip olarak yetiştirildiğini bildiklerini söyledi. Hitit döneminin önemli tanrıları arasında gösterilen Hurri Hava Tanrısı Teşup’un kız kardeşi İştar veya Şavuşka’nın tapınağının bu bölgede olduğunu aktaran Maner, “Eski Asur döneminden itibaren bölgenin en önemli tapınağı olan İştar’ın tapınağının Kayalıpınar’da olduğunu biliyoruz. Bu da Hitit döneminde devam ediyor, daha sonra da İştar, Şavuşka olarak devam ediyor. Her zaman bu bölgede çok önemli bir merkez olduğunu görüyoruz. Hatta erken Bizans döneminde de bunu söyleyebiliriz” dedi.
Kazılarda kilise yapısı da bulundu
Kazılarda önemli kilise yapılarının da ortaya çıktığını vurgulayan Doç. Dr. Çiğdem Maner, şöyle devam etti: “2022’de A açması dediğimiz açmada başladık. Daha önce yapılan kazıların kuzey bölgesinde bulunan alanda ve özellikle geçen seneki bulgulardan burada anıtsal bir Hitit yapısı olduğunu anladık. Özellikle bu sene bulunan çivi yazılı tabletler sayesinde İştar bayramına ait olan tabletler sayesinde buranın İştar daha sonra Şavuşka’ya adanan tapınak olabileceğini düşünüyoruz. Bu sene yapılan kazılarda Hitit dönemine ait iki evre ortaya çıktı. Bunu da üst üste yapılan duvarlardan anlıyoruz. Dolayısıyla uzun bir kullanım dönemi görülmektedir.”
