6 Şubat depremlerinde çadır ve kumanya satmak gibi pek çok uygulamasıyla eleştirilen Kızılay, bu kez de en güncel görevi olan kan bağışı ve teminindeki sorunlar sebebiyle gündemde. Kan bağışı bulmakta güçlük çeken Kızılay’ın stokları tükenmek üzere. Kan tedariki ile yetkilendirilmiş başka bir kuruluş olmadığı düşünüldüğünde, Kızılay’daki stoklarının asgari seviyenin altına düşmesi, ciddi risklere işaret ediyor.
Kızılay, kan stokunun kritik seviyeye gelmesini, Ramazan ayında yaşanan kan bağışlarındaki düşüş, afet illerinde kan bağışı alınamaması ancak ihtiyacın sürmesi ve tüm hastanelerde kan ihtiyacının artması sonucu kan stoklarının azalması olarak gösteriyor.
Kılıçdaroğlu çağrı yaptı, stoklar arttı ama hala yetersiz
Kızılay, 6 Nisan’da ulusal kan stokunun asgari seviyenin altına düştüğünü duyurarak kan bağışı çağrısı yapmıştı. CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da Twitter hesaplarından Kızılay’ın çağrısına destek vermişti.
Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Saim Kerman, 8 Nisan’da bir açıklama daha yapmış ve “Bu sabaha 20 bin 600 ünite kanla başladık. Yani 3 günlük kan stokumuz var” demişti. Kerman, Kılıçdaroğlu ve İmamoğlu’nun çağrısından sonra, 11 Nisan’da yaptığı açıklamada ise stokların 23 bin 824 üniteye yükseldiğini söylemişti. Kerman aynı açıklamasında kritik eşiğin 52 bin ünite olduğunu belirtmişti.
Ameliyatlar erteleniyor
Önceki gün NTV’de yer alan bir haberde de kan stoklarındaki düşüş nedeniyle kan ihtiyacının en fazla olduğu kalp ameliyatlarının yüzde 30’unun ertelenmek zorunda kalındığı ifade edildi.
Kan yokluğunun bazı kalp ameliyatlarına engel olduğunu dile getiren Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Kürşat Bozkurt, ameliyatların ertelendiğini dile getirdi.
“Tıkanmış durumdayız. Belli ameliyatları yapamaz hale geldik.” sözleriyle durumu özetleyen Bozkurt, 3 tane büyükşehirde yaptığı görüşmelerde en az yüzde 20 ile 30 civarında ameliyatlarda erteleme olduğunu ifade etti.
Bozkurt bir açık kalp ameliyatında minimum dört ünite kan kullandıklarını belirterek “Öncesinde hazırlayamazsak ameliyatı yapmıyoruz” dedi.
Türk Tabipleri Birliği İkinci Başkanı Ali İhsan Ökten
‘Acil vakalarda ölümcül sonuçları olur’
10 Haber’e konuşan Türk Tabipleri Birliği İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten acil müdahale gerektiren hastalarda kan bulunamamasının ölümcül sonuçları olabileceğini söyledi. Ökten, vatandaşlara kan bağışı çağrısı yaptı.
Beyin Cerrahı olan Ökten, kendi ameliyatlarını da ertelediğini şu sözlerle anlattı:
“Her ameliyatın bir riski vardır ve buna göre kan ihtiyacı vardır. Bu sebeple ameliyattan önce kan ihtiyacı karşılanır. Ardından anestezi onay verir ve biz hastayı ameliyata alırız. Şimdi Kızılay’dan kan istiyoruz, ‘kan yok’ diyor. Kan olmadığı zaman mecburen ameliyatı erteliyoruz. Benim birebir ertelenen ameliyatlarım var. Bunların bir kısmı bekleyebilecek durumda hastalar ama bir kısmı acil hastalar. Yani olabildiğince hızlı yapmamız gereken ameliyatlar. Acil vakalarda da durum böyle. Hasta yaralı gelir veya tramva gelir acile, o sırada kan yoksa o da çok ciddi bir durum. Acil müdahale gerektiren durumlarda kan olmaması ölümcül sonuçlara yol açabilir.”
Yaşanan tartışmalar sonucunda vatandaşın Kızılay’a güveninin azaldığını söyleyen Ökten, “Her şeye rağmen kan bağışı yapılmalı” dedi.
Ankara Tabip Odası Başkanı Muharrem Baytemür
Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Muharrem Baytemür de 10 Haber’e yaptığı açıklamada acil vakalara dikkat çekti. Baytemür, “Kan ihtiyacı acil durumlarda da önemli, ertelemeyecek acil durumlar var. Trafik kazası gibi. Vatandaşlar taze kan ihtiyacını doğrudan hastanelerde kan vererek karşılıyor ama hastanelerde stok olmuyor. Şuanda acil olmayan ameliyatlar erteleniyor ama durum kötüye gitmeden Kızılay’ın bulunduğu pozisyona rağmen vatandaşlar kan bağışı bulunmalıdır” dedi.
Kınık’a bir istifa çağrısı da Cumhur İttifakı’ndan
Hem kan ihtiyacı hem de tartışmalar devam ederken Kızılay Başkanı Kerem Kınık’a bir istifa çağrısı da Cumhur İttifakı’nın ortağı BBP’nin Genel Başkanı Mustafa Destici’den geldi. Destici, Twitter hesabından “Kızılay Başkanı, kan bağışı başta olmak üzere tüm bağışların önünde bir bariyer vazifesi gördüğünü, kurumsal yapıya zarar verdiğini, onbinlerce çalışanın emeğine yazık ettiğini idrak ederek sorumluluğunun gereğini yerine getirmeli ve görevi ehline bırakmalıdır” paylaşımı yaptı.
Kızılay kan bağışlarından maddi kazanç sağlıyor mu?
Kızılay, kan bağışları karşılığında herhangi bir maddi kazanç sağlamıyor. Kızılay bağışlanan kanları laboratuvar testlerinden geçirip üç farklı bileşene ayırıyor ve ihtiyaç duyulan hastanelere ulaştırıyor.
2005 yılında Sağlık Bakanlığı ile yapılan protokolden beri Kızılay’ın laboratuvar, kan torbası, lojistik, personel giderlerini vb. işletme giderleri ise SGK tarafından karşılanıyor.
Kızılay ihtiyaç duyulan kanı kişilere değil, doğrudan hastanelere veriyor. Kızılay’ın kan temin ettiği hastaneler ise kan tedarikindeki hizmet bedelini SGK’dan alıp Kızılay’a aktarıyor.
Kızılay resmi açıklamasında, “Kesinlikle hasta ile para ilişkisine girilmez. Hastadan kan parası isteyen özel hastaneler mutlaka il sağlık müdürlüklerine şikayet edilmelidir” diyor.
