Kadın sporcular, 1936 Berlin Olimpiyatları’na katılarak bir ilki başaran Halet Çambel ve Suat Fetgeri Aşeni’nin açtığı yoldan giderek Türk sporunun gururu olmaya devam ediyor. Berlin Büyükelçisi İbrahim Hakkı Paşa’nın kızı Remziye Hanım ve Berlin askeri ataşesi Cemil Bey’in kızı olarak 27 Ağustos 1916 tarihinde Berlin’de doğan Çambel, bir süre İsviçre ve Avusturya’da yaşadıktan sonra 1924’te ailesiyle Türkiye’ye döndü. Çambel, Beşiktaş Jimnastik Kulübünde antrenörlük yapan Rus Alexander Nadolski’den eskrim dersleri aldı.
Beşiktaş’ın kurucuları arasındaki Ahmet Fetgeri Aşeni ile Mihrimah Aşeni’nin kızı Suat Fetgeri Aşeni ise 22 Eylül 1916’da dünyaya geldi. Aşeni, küçük yaşta cimnastikle başladığı spor hayatına eskrimle devam etti. Aşeni’nin yolu kısa süre sonra kendisi gibi antrenör Nadolski’den ders alan Çambel ile kesişti. Nadolski’nin talebeleri Çambel ile Aşeni, o dönem ülkede eskrimle ilgilenen başka kadın olmadığından hem arkadaş hem de rakipti. Takvim 1936’yı gösterdiğinde iki sporcu, Almanya’nın Berlin kentindeki 11. Olimpiyatlar’da yarışacak eskrim milli takımına seçildi. Çambel ve Aşeni, yarışmalarda kayda değer bir başarı gösteremese de olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcular olarak tarihe geçti.
Suat Fetgeri Aşeni 22 Nisan 1970, akademik kariyeriyle de Türk tarihine damga vuran Halet Çambel 12 Ocak 2014 tarihinde hayatını kaybetti.
Olimpiyatta ilk madalya Hülya Şenyurt’tan geldi
Judocu Hülya Şenyurt, 1990’daki Avrupa ikinciliği ve 1991’deki Avrupa gençler şampiyonluğu sonrası olimpiyatlarda da madalya alarak tarihe geçti. Henüz 19 yaşındayken 1992 Barcelona Olimpiyatları’na katılan Hülya Şenyurt, 48 kiloda elde ettiği üçüncülükle olimpiyatlarda madalya kazanan ilk Türk kadın sporcu olmayı başardı.
İki olimpiyat şampiyonluğu kazanıldı
Olimpiyatlarda şu ana kadar iki Türk kadın sporcu altın madalyaya ulaştı. Kadınlarda ilk olimpiyat altın madalyasını 2004 Atina Olimpiyatları’nda halterde Nurcan Taylan aldı. Nurcan Taylan, Atina 2004’te Halil Mutlu ve Taner Sağır ile halterde altın madalya kazanan Türk sporcular arasında yer aldı.
Milli boksör Busenaz Sürmeneli de yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle 2021 yılında düzenlenen Tokyo Olimpiyatları’nda altın madalya elde ederek önemli bir başarıya ulaştı. Türkiye, böylece boksta olimpiyat tarihindeki ilk altın madalyasını Busenaz Sürmeneli ile kazandı.
Başarılı sporcu, “Cumhuriyetimizin 100 yıllık tarihine geçmek bana ayrı bir mutluluk veriyor. 100 yılda, olimpiyatlarda boksta bir altın madalya kazandık. Bu sayıları 100’lere çıkaracak güçteyiz. Altyapıdan gelen önemli sporcular var. Boksa başladığımızda tepki vardı. Babam bile olumsuz tepki vermişti. Şimdi ise ‘Ben de kızımı senin gibi boksör yapacağım’ sözlerini duyuyorum. Bu çok ayrı bir gurur” dedi.
Milli tekvandocu Nur Tatar, iki olimpiyat oyunlarında madalya kazanan tek Türk kadın sporcu durumunda. Dünya ve Avrupa şampiyonluğu bulunan Nur Tatar, 2012 Londra Olimpiyatları’nda gümüş, 2016 Rio Olimpiyatları’nda ise bronz madalya aldı.
Olimpiyatlarda madalya kazananlar
Olimpiyatlarda ayrıca Sidney 2000’de Hamide Tosun (Tekvando) bronz, Pekin 2008’de Azize Tanrıkulu (Tekvando) gümüş madalya aldı. Tokyo Olimpiyatları’nda ise Buse Naz Çakıroğlu (Boks) gümüş, Yasemin Adar Yiğit (Güreş), Hatice Kübra İlgün (Tekvando) ve Merve Çoban (Karate) bronz madalyayı boynuna taktı. Milli sporculardan Neslihan Yiğit Arın badminton, Çağla Büyükakçay tenis, İlke Özyüksel modern pentatlon, Göksu Üçtaş Şanlı ise cimnastik branşında olimpiyatlarda Türkiye’yi temsil eden ilk sporcu oldu.
Filenin Sultanları Avrupa şampiyonu oldu
A Milli Kadın Voleybol Takımı, Cumhuriyetin 100. yılında katıldığı FIVB Milletler Ligi, CEV Avrupa Şampiyonası ve 2024 Paris Olimpiyatları Elemeleri’nde şampiyonluğa ulaşarak, Türkiye’ye büyük gurur yaşattı.Filenin Sultanları, sezonun ilk organizasyonu FIVB Milletler Ligi’nde mücadele etti. Finalde Çin’i 3-1 yenerek tarihinde ilk kez Milletler Ligi’nde altın madalya kazanan milli takım, aynı zamanda “dünya 1 numarası”na yükselerek bir ilki daha başardı. 2023 Avrupa Şampiyonası’nda ise finalde Sırbistan’ı 3-2 mağlup eden A Milli Kadın Voleybol Takımı, rakibinden 2019 finalinin rövanşını alarak organizasyon tarihinde ilk kez şampiyon oldu.
Japonya’da düzenlenen 2024 Paris Olimpiyatları Elemeleri’nde oynadığı tüm maçları kazanan milli takım, Paris 2024 vizesi aldı. Elemelerde maç kaybetmeyen tek takım olan Türkiye, Dünya Kupası adıyla oynanan olimpiyat elemelerini şampiyon tamamladı. Ay-yıldızlı ekip ayrıca üst üste 22 maç kazanma başarısı gösterdi.
Güreşte ilklerin kadını Yasemin Adar Yiğit
Dünya ve Avrupa şampiyonu milli sporcu Yasemin Adar Yiğit, elde ettiği başarılarla Türk güreş tarihine geçti. Kadın güreşinin en önemli temsilcilerinden Yasemin, Türkiye’ye adını 2016’da Letonya’nın başkenti Riga’da düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nda duyurdu. Avrupa şampiyonluğuna ulaşan milli güreşçi, organizasyon tarihinde Türkiye’ye kadınlarda ilk altın madalyasını kazandırdı. Türk kadın güreşinde yeni bir sayfa açan Yasemin, bu şampiyonlukla da yetinmedi ve 6 kez adını Avrupa’nın zirvesine yazdırdı.Yasemin, Avrupa’nın yanı sıra dünyanın da zirvesine çıkmayı başardı. Yasemin, Fransa’nın başkenti Paris’te 2017’de gerçekleştirilen Dünya Şampiyonası’nda altın madalya kazanarak bir ilke daha imza attı. Tokyo Olimpiyatları’nda sıkletinde üçüncü olarak kadınlar güreşte Türkiye’ye ilk olimpiyat madalyasını getiren Yasemin, geçen yıl Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da bir kez daha dünya şampiyonluğuna ulaştı. Kadınlar 76 kiloda mücadele eden Yasemin, bu yıl yine Belgrad’da yapılan Dünya Şampiyonası’na sakatlığı nedeniyle katılamadı.
2023 Dünya Güreş Şampiyonası’nda kadınlar 68 kiloda altın madalya kazanan Buse Tosun Çavuşoğlu, Yasemin Adar Yiğit’ten sonra bu başarıya ulaşan ilk Türk kadın güreşçi oldu.
Çağla Büyükakçay’dan WTA şampiyonluğu
Milli tenisçi Çağla Büyükakçay, 2016 TEB BNP Paribas İstanbul Cup’ta tarihi şampiyonluk yaşadı. Çağla, finalde Karadağlı Danka Kovinic’i yenerek WTA turnuvalarında şampiyonluğa ulaşan ilk Türk sporcu olarak kayıtlara geçti.
19 yaşında dünya şampiyonu oldu
Güney Kore’nin Muju kentinde düzenlenen 2017 Dünya Tekvando Şampiyonası’nda Zeliha Ağrıs, 19 yaşında altın madalya kazanarak dikkatleri çekti. Büyükler kategorisinde ilk kez katıldığı Dünya Şampiyonası’ndan altın madalyayla dönen Zeliha, Avrupa şampiyonluğu sevinci de yaşadı.
Aktif tekvando kariyerini sonlandıran İrem Yaman, 2015’te Rusya, 2019’da İngiltere’de düzenlenen Dünya Tekvando Şampiyonası’nda 62 kiloda altın madalya kazandı. İrem Yaman, böylece iki kez dünya şampiyonluğuna ulaşan ilk Türk kadın tekvandocu oldu. Büyükler kategorisinde iki Avrupa şampiyonluğu da bulunan İrem Yaman, Dünya Tekvando Federasyonu tarafından 2018 yılının en başarılı kadın sporcusu ödülüne de layık görüldü.
Türkiye’nin ilk grand slam şampiyonu tenisçisi
Kariyerini noktalayan İpek Soylu, en önemli zaferini 2014 ABD Açık Tenis Turnuvası’nda yaşadı. Genç çiftler kategorisinde İsviçreli partneri Jil Belen Teichmann ile şampiyonluğa ulaşan İpek, ‘Türkiye’nin ilk grand slam şampiyonu tenisçisi’ unvanını alarak adını unutulmazlar arasına yazdırdı.
Şahika Ercümen’den Cumhuriyet’in 100. yılında dünya rekoru
Türk serbest dalışçı Şahika Ercümen, Cumhuriyet’in 100. yılına ithafen Hatay’da gerçekleştirdiği denemede, paletsiz değişken ağırlık kategorisinde dünya rekoru kırdı. Yayladağı ilçesi Karamağara Koyu açıklarında suya giren sporcu, paletsiz değişken ağırlık kategorisinde Sırp asıllı Lena Balta’nın elinde bulundurduğu 105 metre dünya rekorunu 106 metrelik performansıyla geliştirdi. Şahika Ercümen, Bahamalar’da yer alan Mavi Çukur’da düzenlenen Dünya Serbest Dalış Kupası’nda ise 100 metrede Türkiye rekoru kırdı. Şahika, 100 metreye 3 dakika 14 saniyede dalarak rekorun yeni sahibi oldu. Milli sporcu ayrıca 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında gittiği ‘beyaz kıta’da dalış yaparak tarihe geçti.
Engel tanımayan şampiyonlar
Gizem Girişmen, 2008 Pekin Paralimpik Oyunları’nda okçuluk branşında aldığı altın madalyayla Türk spor tarihine geçti. Girişmen, bu başarısıyla paralimpik oyunlar tarihinde altın madalya alan ilk Türk kadın sporcu oldu.
Paralimpik halterci Nazmiye Muratlı, hem 2012 hem de 2016 paralimpik oyunlarında altın madalya kazanarak İstiklal Marşı’nı dünyaya dinletti.
Kadın Golbol Milli Takımı da Rio 2016 ve 2021’de yapılan Tokyo Paralimpik Oyunları’nda şampiyon olarak tarihi başarılara imza attı.
Paralimpik yüzücüler Sümeyye Boyacı ve Sevilay Öztürk de dünya ve Avrupa şampiyonalarında kazandıkları madalyalarla adlarından söz ettirdi. Sümeyye Boyacı, dünya ve Avrupa şampiyonluğunu kazanan ilk Türk paralimpik yüzücü olmanın gururunu yaşadığını söyledi. Kendisinden sonra gelecek sporculara elinden geldiği kadar örnek olmaya gayret ettiğini belirten Boyacı, “Cumhuriyet’imiz aslında başta Ulu Önder Atatürk ve onun silah arkadaşlarının bize, Türk gençlerine emanet ve hediye ettiği bir hazine. Cumhuriyet gençleri olarak, her geçen yıl bu hazinenin değerini artırarak bu hazineye, bu emanete sahip çıkmakla yükümlüyüz. Biz sadece 29 Ekim’de değil, aslında antrenman için kalktığımız, madalya aldığımız her an Cumhuriyet’i tekrar tekrar kutluyoruz” dedi.
Paralimpik oyunlarında ilk madalyayı alan yüzücü unvanına sahip Sevilay Öztürk ise 2016 Rio Paralimpik Oyunları’na katılan en genç sporcu olduğunu vurguladı. Sevilay Öztürk şöyle konuştu: “İlk finallerimi orada yüzdüm. Ondan sonra 2020 Tokyo Paralimpik Oyunları’na katıldım, üçüncü oldum. Paralimpik oyunlarında yüzme branşında ilk madalyamızı kazandım. Tarihe geçtiğim için çok mutlu ve gururluyum. 2021 Avrupa Şampiyonası’nda 2 gümüş ve 2 bronz madalya alarak, çok fazla madalyayla Türkiye’ye dönen ilk kişi ben oldum.”