Futbolda en renkli kıta turnuvalarından olan Afrika Uluslar Kupası bugün başlıyor. 34.kez düzenlenecek organizasyonun bu yılki adresi Fildişi Sahili. Geçen sene haziran-temmuz aylarında oynanması planlanan şampiyona ev sahibi ülkedeki olumsuz hava koşulları nedeniyle 2024 ocak ayına ertelenmişti.
Fildişi Sahili, 1984’ün ardından turnuvaya ikinci kez ev sahipliği yapacak. 11 Şubat’taki finalle sona erecek turnuvada maçlar beş şehirde altı stadyumda oynanacak. Finalin adresi Abidjan’daki Alassane Ouattara Stadı olacak. 24 takımın altı grupta mücadele edeceği şampiyonada gruplarda ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi dört grup üçüncüsü son 16 turuna kalacak. Afrika Futbol Konfederasyonu, bu yıl şampiyon olacak takıma ödenecek para miktarını yüzde 40 oranında arttırdı. Kupayı kazanan ekip, toplam 7 milyon dolarlık ödülün de sahibi olacak. Turnuvada ikinci sırayı elde eden takım 4 milyon dolarlık ödülle turnuvayı tamamlayacak, yarı finale kalan iki takım da 2,5 milyon dolar kazanacak.
İlki 1957 yılında düzenlenen organizasyonda bugüne dek 15 farklı ülke şampiyonluk sevinci yaşadı. Kupayı yedi kez kazanan Mısır en başarılı ülke konumunda. Kamerun’un beş, Gana’nın ise dört şampiyonluğu bulunuyor. Kupa tarihinin en golcü ismi ülkemizde Antalyaspor ve Konyaspor’da forma giyen Samuel Eto’o. Kamerunlu yıldız şampiyonada toplamda 18 kez rakip fileleri havalandırdı. Turnuva tarihinde 11 kez organizasyonu düzenleyen ülke mutlu sona ulaştı. 2006’dan bu yana ev sahipleri şampiyonluk kazanamıyor.
Yolu ülkemizden geçen birçok futbolcunun boy gösterdiği Afrika Uluslar Kupası’nda verilen en iyi oyuncu ödülünü alanlar içinde Türkiye Ligi’nde forma giymiş Rigobert Song, Jay Jay Okocha, Ahmed Hassan ve 2023’te ülkemizde yaşanan deprem felaketinde Hatay’da hayatını kaybeden Christian Atsu var. Bu yılki turnuva Gana Milli Takımı’nın kaptanı Andre Ayew için özel bir anlam ifade ediyor. Bir dönem Fenerbahçe formasını da terleten deneyimli krampon Fildişi Sahili’ndeki turnuvada fileleri havalandırırsa yedi farklı Afrika Uluslar Kupası’nda gol atan tek oyuncu olarak tarihe geçecek.
Afrika Uluslar Kupası’nda şampiyonluk mücadelesi genelde Batı Afrika ülkeleri ile Kuzey Afrika ülkeleri arasında geçiyor. Bu yıl da aynı senaryonun tekrarlanması bekleniyor. Kupa Afrikalılar için bir futbol şenliği ancak Avrupa kulüpleri içinse hiç de keyifli bir organizasyon değil. Çünkü sezonun ortasında önemli oyuncular kulüplerini yalnız bırakıyor. Ülkemizden de birçok futbolcu bu kupa için Fildişi Sahili’ne gitti. Afrika Uluslar Kupası’nı merakla bekleyenlerden biri Manchester United’ın Türk file bekçisi Altay Bayındır. Takımın birinci kalecisi Andre Onana, Afrika Uluslar Kupası’nda yer alacağı için milli file bekçimize de forma şansı doğabilir. Organizasyon her zaman ilginç olaylara sahne oldu. Maçı 85. dakikada bitiren hakemden, soyunma odasına giren büyücülere dek belki sadece bu kupada görülebilecek hadiseler yaşandı. Bakalım bugün başlayan turnuvada da enteresan vakalara rastlanacak mı?
Son olarak Fildişi Sahili’nde düzenlenecek Afrika Uluslar Kupası hakkında Afrika’da uzun yıllar çalışan teknik direktör Muhsin Ertuğral, ülkemizde top koşturan Afrikalı oyuncular Feghouli ve Belhanda ile Afrika futbolunu yakından takip eden Rahman Osman’ın görüşleri…
Muhsin Ertuğral (Teknik direktör): Herkes 2022 Dünya Kupası’nda yarı final oynayan Fas’ın Afrika Uluslar Kupası’nda da başarılı olacağını düşünüyor. Ama bana göre o turnuvada ortaya koydukları savunma disiplinini burada tekrarlayamayabilirler. Başarıları buradan kaynaklanıyordu. Ben Fas’ın final oynayacağını düşünmüyorum. Kamerun uzun yıllardır birlikte oynayan oyunculardan kurulu, hedefe yönelik kimliği olan iyi bir takım. Oyuncu kalitesi açısından Senegal öne çıkıyor. Kadro genişliği, oyuncu kalitesi ve ev sahibi olması nedeniyle Fildişi Sahili en büyük favorilerden. Sürpriz beklemiyorum. Nijerya oyuncu kalitesiyle ışık veriyor ancak kolektif oyun konusunda eksikleri var. Mali ve Burkina Faso daha önceki turnuvalarda sergiledikleri oyunlarla umut verdiler. Ama bu turnuvada başarı elde edecek kadro derinliğine sahip değiller. Merakla izleyeceğim oyuncular Gine’den Serhou Guirassy, Cezayirli Mohamed Amaoura, Gana’dan Mohamed Kudus, Nijerya’dan Victor Osimhen ve Zambiyalı Patson Daka. Afrika futbolunda en büyük handikap uzun vadeli çalışmalar yapılamaması ve oyuncuların bireysel yeteneklerinin kolektif bir oyun anlayışıyla birleştirilememesiydi. Bu kupada bu sorunların üstesinden gelebilmiş takımlar var. Bu nedenle rekabet düzeyi yüksek, iyi bir turnuva izleyeceğimizi düşünüyorum.
Younes Belhanda: Bana göre şampiyonluk adayları Fildişi Sahili, Senegal ve Fas. Dünya Kupası’nda yarı final oynayan ülkem Fas’tan herkes başarı bekliyor. Ancak Afrika Uluslar Kupası ve Dünya Kupası iki farklı organizasyon. Şampiyonluk için Fas’ın Dünya Kupasındaki konsantrasyonu tekrarlaması gerekiyor. Sürpriz yapabilecek ülke. Nijerya. Yıldız adaylarım Victor Osimhen, Sadio Mane ve Amine Harit. Bence iyi bir turnuva izleyeceğiz. Fildişi Sahili organizasyona iyi hazırlandı. Maçlar geçmişe göre daha iyi zeminlerde oynanacak. Afrika futbolu giderek gelişiyor. Geçmişe göre daha iyi kaleciler var. Andre Onana, Yassine Bounou çok iyi kaleciler.
Sofiane Feghouli: Bu yılki Afrika Uluslar Kupası’nda şampiyonluk için daha şanslı ülkeler ev sahibi Fildişi Sahili, son şampiyon Senegal ve 2022 Dünya Kupası’nda yarı final oynayan Fas. Bunun yanında hemen her ülke sürpriz yapabilir. Cezayir olarak bizim hedefimiz yedi maçı da kazanarak şampiyonluğa ulaşmak. Biz yıldıza dayalı bir ekip değiliz. Takım oyunuyla sonuca gitmeye çalışacağız.
Rahman Osman (Gazeteci): Fildişi Sahili’nde düzenlenecek Afrika Uluslar Kupası için benim şampiyon adaylarım Fas, Senegal, Gana ve Cezayir. Victor Osimhen, Mohamed Salah, Mohammed Kudus, Yves Bissouma ise turnuvada yıldızlaşacağını düşündüğüm isimler. Mali sürpriz yapabilecek ülke. Bence çok iyi bir şampiyona izleyeceğiz. Afrika Uluslar Kupası en iyi kıta turnuvası. Oyuncular ülkeleri için yürekten oynuyor.
Gruplar
A Grubu: Fildişi Sahili, Nijerya, Ekvator Ginesi, Gine-Bissau
B Grubu: Mısır, Gana, Yeşil Burun Adaları, Mozambik
C Grubu: Senegal, Kamerun, Gine, Gambiya
D Grubu: Cezayir, Burkina Faso, Moritanya, Angola
E Grubu: Tunus, Mali, Güney Afrika, Namibya
F Grubu: Fas, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Zambiya, Tanzanya