Londra’da Henley&Partners’in yaptığı Henley Pasaport Endeksi çalışmasının 2024 rakamları açıklandı. Sonuçlar tahmin edileceği üzere Türkiye açısından iç açıcı değil.
Çalışmayı yürüten Henley&Partners ikamet ve yatırım yoluyla vatandaşlık alanında verdiği danışmanlık hizmetleriyle bilinen bir kuruluş. Şirketin dünya çapında 45’ten fazla ofisi var.
Henley&Partners 12 milyar dolardan fazla doğrudan yabancı yatırımı yönlendiren, yatırım göçü konusunda hükümetlere danışmanlık uygulamasını da yürüten dünyanın önde gelen kuruluşlarından. Dolayısıyla bir yandan ülkelerarası insan göçü, bir yandan da ülkelerarası sermaye göçü konusunda çalışıyor.
Henley Pasaport Endeksi 199 farklı pasaportun 227 seyahat noktasına vizesiz erişimini esas alarak değerlendirme yapıyor. Endeks ve içeriği Uluslararası Hava Taşımacılığı Otoritesi’nin (IATA) sağladığı verilere dayalı ve bu veriler işleniyor.
Değerlendirmede vize gerekmiyorsa o pasaport için=1 değerinde bir puan oluşturuluyor. Varış noktasına girerken varışta vize (VOA), ziyaretçi izni veya elektronik seyahat otoritesi (ETA) alınabiliyorsa da aynı durum geçerli.
Vizenin gerekli olduğu veya pasaport sahibinin ayrılmadan önce hükümet onaylı elektronik vize (e-Vize) alması gerektiği durumlarda değeri = 0 olan bir puan atanıyor. Bu varışta vize için ayrılmadan önce hükümet onayına ihtiyaç olması durumunda da geçerli.
Bu araştırma süreci yıl boyunca devam ediyor. İlgili vize politikası değişikliklerini çalışmaya yansıtmak için sıkı bir izleme sistemi de var.
Çalışmanın yeni yayımlanan sonuçları son 10 yıllık dönemde dünyanın en çok değer yitiren pasaportlarından birinin de Türk pasaportu olduğunu ortaya koydu. Çalışma sonuçlarına göre 2014 ve sonrasındaki 10 yıllık dönemde Türk pasaportuyla vizesiz girilemeyecek ülkelerin sayısı maalesef 38’den 52’ye yükseldi. Bu Türk pasaportunun dolayısıyla Türkiye’nin dünyada itibar kaybının da önemli bir göstergesi. Türkiye pasaportunun değeri itibariyle 199 ülke arasında 54. sırada.
Endeksi incelediğimizde beş yıl üst üste zirvede yer alan Japonya’ya bu defa Fransa, Almanya, İtalya, Singapur ve İspanya aynı puanla katıldılar. Hepsi de dünya çapında 227 noktadan 194’üne vizesiz erişim olanağına sahip.
Dünyanın en güçsüz ya da geçersiz diyebileceğimiz pasaportları ise sırasıyla Afganistan, Suriye, Irak, Pakistan ve Yemen’e ait.
Sonuçları değerlendirildiğinde Türkiye yüzyılı iddiası ile ortaya çıkılan bir dönemde ülke içinde zaman zaman dile getirilen pek çok soruna bağlı olarak dünyada Türkiye’ye bakışın giderek kötüleştiği bu verilerle bir kez daha ortaya çıkıyor. Dünyada giderek artan sayıda ülke Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını ülkesine kabul etmek istemiyor. Bu herkesin üstünde ayrıntılı olarak düşünmesi gereken bir konu.
Konunun özünde de giderek artan yabancı nüfusunun (kayıtlı ve kayıtsız Suriyeli, Afgan vb.leri) yanında ülkenin ekonomik, sosyal, hukuki, eğitim vb. pek çok alanda geriye gidişi var. Dünyanın Türkiye’ye bakışı maalesef giderek kötüleşiyor. Bu ortamda da hiçbir sorunumuzu çözmemiz mümkün değil. Zaten sorunların olması gereken şekilde çözümlenmesinin istenip istenmediği de belli değil.
