2022 yılının Şubat ayında Ukrayna’da başlayan savaş üçüncü yılında da devam ediyor. Son dönemde Ukrayna’nın doğusunda birçok köyü ele geçiren Rusya kuzeydeki Harkiv kentinde de kapsamlı operasyonunu sürdürüyor. Kiev yönetimi ise Batılı müttefiklerinden gelecek olan silahları bekliyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Amerika’nın Ukrayna’ya desteğini teyit etmeyi amaçlayan ancak Rusya’nın ülkenin kuzeydoğusundaki askeri kazanımlarının gölgesinde kalabilecek bir ziyaret için Kiev’e geldi.
Polonya’nın doğusundan gece treniyle yapılan habersiz ziyaret Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana Blinken’in Kiev’e yaptığı dördüncü ziyaret oldu. Bu ziyaret Başkan Joe Biden’ın Ukrayna için 60 milyar dolarlık yardım paketini imzalamasından yaklaşık üç hafta sonra gerçekleşti.
Üst düzey bir ABD’li yetkilinin New York Times’a (NYT) verdiği bilgiye göre Blinken Salı günü Kiev’de Amerikan yardımını kutlayan ve Rusya’nın ülkeyi kontrol altına alma çabalarının başarısızlığa uğramasını Ukrayna için stratejik bir başarı olarak gösteren bir konuşma yapmayı planlıyor.
Yetkili Blinken’ın ayrıca Ukrayna’nın Batı ile bütünleşmek istiyorsa demokratik yönetişim ve yolsuzlukla mücadele reformlarında ilerleme kaydetmeye devam etmesi gerektiğinin altını çizeceğini söyledi.
Biden ve Blinken aylardır Kongre’nin kritik öneme sahip ABD silahlarını onaylamakta gecikmesinin Ukrayna ordusunu çıkmazda olan doğu cephesinde savunmasız bırakacağı uyarısında bulunmuştu. ABD’li yetkili geciken yardım ile Rusya’nın Harkiv şehri yakınlarındaki kazanımları arasında doğrudan bir bağlantı kurmayı reddetti. Ancak yetkili finansman açığının ordusu mühimmat ve diğer kritik teçhizata muhtaç olan Ukrayna’yı zayıflattığının açık olduğunu belirtti.
Ukraynalıların mevzilerini koruduklarını ve Ruslara ağır kayıplar verdirdiklerini savunan yetkili ABD yardımı ülkeye aktıkça kazanımlar elde etmelerinin muhtemel olduğunu söyledi.
‘Putin’e en güçlü cevap’
Blinken başkent Kiev’de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve diğer üst düzey yetkililerle bir araya geldi. Zelenski ile görüşmesinde Blinken ABD yardımlarının bir kısmının Ukrayna’ya ulaştığını, geri kalanının da yolda olduğunu vurguladı.
Ukrayna’nın önemli ihtiyaçlarından söz eden Blinken hava savunmasının ‘en büyük eksiklik’ olduğunu ve Harkiv’in daha fazla hava savunmasına ihtiyacı olduğunu anlattı.
Blinken güçlü, özgür ve gelişen bir Ukrayna’nın ‘Putin’e en güçlü cevap’ olduğunu dile getirdi.
Görüşmeye ilişkin X hesabından da paylaşım yapan ABD’li bakan “Başkan Zelenski’ye söylediğim gibi ABD ilk günden beri Ukrayna’nın yanında. Yanınızda durmaya devam edeceğiz” dedi.
Zelenski ise Ukraynalı ‘savaşçılar’ için özellikle de ülkenin doğusunda ‘zor bir dönemden geçildiğini’ söyledi. Blinken’a geçen ay Kongre tarafından kabul edilen askeri yardım paketi için teşekkür eden Zelenski paketin iki partinin de (Cumhuriyetçiler ve Demokratlar) desteğini aldığını vurguladı.
Ukrayna lideri ayrıca silahların mümkün olan en kısa sürede teslim edilmesinin çok önemli olduğunu da sözlerine ekledi.
Görüşmeler Rus güçlerinin Kiev’e sık sık füze ve insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırdığı bir döneme denk geliyor.
Blinken Kongre yardım paketinin kabulünden bu yana Ukrayna’yı ziyaret eden ilk üst düzey ABD yetkilisi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan yardım paketi kabul edilmeden önce mart ayı sonunda Kiev’de Zelenski ile bir araya gelmişti.
Bu ay Financial Times tarafından düzenlenen bir etkinlikte konuşan Sullivan Rusya’nın kısa vadede bazı kazanımlar elde etmesini beklediğini ancak yeni ABD yardımlarının Ukrayna’nın ‘sınırlarını korumasına’ ve sonunda topraklarını geri almaya başlamasına olanak sağlayacağını savundu.
Aldı eline gitarını, şarkı söyledi
Blinken ziyaretinin ilerleyen saatlerinde Kiev’in merkezindeki bir bar olan Barman Dictat’ı ziyaret ederek Ukraynalı 19.99 grubuna eşlik etmek üzere sahneye çıktı. Gitarı eline alan Blinken, Neil Young’un Berlin Duvarı yıkılmadan önce 1989’da yayınladığı Rockin’ in the Free World’u çaldı.
Blinken resitalden önce “Özellikle de Harkiv’in kuzeydoğusundaki askerleriniz, vatandaşlarınız acı çekiyor. Ama onların da sizin de bilmeniz gereken şey ABD’nin yanınızda olduğu, dünyanın büyük kısmı sizin tarafınızda ve sadece Ukrayna’da değili tüm dünyada özgürlük için savaşıyorlar” dedi. Bazı Ukraynalılar cephede durum çok karışıkken Blinken’ın eline gitar alıp sahneye çıkmasını eleştirirken, bazıları da söylediklerini övdü.
Secretary of State Anthony Blinken is playing guitar at a bar in Kyiv after going to Ukraine and pledging them American tax dollars until the end of time
pic.twitter.com/rvzLzXRGaK— Greg Price (@greg_price11) May 14, 2024
Ukrayna’ya daha önce ne kadar askeri yardım yapıldı?
ABD’nin Ukrayna için hazırladığı yeni yardım paketindeki silahlar cepheye ulaşmaya başladı. ABD’de bir yıl süren siyasi çıkmazın ardından Başkan Joe Biden Nisan ayında yaklaşık 61 milyar dolar değerinde askeri desteği onayladı. Bunun en az 8 milyar doları Ukrayna’ya füze ve mühimmat ikmali için kullanılacak.
Şubat 2024’te Avrupa Birliği (AB) Macaristan’ın anlaşmayı engellemekten vazgeçmesinin ardından Ukrayna için 50 milyar euroluk bir yardım paketini daha kabul etti.
Halihazırda ne kadar yardım sağlandığına gelince bir Alman araştırma kuruluşu olan Kiel Enstitüsü’ne göre Şubat 2022 ile Şubat 2024 arasında ABD Ukrayna’ya 46.2 milyar dolar değerinde silah ve ekipman teslim etti ya da bunları taahhüt etti.
ABD’den sonra sırasıyla Almanya da Ukrayna’ya 10.7 milyar dolar, İngiltere 5.7 milyar dolar, Danimarka 5.2 milyar dolar ve Hollanda 4.1 milyar dolar değerinde silah ve ekipman verdi.
