Geçen hafta Halep’e saldırarak 40’tan fazla kişinin ölümüne neden olan İsrail güçleri bu defa da Suriye’nin başkenti Şam’da İran konsolosluğunu vurdu. Saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahidi ve Tuğgeneral Muhammed Hadi Hac Rahimi dahil 7 üst düzey yetkili hayatını kaybetti.
Son dönemde İran’ın desteklediği örgütlere ve hatta doğrudan İran’a bağlı güçlere yönelik saldırılarını artıran Tel Aviv’in bu hamlesi “İsrail’in İran’ı savaşa çekme girişimi” olarak yorumlandı. İran’dan ise saldırıya yanıt gecikmedi, fakat yine sözlü oldu bu yanıt.
Saldırıyla ilgili yazılı açıklama yapan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi “namertçe işlenen bu suçun cevapsız kalmayacağını” söyledi. Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nin internet sitesinde yayımlanan açıklamaya göre Reisi “Direniş Cephesi savaşçılarının inanç ve iradesine karşı tekrarlanan yenilgi ve başarısızlıkların ardından Siyonist rejim kendini kurtarma mücadelesinde kör suikastları gündemine alıyor” dedi.
“Won’t Go Unanswered”: Iran President On Israel Attack On Embassy In Syria https://t.co/PxY9u9qScU pic.twitter.com/7lJ2ltaK2x
— NDTV (@ndtv) April 2, 2024
Saldırıyı “terör suçu ve uluslararası hukukun ağır ihlali” olarak değerlendiren Reisi’nin açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Direniş cephesinin her geçen gün güçlendiğine ve özgür ulusların bunların gayrimeşru doğasına duyduğu tiksinti ve nefrete tanık oluyoruz.”
Saldırıda hayatını kaybeden 63 yaşındaki Zahidi kırk yılı aşan Devrim Muhafızları Ordusu kariyerinde çeşitli üst düzey görevlerde bulunmuştu.
Hamaney’den intikam yemini
İran’ın dini lideri konsolosluk saldırısı için İsrail’den intikam almaya yemin etti. Ali Hamaney devlet medyasında yer alan açıklamalarında İsrail’in Şam’daki İran konsolosluğuna yaptığı saldırıdan pişmanlık duyacağını söyledi.
Hamaney’in bir danışmanı, Washington’un saldırıdan haberdar olup olmadığına bakılmaksızın ABD’nin sorumluluğu olduğunu savundu.
İsrail’den yalanlama: Konsolosluk binası değildi
İsrail hükümeti saldırıda İran konsolosluğunun vurulduğunu yalanladı. Hükümet sözcüsü Avi Hyman Sky News’e yaptığı açıklamada Şam’da vurulan binanın konsolosluk olmadığını söyleyerek haberlerle çelişkili ifadeler kullandı.
İki İranlı general ve beş askeri yetkilinin ölümüne neden olan saldırıdan İsrail sorumlu tutulurken, Hyman demecinde şöyle konuştu:
“Saldırıya uğrayan bina konsolosluk binası değildi, büyükelçilik değildi, diplomatik misyon değildi ve binadaki İranlıların Paskalya yumurtası dağıtmak için orada olmadıklarını söyleyebilirim.”
Rusya acil toplantı talep etti
Öte yandan İsrail saldırıyı resmi olarak üstlenmedi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) ölümcül saldırıyı Suriye’nin müttefiki Rusya tarafından talep edilen bir acil toplantıda görüşmesi bekleniyor.
Kremlin de olayın bir saldırganlık eylemi olduğunu söyleyerek olaya müdahil oldu. Sözcü Dmitri Peskov bu tür saldırıların uluslararası hukukun tüm temellerini ihlal ettiğini ifade etti.
İran’ın BM Misyonu ise yaptığı açıklamada “İran uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler Tüzüğü uyarınca bu tür kınanacak eylemlere kararlı bir yanıt verme hakkını saklı tutar” dedi. Saldırının “potansiyel olarak diğer ulusları da kapsayan daha fazla çatışmayı tetikleyebileceği” uyarısı yapan heyet Güvenlik Konseyi’ni “bu haksız suç eylemini kınamaya” çağırdı.
ABD’den ‘dahlimiz yok’ açıklaması
ABD merkezli Axios haber sitesine konuşan bir ABD Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC) sözcüsü Washington’un olayda dahli ve saldırıdan haberi olmadığını savundu.
U.S. tells Iran it “had no involvement” in Israel strike https://t.co/lwBZTFVNIf
— Axios (@axios) April 2, 2024
Adı açıklanmayan yetkili Beyaz Saray’ın bunu direkt olarak Tahran yönetimine bildirdiğini kaydetti.
İran Meclis Başkanı Galibaf: İsrail ağır bir ceza alacak
İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf İsrail’in Şam’daki konsolosluğa düzenlediği ölümcül hava saldırısını şiddetle kınayarak “işgalci varlığın (İsrail) terör saldırısı nedeniyle ağır ceza” alacağı uyarısı yaptı. Yayımladığı taziye mesajında Galibaf “cesur ve yürekli” İranlı komutanlarının soğukkanlılıkla öldürülmesine neden olan bu saldırının İsrail rejiminin acımasızlığını ve vahşetini daha da gözler önüne serdiğini söyledi.
Galibaf mesajında saldırının “gaspçı Siyonist varlığın bölge genelinde faaliyet gösteren direniş gruplarının direnci ve kararlılığı karşısındaki zayıflığı, çaresizliği ve umutsuzluğunun da göstergesi olduğunu” savundu. İranlı yetkili “Gaspçı İsrail rejiminin cahil liderleri ve onların savunucuları bu tür kötü niyetli eylemlerin özgürlük arayan direniş savaşçılarının iradesini etkilemeyeceğini, saldırgan ve kötü niyetli hareketlerinin şiddetli bir cezayla karşılanacağını anlamalıdır” dedi.
İsrail’in ABD’yi yanına çekme girişimi olabilir mi?
Eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Charlie Gammell ise Sky News’e verdiği demeçte İsrail’in Şam’daki İran konsolosluğuna düzenlediği saldırının “ABD’yi yeniden kendi tarafına çekme çabası” olabileceğini söyledi.
Gammell Tel Aviv’de “Gazze’deki savaşı İran’la daha geniş bir çatışmaya bağlayabilirsek bu Amerika’yı tekrar yanımıza çekecektir” şeklinde bir kanı olduğunu öne sürdü. Eski diplomat şunu da ekledi: “Büyükelçilikler egemenlik alanıdır ve başka bir ülkedeki diplomatik bir binaya saldırmak başka bir ulusun toprağına saldırmakla eşdeğerdir.”