İsrail bu kez Şam’da İran Konsolosluğu’nu hedef aldı, İran Devrim Muhafızları komutanı öldü

İsrail’in Gazze’de yürüttüğü savaşın ilk gününden beri en çok endişe yaratan konulardan biri savaşın Ortadoğu’daki diğer ülkelere sıçramasıydı. İsrail halihazırda ülkenin kuzeyinde Lübnan Hizbullahı ile çatışma halinde. Sonra Kızıldeniz’de her gördüğü gemiyi ne olduğundan bağımsız olarak vuran Husi tehlikesi var. ABD ve İsrail şimdiye kadar Hizbullah ve Husilerin arkasında İran’ın olduğunu söyleyerek Tahran’ı suçlayıp duruyor.

Tel Aviv özellikle savaşın başından bu yana Suriye’yi daha sık hedef alır oldu. Zaten savaş öncesinde de Şam’ı hedef alan İsrail saldırılarını Halep’e genişletti. Daha üç gün önce Halep’i vuran İsrail 53 kadar kişinin ölümüne sebep oldu. Bugün ise hedef Şam oldu, saldırıyı daha önemli kılan ise İran Konsolosluğu’nun da saldırıdan payını almasıydı. Şam saldırısında İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanı hayatını kaybetti.

Suriye devlet medyası SANA İsrail’in saldırısında Şam’daki İran’ın konsolosluk binasının da hedef alındığını, çok sayıda ölen olduğunu duyurdu. Medyaya yansıyan görüntülerde Şam’ın batısındaki Mezzeh bölgesinde, İran Konsolosluğu’na komşu bir yapının vurulduğu ve havaya duman ve toz yükseldiği görülüyor.

⚡️BREAKING

Israel bombed the building next to the Iranian Embassy in Damascus

The Iranian embassy appears to have suffered damage. pic.twitter.com/9moRwujMJz

— Iran Observer (@IranObserver0) April 1, 2024

İran’ın haber ajansları saldırıda beş kişinin öldüğünü söylerken İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü ölü sayısını altı olarak açıkladı. Daha sonra İran Devrim Muhafızları ölü sayısını yedi olarak güncelledi. İsrail ise konu hakkında açıklama yapmayı reddetti, ancak bu zamana kadarki saldırılarında da zaten doğrudan sorumluluk üstlenmemişti. Ayrıca Zahedi bir süredir İsrail’in suikast listesinde yer alıyordu.

New York Times’a adının açıklanmaması şartıyla konuşan dört yetkili ise Şam’daki saldırının arkasında İsrail’in olduğunu kabul etse de binanın diplomatik statüsü olmadığını öne sürdü.

Suriye ordusundan yapılan açıklamaya göre İsrail uçakları yerel saatle 17 sularında işgal altındaki Golan Tepeleri yönünden konsolosluk binasını hedef aldı. Suriye hava savunma sistemleri uçakların fırlattığı füzelerden bazılarını düşürebildi, ama birkaçı İran Konsolosluğu’nun yanındaki binaya isabet ederek binanın tamamen yıkılmasına ve o sırada içeride bulunanların ölmesine ya da yaralanmasına neden oldu.

Ölenlerden biri İran Devrim Muhafızları komutanı

Ordu kayıpların çıkarılması için enkaz kaldırma çalışması yapıldığını duyurdu. Nour haber ajansı İran’ın Şam Büyükelçisi Hüseyin Ekberi ve ailesinin saldırıda zarar görmediğini bildirdi. Saldırı sırasında konsolosluktaki ofisinde olduğunu söyleyen Ekberi yıkıma bizzat şahit olduğunu belirtti. Saldırıda aralarında İranlı konsolosluk çalışanları ile askeri danışmanların da öldüğünü söyleyen Ekberi, başka bir açıklamasında ise yaralılar arasında iki Suriyeli polisin de olduğunu söyledi.

Hayatını kaybedenler arasında biri var ki ortalığı kızıştırma ihtimali çok yüksek. Bu kişi İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanlarından Muhammed Rıza Zahedi. Zahedi’nin Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü’ndeki etkili bir ismi olduğu biliniyor. Ayrıca Tahran’ın Hizbullah ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile ilişkilerinde önemli bir figürdü.

İran basını Zahedi’nin saldırı sırasında Filistinli direniş gruplarından İslami Cihad’ın liderleriyle görüşmekte olduğunu yazdı. Zahedi Kudüs Gücü’nün Lübnan’a mühimmat ve silah götürmekten sorumlu 18000 numaralı birimini kontrol ediyordu. Daha önce de Hava Kuvvetleri ile İmam Hüseyin Tümeni’ne komutanlık etmişti.

Öte yandan Devrim Muhafızları’ndan yetkililer, saldırıda yedi üyelerini kaybettiklerini açıkladı. Öldürülenlerden ikisinin general, beşinin ise subay olduğu belirtildi. Rıza Zahedi’nin ismini biliyorduk ama diğer üst düzey komutanın ise yardımcısı Serdar Hacı Rahimi olduğu açıklandı. Ölen diğer beş subayın kimliği ise şöyle:

• Hüseyin Aman Elahi
• Said Mehdi Calalati
• Muhsin Sedagat
• Ali Ağa Babayi
• Said Ali Salihi Rozbahani

Dışişleri bakanları saldırıyı kınadı, ABD ‘Bilgimiz yok’ kartını oynadı

Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad SANA’ya yaptığı açıklamada saldırıyı kınayarak bunun Suriye ile olan ilişkileri etkilemeyeceğini söyledi. Mikdad ile saldırının yaşandığı yeri inceleyen Büyükelçi Ekberi İran’ın saldırıya tepkisinin “sert” olacağını söyledi. Gazetecilere konuşan Ekberi binanın İsrail’e ait F-35 uçaklarından atılan altı füze ile hedef alındığını iddia etti.

İran ve Suriye dışişleri bakanları da İsrail’i saldırıyı düzenlemekle suçladı İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan saldırıyı “tüm uluslararası sorumlulukların ve sözleşmelerin ihlali” olarak niteleyerek uluslararası toplumdan ciddi tepki beklediklerini vurguladı. Abdullahiyan “Binyamin Netanyahu Gazze’de art arda yaşadığı başarısızlıklar ve Siyonist hedeferine ulaşamaması nedeniyle akli melekelerini tamamen yitirmiştir” dedi. Suriye Dışişleri Bakanı Mikdad ise Abdullahiyan ile görüşmesinden sonra saldırıyı başta 1961 Viyana Diplomatik İlişkiler Sözleşmesi olmak üzere uluslararası hukuk kurallarının ağır ihlali olarak niteledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller bugünkü brifingi sırasında Washington’un “saldırının hedefi ya da sorumlusu hakkında herhangi bir teyit hakkına sahip olmadığını” söyledi. Miller “Tam olarak ne yaşandığı konusunda bilgi toplamadan önce bu konu hakkında yorum yapmak istemiyorum. Ancak elbette bölgede gerilimi tırmandıracak ya da çatışmaların artmasına neden olacak her türlü olaydan endişe duyarız” dedi. ABD, Kudüs Gücü’nü terörist olarak kabul ediyor ama Washington’un Gazze’deki savaş başladığından beri çatışmanın başka bölgelere yayılmaması için çabaladığı göz önünde bulundurulursa saldırıdan önceden haberdar olmayabilir.

İran Devrim Muhafızları’nın önde gelen komutanı Kasım Süleymani’yi anma töreninde IŞİD tarafından düzenlenen saldırıda en son hasar gören Suriye ve Pakistan olmuştu. Hatta İran’ın saldırısı Pakistan ile küçük çaplı bir krize bile yol açmıştı. İran medyasının Zahedi gibi üst düzey bir askerin ölümünü gizleme çabasına girmemesi de misilleme ihtimalini güçlendiriyor.

Uluslararası Kriz Grubu’ndan kıdemli danışman Ali Vaez The Guardian’a verdiği demeçte “İsrail Suriye’de özellikle silah transferlerine odaklandığı pek çok saldırı düzenledi. Doğrudan Devrim Muhafızları personelini hedef alan saldırılar da oldu ama bunlar kuraldan ziyade istisnaydı. Bugünkü saldırı hem öldürülen kişilerin konumu hem de yer açısından kritik” dedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Tahran’ın İsrail’in saldırısına karşılık verme hakkına sahip olduğunu söyleyerek “saldırgana verilecek karşılığın ve cezanın türüne İran’ın karar vereceğini” belirtti.

İsrail Halep’te Suriye askerleri ve Hizbullah’ı hedef aldı: En az 40 ölü