Beklenmedik bir ivme yakalayan savaş karşıtı bir adayın Mart ayındaki başkanlık seçimlerinde Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı yarışması Rusya’nın seçim otoritesi tarafından yasaklandı.
Merkezi Seçim Komisyonu Boris Nadezdin tarafından sunulan 100 binden fazla destek imzasının dokuz bininden fazlasında “usulsüzlük” tespit ettiğini açıkladı. Bu rakam izin verilen yüzde 5’lik hata payından daha yüksekti ve bu Nadezdin’i diskalifiye gerekçesi oldu.
Russian anti-war candidate Boris Nadezhdin says he is barred from election https://t.co/Jo49aEbQ8Z
— The Guardian (@guardian) February 8, 2024
Kararı yorumlayan Kremlin “ekleyecek bir şey olmadığını” ve komisyonun belirlenen tüm kurallara uyduğunu savundu.
Zaten beklenen bu karar seçim komisyonu çalışma grubunun pazartesi günü destekçilerinin sunduğu imzaların yüzde 15’ini geçersiz bulduğunu iddia etmesinin ardından geldi. Geçen hafta komisyonun başkan yardımcısı Nikolai Bulaev destek imzalarının 11’inin “hükümsüz” olduğunu söylemişti.
Savaş karşıtı politikacıya uzun destek kuyrukları
Kremlin’deki isimlerle ve Putin karşıtlarıyla yakın ilişkileri olan deneyimli siyasetçi Nadezdin seçimde oy pusulasında olabilmek için adeta son dakika kampanyası yürütüyor ve binlerce Rus dondurucu soğukta saatlerce bekleyip Nadezdin’e destek imzası atıyor.
Nadezdin seçim bildirgesinde Putin’in Ukrayna’da Kremlin’in işgal için tercih ettiği terim olan “özel askeri operasyonu” başlatarak “ölümcül bir hata” yaptığını söylüyor, “Putin dünyayı geçmişten görüyor ve Rusya’yı geçmişe sürüklüyor” diyor.
Rus muhalif yaptığı açıklamada adaylığına karşı alınan karara ülkenin yüksek mahkemesinde itiraz edeceğini söyledi. Telegram kanalından yaptığı paylaşımda Nadezdin “Merkezi Seçim Komisyonu’nun kararına katılmıyorum. 2024’teki başkanlık seçimlerine katılmak hayatımdaki en önemli siyasi karardır. Niyetimden geri adım atmayacağım” dedi.
Putin’in devlet üzerindeki tam hakimiyeti ve kontrolü göz önüne alındığında katılmasına izin verilse bile 60 yaşındaki Nadezdin’in kazanma ihtimali yok. Ancak kampanyası Ukrayna’daki savaşa açıkça karşı çıkması nedeniyle halkın dikkatini çekti.
Pek çok destekçisi hükümetle geçmişteki bağlarına rağmen savaştan memnuniyetsizliği dile getirebilecekleri başka bir aday olmadığını fark etti.
Nadezdin Alexei Navalni’nin çoğunlukla hapse atılan ya da Rusya’dan sürülen müttefiklerinden de destek aldı. Navalni’nin yakın müttefiklerinden Ruslan Shaveddinov “Nadezdin’i desteklemek savaşı ve bugünkü koşulları protesto etmenin güvenli bir yolu ve biz bunu destekliyoruz” dedi.
Rus devlet medyası son haftalarda Nadezdin’e karşı karalama kampanyasını hızlandırdı ve bu da Kremlin’in daha önce halk arasında tanınmayan bir siyasetçiye verilen beklenmedik destek gösterisinden duyduğu endişeyi gösteriyordu aslında.
Siyasi analistler Nadezdin’e artan desteğin ve yurtdışına kaçan savaş karşıtı Ruslara ulaşma çabalarının adaylığını Kremlin için “siyasi açıdan utanç verici hâle getirdiğini” savundu.
Açıkça savaş karşıtı olan bir diğer aday Yekaterina Duntsova ise yazım hataları da dahil evraklarında var olduğu iddia edilen hatalar nedeniyle adaylığını kabul etmeyen seçim komisyonu tarafından diskalifiye edilmişti. Bunun üzerine Duntsova ve diğerler muhalifler tabanda örgütlenme çabalarını Nadezdin’i desteklemeye yönlendirdi.
Dört aday yarışacak, Putin kazanırsa rekor kıracak
Rusya’nın seçim komisyonu şu ana kadar aralarında Putin’in de bulunduğu dört adayın seçimlere başvurusunu kabul etti. Yarışacak isimler şöyle:
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin
- Rusya Liberal Demokrat Partisi (LDPR) Başkanı Leonid Slutskiy
- Komünist Parti (KPRF) tarafından aday gösterilen milletvekili Nikolay Haritonov
- Yeni İnsanlar Partisi (Novıye Lyudi) Başkan Yardımcısı Vladislav Davankov
Bu isimler Putin’e yakınlıklarının yanı sıra Rus lideri Ukrayna’da başlattığı savaşla desteklemeleriyle biliniyor. Putin’e muhalif isimlerin seçimlerden men edilmesi, hatta bazılarının tutuklanmasının yanında bu isimlerin aday olarak yer alması dikkat çekti.
Putin 15-17 Mart’ta yapılacak oylamada seçilirse altı yıllık bir dönem daha kazanacak ve bu da onu en az 2030 yılına kadar Kremlin’de tutacak. Eğer o zamana kadar iktidarda kalırsa görev süresi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni (SSCB) 29 yıl boyunca yöneten Josef Stalin’i bile geçecek ve bu, Putin’i Rus imparatorluğundan bu yana Moskova’da en uzun süre görev yapan lider konumuna getirecek.
Putin daha önceki seçimleri ezici bir çoğunlukla kazanmış ancak bağımsız seçim gözlemcileri bu seçimlerin güvenilirliğinin hilelerle gölgelendiğini savunmuştu.
